Zespół alergii jamy ustnej - objawy, przyczyny, leczenie
Jak rozwija się zespół alergii jamy ustnej?
Proces powstawania tej choroby polega głównie na alergiach krzyżowych zachodzących pomiędzy białkami alergenów pyłków drzew a spożywanymi owocami, jarzynami, orzechami oraz niektórymi przyprawami. Jest to natychmiastowa reakcja alergiczna określana jako IgE zależna. Dotyczy pacjentów cierpiących już na IgE zależną alergię – najczęściej jest to alergiczny nieżyt nosa lub atopowe zapalenie skóry. Alergeny, które odgrywają rolę w powstawaniu zespołu alergii jamy ustnej określane są jako panalergeny, występujące w pyłku roślin oraz w wielu owocach i warzywach. W polskiej strefie klimatycznej, najczęściej obserwuje się reakcje krzyżowe pomiędzy: pyłkiem brzozy, jabłka i orzechami laskowymi, pyłkiem leszczyny a orzechem włoskimi oraz między pyłkiem bylicy a selerem. Inne pyłki (olchy, dębu, buku oraz jesionu) mogą wchodzić z interakcje z takimi owocami jak gruszki, śliwki, brzoskwinie, czereśnie, marchew oraz ziemniaki. Początkowo, ze względu na zależny od temperatury charakter alergenów, osoby uczulone mogą spożywać pokarmy po wcześniejszym ich obrobieniu, np. ugotowaniu czy też upieczeniu a źle tolerują jedynie pokarmy surowe. Jednak po pewnym czasie, alergeny ciepłooporne również zaczynają uczulać, co wiąże się z nietolerancja produktów również po obróbce termicznej. Okres pomiędzy początkiem zmian o charakterze alergicznego nieżytu nosa a rozwojem zespołu alergii jamy ustnej może trwać od kilku tygodni do kilku lat.
Zespół alergii jamy ustnej i jego objawy
W przypadku niektórych osób tzw. przeciwciała IgE, rozpoznające alergeny pochodzące z powietrza, mogą w sposób krzyżowy wiązać także inne alergeny białkowe, w tym te, które znajdują się w produktach spożywczych. Wiąże się to z podobieństwem budowy ich cząsteczek, w skutek czego, osoba uczulona np. na pyłki roślin może rozwinąć reakcję alergiczną po zjedzeniu danego pokarmu. Wówczas objawy alergii dotyczą również błony śluzowej przewodu pokarmowego, która objawia się obrzękiem warg, podniebienia i języka. U niektórych osób pojawia się również chrypka, co stanowi pełnoobjawowy zespół alergii jamy ustnej. Objawy mogą się manifestować również poprzez pokrzywkę kontaktową obrzęk warg, błon śluzowych jamy ustnej, gardła, języka, czasami również dróg oddechowych. Natomiast objawom skórnym i śluzówkowym towarzyszy katar sienny. Niekiedy występują jednak poważniejsze objawy alergii pokarmowej pod postacią nudności, wymiotów, biegunki oraz groźnego dla życia wstrząsu anafilaktycznego.
Czy zespół alergii jamy ustnej można leczyć?
Jeśli dojdzie do wystąpienia objawów zespołu alergii jamy ustnej, pierwszy krokiem leczenia jest wypłukać usta oraz zażycie leku przeciwhistaminowego. Jeśli wystąpią trudności z oddychaniem, należy wezwać pogotowie. W leczeniu zespołu alergii jamy ustnej stosuje się leki działające objawowo, łagodzące nieprzyjemne dolegliwości związane z alergią oraz immunoterapię swoistą. W celu profilaktyki należy również unikać spożywania pokarmów mogących wywołać objawy alergii. Gdy objawy ulegają zaostrzeniu doraźnie przyjmuje się leki przeciwhistaminowe, natomiast immunoterapia swoista w odniesieniu do alergenów pyłków może prowadzić do osłabienia lub wręcz zniesienia wszystkich objawów alergii jamy ustnej.
