Po tym poznasz tętniaka aorty brzusznej. Objaw może być mylący
Tętniak aorty brzusznej to odcinkowe poszerzenie średnicy aorty o co najmniej 50 proc. w stosunku do wymiaru zdrowej arterii. Wykrywa się go na ogół przypadkowo, np. podczas badania USG, wykonywanego z zupełnie innego powodu.
Ten tętniak może przez wiele lat nie dawać żadnych objawów. A te, które z czasem się pojawiają, często są niecharakterystyczne. Chory może np. od czasu do czasu odczuwać ból w lędźwiach, podobny do bólu związanego z korzeniami nerwowymi.
Tętniak aorty brzusznej – co to jest?
Tętniak aorty brzusznej to miejscowe, nieprawidłowe poszerzenie ściany aorty w jej odcinku brzusznym o co najmniej 50 proc., lub o ponad 30 mm w stosunku do normalnego rozmiaru. Aorta to największa tętnica w ciele, która rozprowadza krew z serca do reszty organizmu. Jej średnica zależy od wieku, płci i budowy ciała, ale ogólnie wynosi ok. 2 cm (15–25 mm) u dorosłych mężczyzn i około 1,8 cm u dorosłych kobiet.
Gdy ściana aorty w jakimś miejscu ulega osłabieniu, może dojść do jej nadmiernego rozciągnięcia, co prowadzi właśnie do powstania tętniaka. Ze statystyk wynika, że tętniaki aorty brzusznej występują u 4-7 proc. osób powyżej 60. r.ż., a powyżej 75. r.ż. u 9-10 proc. U mężczyzn – trzy razy częściej niż u kobiet, a obecnie rozpoznaje się 20-40 tętniaków aorty brzusznej na 100 tys. osób.
Zwykle tętniaki aorty brzusznej wykrywane są przypadkowo, podczas badań takich jak USG, lub rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa z uwidocznieniem naczyń krwionośnych.
Tętniak aorty brzusznej – przyczyny i czynniki ryzyka
Tętniak aorty brzusznej grozi głównie, jak podaje pacjent.gov.pl:
- osobom po 65. roku życia, bo z wiekiem ryzyko powstania tętniaka aorty rośnie,
- mężczyznom (u mężczyzn tętniaki występują ponad trzykrotnie częściej niż u kobiet),
- osobom, które mają tętniaki umiejscowione w innych tętnicach,
- osobom, u których w rodzinie były osoby z tętniakiem aorty (u dzieci osoby chorej ryzyko rozwoju tętniaka jest 11 razy większe),
- palącym papierosy lub osobom, które wcześniej paliły,
- chorym na miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, po udarze, z wysokim poziomem cholesterolu we krwi,
- osobom z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POCHP),
- cierpiącym na różne choroby zapalne aorty, np. choroba Takayasu, zapalenie w przebiegu chorób układowych, np. reumatoidalnego zapalenia stawów, itp.
Tętniak aorty brzusznej – objawy
Należy podkreślić, że w 65-75 proc. przypadków tętniak aorty nie daje żadnych objawów . Niektórzy pacjenci mają uczucie tętnienia lub pełności w jamie brzusznej, ale to najwyżej 25 proc. przypadków. Objawy zaczynają się pojawiać dopiero wraz ze wzrostem tętniaka, (a rośnie on ok. 3-5 mm rocznie), kiedy zaczyna on naciskać na sąsiadujące narządy. Z czasem pacjent może skarżyć się na:
-
bóle brzucha
– rozlane, trudne do zlokalizowania; wynika to z tego, że tętniak naciska na dwunastnicę, utrudniając pasaż treści jelitowej,
-
zastój moczu
– gdy tętniak uciska moczowód,
-
bóle w okolicy lędźwiowej
– również kiedy cierpi układ moczowy,
- bóle w okolicy krzyżowej, lędźwiowej , promieniujące do pachwin i krocza – kiedy tętniak naciska na sploty i pnie nerwowe okolicy kręgosłupa lędźwiowego; może przypominać ból związany z korzeniami nerwowymi, np. rwę kulszową.
Ważne: gdy tętniak daje już takie objawy, zwykle można go nawet wyczuć w badaniu palpacyjnym, jako pulsujący guz.
Tętniak aorty brzusznej – postępowanie
W przypadku małych tętniaków, czyli o średnicy mniejszej niż 5,5 cm ryzyko pęknięcia jest bardzo małe. Tu wskazana jest jedynie obserwacja plus badania obrazowe (np. gdy średnica jest 30–39 mm – USG co 3 lata) i laboratoryjne. Prowadzi się także leczenie zachowawcze polegające na podawaniu leków np. na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz kurczliwości serca.
Ryzyko pęknięcia tętniaka rośnie wraz z jego średnicą. Tętniaki o średnicy:
- <5 cm pękają u 0,4-5 proc. chorych w ciągu roku,
- 5-6 cm u 4-15 proc.,
- 6-7 cm u 10-20 proc.,
- 7-8 cm u 20-40 proc.,
- >8 cm u 30-50 proc.
W przypadku tętniaków większych niż 5,5 cm lub takich, które szybko się powiększają – o 5 mm lub więcej w ciągu pół roku – wskazana jest operacja (zabieg naprawczy lub wszczepienie protezy naczyniowej). Napór przepływającej miejscowo przez tętnicę krwi może z czasem spowodować jej perforację i doprowadzić do krwotoku. Rokowania w przypadku pęknięcia tętniaka aorty brzusznej nie są pomyślne, śmiertelność wynosi około 40-60 proc., o ile pomoc medyczna nie nadejdzie na czas.
Źródła: mp.pl, podyplomie.pl, pacjent.gov.pl
Zobacz także:
To nietypowy objaw tętniaka. Widać go na twarzy
6 objawów pęknięcia tętniaka. To może się stać w każdej chwili
