Odstawiłaś to? Możesz przytyć szybciej, niż myślisz. Dietetyk tłumaczy, dlaczego

Metabolizm nie lubi głodówek. Organizm wchodzi w tryb oszczędzania

Jednym z najczęstszych błędów jest obcinanie kalorii „do minimum”. Kobiety często zaczynają dzień od małej owsianki, później jedzą sałatkę, a kolację „już sobie odpuszczają”. Niestety, zamiast chudnąć – tyją.

Wbrew pozorom, to jest całkiem logiczne: zbyt mała ilość energii powoduje adaptacyjne obniżenie tempa przemiany materii. Organizm interpretuje deficyt jako zagrożenie, więc zaczyna oszczędzać. Zmniejsza liczbę spalanych kalorii, a każdy nadmiar – nawet niewielki – odkłada na później.

Badania pokazują, że długotrwałe niskokaloryczne diety mogą zmniejszyć tempo metabolizmu nawet o kilkanaście procent. To mechanizm obronny, który ewolucyjnie miał chronić człowieka przed śmiercią głodową. Dziś jednak prowadzi do frustracji: jesz mało, a waga stoi jak zaklęta.

Przeczytaj też: Naturalny regulator apetytu. Naukowcy odkryli związek, który wspiera odchudzanie

Odstawienie tłuszczu to prosta droga do rozregulowania hormonów

Tłuszcze od lat mają złą reputację, ale ich eliminacja z diety rzadko kończy się dobrze. Są niezbędne do prawidłowej pracy mózgu, wchłaniania witamin A, D, E i K, a przede wszystkim – regulowania hormonów odpowiedzialnych za głód i sytość.

Kiedy ich brakuje, organizm reaguje wzmożonym apetytom. Jeden z hormonów sytości, leptyna, działa gorzej przy bardzo niskiej podaży tłuszczów. W efekcie czujesz się głodna częściej, szybciej się poddajesz, a zachcianki zaczynają wygrywać.

Co więcej, dieta beztłuszczowa sprzyja skokom cukru we krwi, bo posiłki oparte tylko na węglowodanach są trawione szybciej. A to prosta droga do nagłych napadów głodu i przejadania się. Wiele osób zauważa, że po odstawieniu tłuszczu podjada częściej niż wcześniej – i po kilku tygodniach waga rusza… ale w górę.

Przeczytaj też: Planujesz głodówkę? Dr Michał Sutkowski o tym, jaka jest bezpieczna

Za mało białka? Mięśnie znikają, metabolizm zwalnia

Białko jest najtrudniejszym do „oszczędzania” składnikiem odżywczym. Kiedy go brakuje, organizm zaczyna rozkładać mięśnie, bo potrzebuje aminokwasów. A mięśnie są kluczowym elementem metabolizmu – to one spalają energię nawet wtedy, gdy śpisz.

Dlatego osoba jedząca za mało białka może schudnąć na początku, ale traci przede wszystkim masę mięśniową. Skutek? Każda kolejna kaloria odkłada się łatwiej, a metabolizm działa coraz wolniej.

Warto podkreślić, że niski udział białka w diecie to gwarancja efektu jojo. Jeśli po restrykcyjnej diecie wracasz do normalnego jedzenia, a masz mniej mięśni niż wcześniej, organizm spala mniej kalorii niż przed dietą – i szybko nadrabia kilogramy.

Dlaczego efekt jojo atakuje szybciej, niż myślisz?

Gdy łączą się wszystkie trzy błędy – za mało kalorii, za mało tłuszczu, za mało białka – organizm zaczyna działać według schematu: spowolnij, obroń się, magazynuj.

Dlatego po kilku tygodniach restrykcji pojawia się zmęczenie, senność, zimne dłonie, brak energii do ćwiczeń i przede wszystkim: coraz większy apetyt. To nie jest brak silnej woli. To fizjologia.

Gdy tylko zjesz więcej – nawet niewiele – organizm reaguje błyskawicznie. Po okresie oszczędzania każdy nadmiar kalorii jest w całości „zabezpieczany”, czyli odkładany w tkance tłuszczowej. Waga potrafi wzrosnąć w kilka dni, co jest jednym z najbardziej demotywujących momentów w całym procesie.

Źródła:
https://potreningu.pl/artykuly/dietetyka-i-zdrowe-odzywianie/dlaczego-metabolizm-zwalnia-gdy-obcinamy-kalorie-na-diecie-7633, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20339363/
https://diag.pl/pacjent/artykuly/hormony-glodu-i-sytosci-jakie-sa-czy-mozna-je-badac-jak-na-ich-wydzielanie-wplywa-dieta/