Bliznowiec – przyczyny, objawy, leczenie
Czym jest bliznowiec?
Bliznowiec, inaczej keloid, to łagodna zmiana rozrostowa, która pojawia się w wyniku przerwania ciągłości tkanek. Rozrasta się nie tylko w obrębie uszkodzonej skóry, ale także poza nią, dzięki czemu można ją odróżnić od bliznowca. Zazwyczaj ma kolor sinoczerwony i posiada gładką, lśniącą powierzchnię. Bliznowiec jest wypukły i wyraźnie odróżnia się od zdrowej skóry.
Podczas prawidłowego gojenia się rany powstaje tkanka łączna włóknista, a rozerwane podczas wskutek zranienia włókna kolagenowe ponownie zaczynają się łączyć. następnie kolagen przestaje być produkowany, a blizna stopniowo blednie. Wystąpienie bliznowca sprawia, że włókna kolagenowe w dalszym ciągu są wytwarzane, a zmiana stopniowo się rozrasta. Bliznowiec jest mocno unaczyniony (w przeciwieństwie do blizny przerostowej) i samoistnie nie zanika.
Bliznowiec – przyczyny
Do powstania bliznowca dochodzi na skutek urazu mechanicznego, najczęściej: zranienia, skaleczenia, oparzenia, a także nieprawidłowego gojenia zmian trądzikowych oraz krost pojawiających się w przebiegu ospy wietrznej. Również w miejscu po szczepieniu, kolczykowaniu czy po rozcięciu skóry podczas operacji chirurgicznej może dojść do powstania keloidu.
Bliznowce może być umiejscowione na całym ciele, jednak w zdecydowanej większości przypadków pojawia się na klatce piersiowej, dłoniach, stopach oraz ramionach i barkach. Może osiągać rozmiary od kilku milimetrów do nawet kilkudziesięciu centymetrów.
Wśród czynników predysponujących do wystąpienia bliznowca wymienia się:
czynniki genetyczne – występowanie bliznowców u członków najbliższej rodziny,
wiek – osoby młode (w wieku 10–30 lat) są bardziej narażone na powstawanie keloidów niż osoby starsze,
kolor skóry – im ciemniejszy kolor skóry, tym ryzyko wystąpienia omawianych zmian jest większe,
oparzenia – to w ich wyniku najczęściej dochodzi do powstania bliznowca, zwłaszcza jeśli poparzeniu ulegają kończyny górne.
Bliznowiec – objawy
Zazwyczaj bliznowce są wyłącznie defektem kosmetycznym i nie łączą się z występowaniem objawów bólowych. Zdarza się jednak, że w sytuacji gdy zmiana powstaje w okolicy stawów, może powodować przykurcze i ograniczać ruchomość kończyny. Cechy charakterystyczne bliznowców to:
zmiany tego typu nigdy nie znikają samoistnie,
mają kolor ciemnoczerwony, niekiedy sinieją,
stopniowo rozrastają się,
mają nieregularny kształt,
są wyraźnie wypukłe,
są twardsze od zdrowej skóry, co jest spowodowane dużą ilością włókien kolagenowych, z których są zbudowane,
bliznowiec może się pojawić nawet kilka miesięcy po uszkodzeniu skóry (inaczej niż blizna).
Ponieważ może się zdarzyć, że na skutek drażnienia, bliznowiec ulega zezłośliwieniu, osoby posiadające tego typu zmianę na skórze powinny znajdować się pod stałą opieką lekarza dermatologa.
Bliznowiec – leczenie
Rozpoznanie bliznowca opiera się na wywiadzie lekarskim, a także na badaniu palpacyjnym zmiany, które pozwoli na odróżnienie jej od blizny przerostowej. Zazwyczaj nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych badań. Może się jednak zdarzyć, że specjalista zdecyduje się na pobranie wycinka i oddanie go do badania histopatologicznego, zwłaszcza w przypadku keloidu, którego przyczyną jest oparzenie.
Leczenia zachowawcze bliznowca może obejmować:
miejscowe iniekcje z glikokortykosteroidów stosowane co kilka tygodni aż do uzyskania wyraźnej poprawy w wyglądzie bliznowca, mają one za zadanie ograniczenie namnażania fibrosblastów, czyli komórek tworzących bliznę,
opatrunki nasączone steroidami,
opatrunki uciskowe,
krioterapię miejscową, czyli tzw. leczenie zimnem,
laseroterapię,
iniekcje z preparatów interferonu gamma.
W leczeniu bliznowców stosuje się również leczenie chirurgiczne, które polega na wycięciu zmiany. Tego typu procedura nie jest jednak wykonywana często, jedynie wtedy, gdy inne metody nie przynoszą zadowalających rezultatów. W miejscu usuniętej zmiany powstaje bowiem nowa rana, która u osób mających skłonność do tworzenia się zmian rozrostowych, może ponownie zabliźnić się w nieprawidłowy sposób.
