Wspomnienie Jerzego Stuhra. 5 sygnałów, że to może być rak krtani
Pierwszego listopada wspominamy nie tylko bliskich, którzy zmarli, ale również znane osoby. Jerzy Stuhr, mistrz słowa i niepowtarzalnego tembru głosu, odszedł 9 lipca 2024 r. po długiej walce z rakiem krtani. Jakie zazwyczaj są pierwsze objawy choroby?
- Wybitny aktor, reżyser i pedagog związany z Krakowem przez całe życie
- Jerzy Stuhr zmagał się z rakiem krtani
- 5 pierwszych objawów raka krtani, których nie wolno zbagatelizować
Jerzy Stuhr zachorował na raka krtani
Jerzy Stuhr (1947–2024) był jednym z najważniejszych głosów polskiego kina: od „Seksmisji” po „Kilera”. Zmarł w wieku 77 lat w rodzinnym Krakowie. Już w 2011 r. usłyszał diagnozę – rak krtani. Po leczeniu wrócił na scenę, ale w 2023 r. nowotwór dał nawroty. 1 listopada, gdy zapalamy znicze, warto więc zastanowić się, czy umiemy usłyszeć podobne ostrzeżenia we własnym głosie.
Rak krtani to ok. 2 proc. wszystkich nowotworów złośliwych w Polsce – rocznie diagnozuje się 2400 nowych przypadków, a 1600 osób przegrywa walkę z chorobą Pacjenci.pl. Najczęściej chorują palacze nadużywający alkoholu; ryzyko podnoszą też m.in. ekspozycja na azbest, HPV i dieta uboga w warzywa liściaste Pacjenci.pl.
5 objawów raka krtani
Niepokojące sygnały łatwo pomylić z przeziębieniem. Zgodnie z zaleceniami laryngologów, do lekarza trzeba zgłosić się, gdy jeden z pięciu poniższych objawów raka krtani utrzymuje się dłużej niż trzy tygodnie:
- chrypka lub zmiana barwy głosu,
- uczucie „kłody w gardle”, ból lub trudności w połykaniu,
- przewlekły, napadowy kaszel lub świszczący oddech,
- krwioplucie lub metaliczny posmak w ustach,
- wyczuwalny guz na szyi lub nieprzyjemny zapach z ust.
Wczesne wykrycie oznacza nawet 90–95 proc. szans na wyleczenie, co potwierdzają dane WHO podkreślające kluczową rolę wczesnej diagnostyki w onkologii. Leczenie obejmuje zwykle mikrochirurgię lub radioterapię z zachowaniem głosu – dlatego każda zwłoka zmniejsza nie tylko rokowanie, lecz także szansę na ocalenie mowy.
Jak wykryć raka krtani na wczesnym etapie?
Nie istnieje jedno badanie przesiewowe na raka krtani, ale można wiele zrobić samemu:
- rzucić palenie i ograniczyć alkohol – to dwa główne czynniki ryzyka;
- chronić drogi oddechowe w pracy (maski, wentylacja), jeśli narażasz się na opary farb czy pyły;
- nie lekceważyć „zwykłej” chrypki – jeśli trwa dłużej niż trzy tygodnie, zgłoś się do laryngologa;
- regularnie badać szyję: proste palpacyjne „obmacywanie” węzłów chłonnych przy goleniu czy makijażu może wychwycić guzek;
- dbać o dietę bogatą w warzywa liściaste i owoce, które dostarczają antyoksydantów wspierających nabłonek krtani.
Pilnie skontaktuj się z lekarzem, gdy pojawi się krwioplucie, duszność lub gwałtowny spadek masy ciała – to sygnały, które wymagają natychmiastowej diagnostyki.
Źródło: WHO, Pacjenci
