Choroba Leśniowskiego-Crohna - jakie daje objawy i jak ją wykryć? Rozmowa z ekspertem
Choroba Leśniowskiego-Crohna dotyka coraz większą liczbę osób, zwłaszcza tych w młodym wieku. Podstawowym jej objawem jest ból prawego śródbrzusza, jednak symptomów tej choroby może być cały szereg. Zależą one od lokalizacji i nasilenia zmian zapalnych. Jak rozpoznać chorobę Leśniowskiego-Crohna? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z gastroenterologiem lek. med. Jackiem Kowerzanow.
Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna?
Choroba Leśniowskiego-Crohna, podobnie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubegoto, to nieswoista choroba zapalna jelit. Najczęstszym miejscem jej występowania jest okolica tzw. krętniczo-kątnicza, czyli miejsce, gdzie łączy się jelito cienkie z grubym. Może jednak atakować również inne części przewodu pokarmowego. Zmiany mogą być zlokalizowane m.in. w jamie ustnej, żołądku, jelicie cienkim, jelicie grubym i odbytnicy. Jest to choroba przewlekła, przebiegająca z naprzemiennymi okresami zaostrzeń i remisji.
Choroba Leśniowskiego-Crohna, jak i wrzodziejące zapalenie jelita grubego dotykają coraz większą liczbę osób, zwłaszcza tych w młodym wieku.
„Niepokojące jest to, że zwiększa się ilość rozpoznania tych chorób, w szczególności w krajach rozwiniętych. Schorzenia te dotyczą głównie osób młodych. Szczyt zachorowań przypada między 20. a 40. rokiem życia. Drugi szczyt jest powyżej 60. roku życia.” - powiedział gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow.
Te objawy mogą świadczyć o wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Lekarz tłumaczy Do czego mogą prowadzić nieleczone wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Crohna? Lekarz alarmujeChoroba Leśniowskiego-Crohna - objawy
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna mogą być różne i zależą od lokalizacji i nasilenia zmian zapalnych.
„Podstawowym objawem jest ból prawego śródbrzusza, czyli mówiąc wprost po prawej stronie pępka. Jeżeli zmiany lokalizują się wyżej np. w jamie ustnej, mamy do czynienia z trudno gojącymi się, bądź w ogóle niegojącymi się aftami i owrzodzeniami w jamie ustnej. Jeżeli choroba atakuje przełyk, odczuwalny jest dyskomfort przy przełykaniu i mogą pojawić się objawy choroby refluksowej. Jeśli chodzi o zmiany umiejscowione w żołądku i dwunastnicy, mogą występować bóle brzucha (trochę wyżej zlokalizowane), nudności i wymioty. Możemy też podejrzewać chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. W przypadku zmian w jelicie grubym, podobnie jak we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, pojawia się biegunka, ale rzadziej z domieszką krwi.” - powiedział gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow.
Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna:
- bóle brzucha,
- trudno gojące się afty i owrzodzenia w jamie ustnej,
- dyskomfort przy przełykaniu,
- refluks,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka.
Choroba Leśniowskiego-Crohna - objawy pozajelitowe
Podobnie, jak w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, w chorobie Leśniowskiego-Crohna mogą występować różne objawy pozajelitowe, czyli spoza przewodu pokarmowego, m.in. zapalenia skóry, zapalenie błony naczyniowej oka, zapalenia stawów obwodowych bądź osiowych kręgosłupa.
„Najczęściej są to zapalenia skóry. Możemy wtedy mieć do czynienia z rumieniem guzowatym, który objawia się ciemno-wiśniowymi guzami, bardzo tkliwymi przy dotyku, najczęściej w okolicy piszczeli. Może również pojawić się zgorzelinowa postać zapalenia skóry, czyli trudno gojące się owrzodzenia.” - powiedział gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow.
„Może przyjmować postać oczną, m.in. zapalenie błony naczyniowej oka. Mogą również występować niecharakterystyczne zapalenia stawów obwodowych, bądź osiowych kręgosłupa.” - dodał lek. med. Jacek Kowerzanow.
Chorobie Leśniowskiego-Crohna mogą towarzyszyć zmiany okołoodbytowe, m.in. nawracające szczeliny odbytu, przetoki jelitowo-odbytowe czy nawracające ropnie okołoodbytowe.
„W chorobie Leśniowskiego-Crohna, częściej niż we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego spotykamy zmiany okołoodbytowe i tutaj mówimy o przetokach okołoodbytowych, czyli jelitowo-odbytowych.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Choroba Leśniowskiego-Crohna może powodować także nawracające infekcje pochwy i układu moczowego.
„W chorobie Leśniowskiego-Crohna spotykamy też przetoki jelitowo-jelitowe, czyli położone trochę wyżej i jelitowo-pęcherzowe, czyli umiejscowione między jelitami i pęcherzem moczowym. Mówimy tutaj np. o nawracających, trudno gojących się infekcjach układu moczowego, bądź jelitowo-pochwowych. Występują także przetoki jelitowo-skórne, kiedy ujście przetoki jest nie w okolicy odbytu, a w obrębie jamy brzusznej.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
Jak wykryć chorobę Leśniowskiego-Crohna?
Podstawą diagnostyki choroby Leśniowskiego-Crohna, jak i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego są badania fizykalne i laboratoryjne (krwi i kału).
„Kluczowy będzie dobrze zebrany wywiad, badanie fizykalne oraz badania laboratoryjne. Charakterystyczne dla tych jednostek są podwyższone markery stanu zapalnego, czyli mówimy tutaj o leukocytozie i podwyższonych wartościach CRP bądź OB.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
„Obecnie, często wykorzystuje się badanie w kale poziomu specyficznego białka, które nazywamy kalprotektyną. W obu jednostkach chorobowych będzie on podwyższony.” - dodał lek. med. Jacek Kowerzanow.
Nieodłącznym elementem diagnostyki są też badania endoskopowe i obrazowe.
„W przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna diagnostyka jest trudniejsza, gdyż choroba może być zlokalizowana w różnych miejscach. Jeżeli zmiany występują tylko w górnym odcinku, trzeba posiłkować się gastroskopią. Jeżeli mamy zmiany w jelicie cienkim, pojawiają się trudności diagnostyczne i sięgamy po badania obrazowe, czyli tomografię komputerową jamy brzusznej i rezonans magnetyczny, ale w specjalnym protokole enterografii, bądź enteroklizy, czyli dedykowanym do zobrazowania głównie jelita cienkiego. Niestety tutaj nie mamy możliwości pobrania wycinków.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
W ostatnim czasie coraz większą popularnością cieszy się badanie kapsułką endoskopową.
„Jeżeli chodzi o endoskopię, możemy wykorzystać bardzo modną w ostatnim czasie kapsułkę endoskopową, lecz ona również w dalszym ciągu pozwala nam tylko zobrazować zmiany. Obecnie trwają prace, aby mogła także wykonywać biopsję.” - powiedział lek. med. Jacek Kowerzanow.
„Podsumowując, należy podejść do pacjenta holistycznie, czyli wziąć pod uwagę wywiad, objawy, wyniki badań obrazowych, laboratoryjnych i endoskopii.” - podsumował lek. med. Jacek Kowerzanow.
