Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie > Bezsenność
Agata Wiencierz
Agata Wiencierz 19.03.2022 01:33

Bezsenność

Bezsenność
pixabay

Czym jest bezsenność i jakie są jej objawy?

Bezsenność jest zaburzeniem snu. Osoby nią dotknięte mogą mieć problemy z zasypianiem lub wybudzają się po zbyt krótkim odpoczynku nocnym. Ze względu na problemy ze snem chorzy doświadczają zmęczenia w ciągu dnia, mogą być rozdrażnieni lub przygnębieni. Bezsenność może powodować problemy z koncentracją w ciągu dnia i zwiększać ilość wypadków drogowych. Trudności z zasypianiem definiuje się jako wydłużenie okresu zasypiania (latencji snu) powyżej 45 minut.

Bezsenność może być pierwotna lub może stanowić objaw innych chorób. Objawami bezsenności są: trudności z zasypianiem, budzenie się w ciągu nocy i problemy z ponownym zaśnięciem, problemy z pamięcią i koncentracją, niski poziom energii w ciągu dnia, poirytowanie, senność.

Bezsenność może objawiać się jako niska jakość snu, czyli niezdolność do osiągnięcia fazy głębokiego snu, czego przyczynami mogą być depresja, bezdech senny oraz zespół Wittmaacka-Ekboma (tzw. zespół niespokojnych nóg).

Możliwe przyczyny bezsenności

Do bezsenności mogą przyczyniać się:

  • bezdech senny,

  • uzależnienie od substancji psychoaktywnych, w tym kofeiny i nikotyny,

  • choroby serca,

  • przewlekły ból, np. przy reumatoidalnym zapaleniu stawów,

  • zmiany w poziomie hormonów,

  • stres, stany lękowe,

  • choroby psychiczne, np. schizofrenia, choroba afektywna dwubiegunowa,

  • zaburzenia neurologiczne,

  • zbyt duża ekspozycja na światło niebieskie i urządzenia elektroniczne przed snem.

Bezsenność u niektórych osób może mieć podłoże genetyczne. Szacuje się, że dzieje się tak u około 38% mężczyzn dotkniętych insomnią i u około 60% kobiet.

Większe ryzyko bezsenności występuje u osób po 60. roku życia, a także u takich, które miały problemy z zaburzeniami psychicznymi. Duży wpływ na wystąpienie bezsenności ma praca zmianowa i podróże między strefami czasowymi. Przewlekłe choroby, takie jak cukrzyca, choroba nerek, choroby płuc i serca, a także choroba Alzheimera mogą zwiększać ryzyko bezsenności. Nie bez znaczenia jest także nałogowe palenie, nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.

Diagnozowanie bezsenności i leczenie

Gdy problemy ze snem utrzymują się powyżej 3 tygodni, warto udać się do specjalisty. Lekarz ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta – zarówno fizyczny jak i psychiczny. Pod uwagę bierze się ogólną higienę snu i tryb życia pacjenta – pomocne może być założenie dzienniczka snu.

Jeżeli możliwe jest znalezienie przyczyny bezsenności, leczenie zaczyna się od jej eliminacji. Jeśli mamy do czynienia z bezsennością pierwotną, dobre efekty może przynieść terapia poznawczo-behawioralna, podczas której pacjent uczy się wykluczać czynniki utrwalające bezsenność, do których należą:

  • wydłużenie czasu spędzanego w łóżku i drzemki w ciągu dnia,

  • brak aktywności fizycznej,

  • próby zaśnięcie na siłę i oczekiwanie na sen w łóżku, nawet gdy nie nadchodzi.

Chory będzie uczył się prawidłowej higieny snu oraz kontrolowania bodźców. Terapeuta może zalecić treningi relaksacyjne oraz zapoznawać pacjenta z technikami restrukturyzacji poznawczej. Ważna jest edukacja chorego na temat snu i jego roli.

W leczeniu bezsenności, oprócz psychoterapii, możliwe jest zastosowanie farmakoterapii. Odpowiednie leki nasenne dobiera lekarz psychiatra. Oprócz typowych leków nasennych, jakimi są benzodiazepiny, lekarz może zaproponować leczenie lekami przeciwdepresyjnymi i przeciwlękowymi, lekami przeciwpsychotycznymi lub przeciwhistaminowymi. Dobór leków zależy ściśle od czasu, przez jaki pacjent będzie je stosował, a także jego ogólnej kondycji psychicznej i chorób współwystępujących.

Tagi: