9 typowych objawów fobii społecznej. Sprawdź, czy masz ten problem

Fobia społeczna – co to takiego?

Fobia społeczna to zaburzenie lękowe, które należy do szerszej kategorii zaburzeń psychicznych, określanych jako „zaburzenia nerwicowe , związane ze stresem i pod postacią somatyczną”. Polega na odczuwaniu nasilonego lęku w kontaktach z innymi ludźmi – we wszystkich lub tylko wybranych sytuacjach społecznych.

Osoby zmagające się problemem fobii społecznej czują ogromny dyskomfort w kontaktach z innymi ludźmi, obawiają się oceny, krytyki lub upokorzenia z ich strony (co zwykle jest bezpodstawne). Lęk ten jest na tyle silny, że prowadzi do unikania spotkań towarzyskich, rozmów z obcymi, a w skrajnych przypadkach nawet do całkowitej izolacji.

Specjaliści podkreślają, że fobia społeczna nie jest zwykłą nieśmiałością. To zaburzenie, które może powodować znaczne cierpienie psychiczne i wpływać na wszystkie aspekty życia. Co istotne, osoby cierpiące na fobię społeczną doświadczają zarówno objawów psychicznych, czy emocjonalnych, jak i fizycznych. Są to zwykle:

1. Silny lęk przed interakcjami społecznymi

W takich sytuacjach, które wymagają kontaktu z innymi ludźmi, choćby w urzędach, osoby z fobią społeczną odczuwają wręcz paraliżujący strach . Nawet proste rozmowy, jak zamawianie kawy w kawiarni, mogą wywoływać u nich ogromny stres.

2. Unikanie konfrontacji

Często rezygnują z wyjść do sklepu, spotkań towarzyskich czy nawet rozmów telefonicznych. W skrajnych przypadkach nie wychodzą z domu przez dłuższy czas – byleby tylko uniknąć nieprzyjemnych emocji.

3. Trudności z mówieniem

Osoby z fobią społeczną często mają problem z formułowaniem myśli w rozmowie. Strach wywołany przez konfrontację z innym człowiekiem sprawia, że czasem nie są w stanie wydobyć z siebie słowa. Do tego może dochodzić uczucie dławienia się i utrudnione oddychanie.

4. Poczucie bycia obserwowanym i ocenianym

Człowiek zmagający się z tym zaburzeniem często jest przekonany, że inni ludzie stale go obserwują i krytycznie oceniają , co potęguje jeszcze w nim niechęć do kontaktów społecznych.

5. Kołatanie serca i pocenie się

Kontakt z ludźmi powoduje u osób zaburzonych również silne reakcje fizjologiczne, takie jak przyspieszone bicie serca, potliwość dłoni czy nawet uderzenia gorąca. Bywa, że u osoby z fobią społeczną wzrasta ciśnienie tętnicze , pojawia się ból w klatce piersiowej.

6. Zaczerwienienie twarzy

Wiele osób z fobią społeczną w sytuacjach stresowych dostaje „wypieków”, co tylko zwiększa ich poczucie dyskomfortu i zażenowania.

7. Drżenie rąk i głosu

Napięcie i stres sprawiają, że ciało zaczyna reagować niekontrolowanym drżeniem . Oczywiście dana osoba zdaje sobie z tego sprawę, a to dodatkowo wprowadza ją w stan zakłopotania i nasila objawy.

8. Problemy żołądkowe

Człowiek jest jednością psycho-fizyczną, a więc ten stres wpływa na cały organizm. Może także prowadzić do bólów brzucha, nudności, a nawet biegunek , co dodatkowo utrudnia codzienne funkcjonowanie.

9. Podatność na nałogi

Niektóre substancje, jak nikotyna, alkohol , czy narkotyki, sprawiają pozorne wrażenie remedium na problemy chorej osoby. Osoby z fobią społeczną  mogą przy pomocy np. alkoholu próbować radzić sobie z przykrymi objawami, „ dodawać sobie odwagi ”.

Fobia społeczna – przyczyny

Ze statystyk wynika, że na fobię społeczną cierpi około 4 proc. populacji , a pierwsze objawy pojawiają się najczęściej w okresie dojrzewania. Często zaburzenie to współwystępuje z depresją lub innymi problemami lękowymi. Jak podaje mp.pl, są dwie główne grupy czynników wpływających na rozwój zaburzeń lękowych: biologiczne predyspozycje oraz czynniki psychospołeczne.

W kontekście fobii społecznej do pierwszej grupy zalicza się, m.in., obniżony poziom GABA (kwasu γ-aminomasłowego) w mózgu, który jest neuroprzekaźnikiem o działaniu hamującym. Jego niedobór prowadzi więc do zwiększonej czujności, pobudzenia i skłonności do reakcji obronnych, takich jak unikanie zagrożenia i ucieczka.

Ponadto u około połowy pacjentów z tym zaburzeniem stwierdza się podwyższony poziom noradrenaliny, adrenaliny i fenyletylaminy, które wzmacniają pobudzenie organizmu. Zmiany dotyczą także stężeń serotoniny i dopaminy. Badania wykazały, że u osób z fobią społeczną kontakt z ludzkimi twarzami aktywuje obszary mózgu związane z negatywnymi emocjami i reakcjami obronnymi.

Istotną rolę odgrywają również czynniki genetyczne – wykazano, że ryzyko wystąpienia tego zaburzenia jest od 2 do 6 razy wyższe u krewnych pierwszego stopnia osób chorych, a badania nad bliźniętami wskazują, że wpływ genów na zaburzenia lękowe wynosi od 30% do 70% w porównaniu do czynników środowiskowych.

Fobia społeczna leczenie

W przypadku fobii społecznej najlepsze efekty przynosi psychoterapia, często wspomagana farmakoterapią. W zależności od nasilenia objawów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta lekarze stosują różne metody:

• terapię poznawczo-behawioralną (CBT) – wydaje się być najskuteczniejszą formą psychoterapii, ponieważ pomaga pacjentom zmienić negatywne schematy myślenia i stopniowo oswajać się z sytuacjami społecznymi poprzez ekspozycję na stresory;
  
• farmakoterapię – w przypadkach ciężkiej fobii społecznej lekarze często przepisują leki, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) lub benzodiazepiny, które mogą pomóc złagodzić objawy lękowe. Leki te powinny być stosowane pod ścisłą kontrolą specjalisty;
  
• trening umiejętności społecznych – osoby z fobią społeczną mogą skorzystać z warsztatów, na których uczą się, jak skutecznie komunikować się z innymi ludźmi, jak radzić sobie ze stresem i jak budować pewność siebie;
  
• techniki relaksacyjne – takie, jak np. medytacja, ćwiczenia oddechowe czy joga . Pomagają one w redukcji napięcia i lęku, a to pozytywnie wpływa na zdolność do radzenia sobie w sytuacjach społecznych.

Źródła: mp.pl, centrumdobrejterapii.pl

Zobacz także:

Jak odróżnić depresję od "doła"? Psychoterapeutka wskazuje podstawowe różnice

Gaslighting to manipulacja i subtelna forma przemocy. Kiedy zapala się czerwona lampka?

"Uśmiechnięta depresja" – czy to paradoks? Wiele ludzi choruje właśnie w ten sposób