TSH - co to jest? O czym świadczy niski lub wysoki poziom TSH?
TSH to hormon produkowany przez przysadkę mózgową, który wpływa na stymulację tarczycy, pobudzając ją do wytwarzania i wydzielania trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Kiedy należy wykonać badanie TSH? Co oznacza podwyższony poziom TSH, a o czym świadczy obniżony? Jak wygląda przebieg badania?
TSH - co to jest?
TSH zwana tyreotropiną to hormon wpływający na prawidłowe działanie gruczołu, jakim jest tarczyca. Prawidłowe działanie tarczycy ma ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Tyreotropina powstaje w przysadce mózgowej i stymuluje wydzielanie dwóch istotnych hormonów - tyroksyny i trójjodotyroniny.
Kiedy wykonuje się badanie TSH?
Badanie TSH zalecane jest w przypadku konieczności oceny pracy tarczycy, w diagnostyce niepłodności oraz w rozpoznaniu nadczynności lub niedoczynności tarczycy u noworodków. Wykonanie badania TSH zaleca się także kobietom mającym trudności w zajściu w ciążę.
W przypadku kobiet ciężarnych, badanie TSH przeprowadza się kilkakrotnie, z uwagi na to że zaburzenia gospodarki hormonalnej oddziałują negatywnie nie tylko na matkę, ale także na nienarodzone jeszcze dziecko. Oznaczenie poziomu TSH jest niezbędne w ustaleniu, czy pacjent zmaga się z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy.
Jakie dolegliwości są sygnałem do wykonania badania TSH?
Istnieje szereg niejednoznacznych symptomów, których pojawienie się z bliżej nieokreślonej przyczyny może być wskazaniem do zbadania poziomu tyreotropiny. Należą do nich:
utrata wagi bez wyraźnej przyczyny, przy stale utrzymującym się apetycie;
zaburzenia pracy serca objawiające się kołataniem, nierównym biciem serca;
uczucie niepokoju, zdenerwowania (utrzymujące się przez dłuższy okres czasu);
wyraźne pobudzenie;
niekontrolowane przybywanie na wadze;
zmiany skórne;
obrzęki;
osłabienie,
rozdwajające się paznokcie.
Badanie wykonuje się także w przypadku podejrzenia zaburzeń funkcji tarczycy, jako badanie przesiewowe u noworodków, w diagnostyce niepłodności u kobiet oraz w celu monitorowania terapii hormonami tarczycy.
Badanie TSH - przebieg
Na badanie należy stawić się na czczo (nie jeść co najmniej 8 godzin przed przystąpieniem do badania). Do badania poddaje się próbkę surowicy krwi z żyły łokciowej pacjenta, która następnie zostaje przesłana do laboratorium w celu dokonania analizy. Na wynik badania zazwyczaj oczekuje się około 24 godziny.
Badanie można wykonać bezpłatnie, w ramach NFZ - do tego niezbędne jest posiadanie skierowania od lekarza. Jeśli zachodzi potrzeba wykonania badania prywatnie, wówczas należy liczyć się z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości od 15-30 zł.
Jeśli wynik badania TSH jest nieprawidłowy, wówczas należy je powtórzyć. W takiej sytuacji przeprowadza się dokładne badanie poziomu wolnych hormonów fT3 i fT4.