Gaslighting to manipulacja i subtelna forma przemocy. Kiedy zapala się czerwona lampka?

Czym jest gaslighting?

Gaslighting to strategia manipulacyjna, w której sprawca celowo podważa rzeczywistość ofiary. Sprawia, że zaczyna ona wątpić w swój rozsądek, w swoje wspomnienia i odczucia. 

Termin Gaslighting został zapożyczony z filmu Gaslight z 1944 roku. Bohater obrazu próbuje wmówić swojej żonie, że traci ona zmysły. Jako przykład gaslightingu podaje się m.in. zaprzeczanie oczywistym faktom, bagatelizowanie emocji i odczuć ofiary, manipulowanie otoczeniem. Wszystko w jednym celu: aby podważyć wiarygodność ofiary.

Gadzi mózg ma każdy z nas. Jak pierwotne instynkty wpływają na nasze życie? Czytaj dalej Jamais vu to przeciwieństwo déjà vu. Niesamowite zjawisko, które resetuje mózg Czytaj dalej

Czy łatwo rozpoznać gaslightera?

Niestety, jest to wyrafinowana forma manipulacji, w sytuacji pewnej zależności, może pozostać niezauważona. Pojawia się zwykle w relacjach osobistych, ale dotyka też wielu osób w miejscu pracy czy w grupach społecznych. Kiedy powinna zapalić się czerwona lampka?

• Kiedy manipulant zaprzecza rzeczywistości i twierdzi, że wydarzenia, które pamiętasz, nigdy nie miały miejsca
• Kiedy bagatelizuje Twoje emocje, używa słów takich, jak „przesadzasz” lub „jesteś zbyt wrażliwy/a”
• Kiedy przerzuca winę na Twoją stronę, odwracając uwagę od swoich działań i obwiniając Cię za problemy w relacji

Takie subtelne praktyki mogą skutkować utratą zaufania do samego siebie, izolacji społecznej, zależności od gaslightera.  
 

Sposoby na obronę przed gaslightingiem

Na początku należy sobie uświadomić, że doszło do manipulacji i krzywdy. Wówczas warto:

• Zadbać o dowody manipulacji, np. prowadząc pamiętnik, nagrywając filmiki, robiąc zdjęcia, zapisując pewne wydarzenia, co pomoże utrzymać poczucie rzeczywistości
• Poszukać wsparcia, rozmowy z bliską i zaufaną osobą
• Wyznaczyć granice i zmienić sposób komunikacji, oznajmiając to, czego nie możesz zaakceptować
• Można skontaktować się z psychologiem, który pomoże zrozumieć postępowanie zarówno gaslightera, jak i jego ofiary. 

Gaslighting może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego, prowadząc do zaniżonej samooceny, stanów lękowych, a nawet depresji. Ofiary często zmagają się z poczuciem winy i trudnościami w podejmowaniu decyzji. Dlatego trzeba rozpoznać tę formę przemocy i nie warto odpuszczać.

Zobacz też:

Naukowcy potwierdzają: zimą rośnie liczba zawałów i ryzyko zatoru

Jakie badania kontrolne warto wykonać na początku roku? Lista dla różnych grup wiekowych

Grozi nam następna pandemia. Oto choroby z niebezpiecznym potencjałem