Niedobór cynku. Objawy skórne, które zauważysz na skórze przy niedoborze cynku
Cynk to jeden z mikroelementów, o których rzadko się mówi, a bez których organizm nie potrafi prawidłowo funkcjonować. Niedobór tego pierwiastka może ujawniać się nie tylko w ogólnym osłabieniu, ale też w bardzo widoczny sposób – na skórze. Jakie zmiany mogą być pierwszym sygnałem, że cynku w diecie jest za mało?
- Cynk reguluje odporność, gojenie ran i stan skóry
- Niedobór cynku daje wyraźne objawy skórne: suchość, trądzik, trudności w gojeniu
- Produkty bogate w cynk i zasady suplementacji pomagają zapobiegać niedoborom
Cynk – pierwiastek, którego potrzebujesz na co dzień
Cynk to mikroelement niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Uczestniczy w pracy ponad 300 enzymów, odpowiada za procesy regeneracji, syntezę białek i kwasów nukleinowych, a także reguluje odporność. Bez niego skóra nie potrafi się prawidłowo odnawiać, a rany goją się znacznie wolniej.
Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dzienne zapotrzebowanie na cynk wynosi średnio 7–10 mg u dorosłych kobiet i 9–14 mg u mężczyzn, w zależności od wieku i diety. U kobiet w ciąży oraz karmiących piersią normy są wyższe – do 12–14 mg dziennie.
Niedobory występują częściej u osób na dietach ubogich w produkty zwierzęce, u seniorów, przy chorobach jelit upośledzających wchłanianie oraz w okresach zwiększonego zapotrzebowania (np. ciąża, intensywny wysiłek fizyczny).
Jak rozpoznać niedobór cynku?
Brak cynku daje często pierwsze sygnały „na zewnątrz”. Objawy bywają mylone z chorobami dermatologicznymi, dlatego warto je znać.
Najczęstsze objawy skórne niedoboru cynku:
- przesuszona, łuszcząca się skóra, zwłaszcza na dłoniach i twarzy,
- nawracający trądzik trudny do leczenia,
- wolniejsze gojenie się ran, zadrapań czy oparzeń,
- stany zapalne wokół ust i oczu,
- większa podatność na infekcje skórne – zarówno bakteryjne, jak i grzybicze.
Inne objawy ogólne to m.in.: utrata apetytu, osłabiona odporność, wypadanie włosów, zaburzenia smaku i węchu. Przy długotrwałym niedoborze mogą pojawić się problemy z płodnością oraz spowolniony wzrost u dzieci.
Do niedoboru cynku prowadzą m.in.:
- dieta uboga w produkty bogate w cynk,
- celiakia i choroba Crohna,
- nadużywanie alkoholu,
- niektóre leki moczopędne i preparaty wpływające na wydalanie cynku.
Skąd czerpać cynk i kiedy rozważyć suplementację?
Najlepszym źródłem cynku jest dieta. Pierwiastek ten w największych ilościach występuje w produktach zwierzęcych – i z nich jest najlepiej przyswajalny.
Najbogatsze źródła cynku:
- mięso czerwone i drób,
- owoce morza – zwłaszcza ostrygi, które zawierają rekordowe ilości,
- pestki dyni i nasiona słonecznika,
- rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, fasola),
- pełnoziarniste produkty zbożowe.
Polskie Towarzystwo Dietetyki zaleca, aby suplementację cynkiem rozważać jedynie w przypadku potwierdzonego niedoboru lub w okresach zwiększonego zapotrzebowania. Profilaktyczne przyjmowanie cynku „na wszelki wypadek” nie jest wskazane, ponieważ nadmiar tego pierwiastka może zaburzać wchłanianie innych – np. miedzi i żelaza.
Jeśli zauważysz niepokojące objawy skórne i towarzyszące im inne symptomy niedoboru, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Badanie krwi pozwoli ocenić poziom cynku i podjąć decyzję, czy suplementacja jest potrzebna.
Przeczytaj też: Maść cynkowa. Na co pomaga i kiedy ją stosować?
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.
Źródła:
- EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). (2014). Dietary reference values for zinc. EFSA Journal, 12(10), 3844.
- Cleveland Clinic. (2023). Zinc deficiency: Symptoms, causes & treatment.
- Healthdirect Australia. (2023). Zinc deficiency: symptoms, causes, treatment.
- Jarosz, M., Rychlik, E., Stoś, K., & Charzewska, J. (red.). (2020). Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny.
