Zespół jelita drażliwego a dieta - jak się odżywiać?
Odżywianie w zespole jelita drażliwego ma na celu złagodzenie występujących objawów ze strony przewodu pokarmowego. Dieta w tym czasie może znacząco wpływać na stopień nasilenia bólu oraz dyskomfort odczuwany w jamie brzusznej. Jak zatem powinna odżywiać się osoba cierpiąca na zespół jelita drażliwego, aby zwiększyć swój komfort życia?
Czym jest zespół jelita drażliwego?
IBS, czyli zespół jelita drażliwego to zaburzenie w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, które objawia się nawracającymi dolegliwościami takimi jak ból brzucha, wzdęcia, biegunki czy też nieprawidłowy rytm wypróżnień. Schorzenie to może wystąpić w każdym wieku, jednak częściej stwierdza się zachorowania u osób w wieku od 20 do 40 lat. IBS jest aktualnie jedną z najczęściej występujących dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Przyczyny tej dolegliwości nie są sprecyzowane. Problem ten wpływa znacząco na jakość życia, a dieta odgrywa tu kluczową rolę, warunkując zarówno stan zdrowia, jak i samopoczucie. Jadłospis obfitujący w tłuszcz, węglowodany, alkohol, kawę, a także ostre przyprawy czy nadmierne ilości sztucznych słodzików może nasilać lub wywoływać opisane dolegliwości.
Jelito drażliwe a dieta
Modyfikacja diety ma kluczowe znaczenie dla przebiegu tego schorzenia. Polega ona na tymczasowej eliminacji z codziennego jadłospisu wybranych pokarmów, bądź zwiększeniu spożycia najczęściej błonnika pokarmowego lub też krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (2).
Jelito drażliwe a dieta są ze sobą ściśle powiązane. Spożycie większej ilości błonnika może poprawić pracę jelit i zwalczyć dokuczliwe zaparcia, poprawiając rytm wypróżnień. Sięgnij po błonnik rozpuszczalny, który może okazać się bardziej pomocny w przypadku IBS. Znajdziesz go zwłaszcza w produktach owsianych czy owocach. Stopniowo zwiększaj ilość błonnika w diecie, ponieważ zbyt duża ilość tego składnika może z kolei nasilić objawy zespołu jelita drażliwego 3. Możesz również rozważyć po konsultacji z lekarzem wzbogacenie swojej diety w preparat OptiFibre®, czyli błonnik PHGG, który nie zawiera laktozy, glutenu, a także jest bez dodatku cukru (zawiera naturalnie występujące cukry). Co więcej, błonnik PHGG nie wywołuje działań niepożądanych, takich jak wzdęcia, gazy czy bóle brzucha, natomiast przywraca równowagę mikrobioty jelitowej. Ponadto błonnik ten ma potwierdzone działanie kliniczne. Podsumowując, produkt ten pozwoli Ci na przywrócenie równowagi mikrobioty jelitowej i zwiększenie częstotliwości wypróżnień.
Z kolei włączenie do jadłospisu krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych o działaniu wielokierunkowym, w tym przeciwzapalnym, może wpływać korzystnie na pasaż jelit oraz rytm wypróżnień (2). Ich wytwarzaniu sprzyja właśnie wspomniany wcześniej błonnik PHGG.
Wskazuje się, że eliminacja glutenu (który występuje w produktach takich jak płatki owsiane, pszenica, jęczmień, żyto, mąka pszenna, mąka żytnia, kasza bulgur, kuskus, makaron pszenny, żytni, pieczywo, ciastka itd.) może również złagodzić objawy IBS. Pamiętaj jednak, że każdy organizm reaguje inaczej, więc musisz sprawdzić, które rozwiązane pomoże właśnie Tobie (3).
Skuteczna dieta w zespole jelita drażliwego? Rozwiązaniem może okazać się dieta Low-FODMAP, która polega na eliminacji z diety składników ulegających fermentacji w jelitach. Są to węglowodany takie jak laktoza, fruktoza, fruktany, a także galaktooligosacharydy oraz alkohole polihydroksylowe (np. ksylitol, mannitol czy sorbitol), nazywane FODMAP. Dieta ta jest wprowadzana w dwóch bądź trzech fazach. W pierwszej fazie eliminuje się produkty, które charakteryzuje wysoka zawartość FODMAP, czyli produkty mleczne, które są źródłem laktozy, miód, syrop glukozowo-fruktozowy, produkty pszenne oraz kalafior i cebula. W drugiej fazie stopniowo wprowadzane są produkty, które charakteryzuje niska zawartość FODMAP, a w trzeciej fazie określana jest tolerancja na wybrane FODMAP (2).
Piśmiennictwo:
Gumiela D. Postępowanie dietetyczne u osób chorujących na zespół jelita drażliwego (IBS). Forum Zaburzeń Metabolicznych 2020; 11(3):120–127.
Jerzy Balwierz R., Jasiński K., Osowski M., Grela K., Karpęcka-Gałka E., Kusakiewicz-Dawid A., Skotnicka-Graca U. Rola diety i metod leczenia żywieniowego w ograniczeniu dolegliwości zespołu jelita drażliwego. Farmacja Polska 2021; 77(5):329-336.
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 2017. Eating, Diet, & Nutrition for Irritable Bowel Syndrome. Pobrany 21.10.2021 r., z https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/irritable-bowel-syndrome/eating-diet-nutrition
OptiFibre® to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosuj pod kontrolą lekarza. Do postępowania dietetycznego u pacjentów z zaburzeniami funkcjonowania jelita grubego w celu ułatwienia wydalania resztek pokarmowych w zaparciach.
