E-recepta online, kiedy i komu może pomóc telemedycyna?

Jak powstały recepty elektroniczne?

E-recepta online to stosunkowo nowe rozwiązanie dostępne dla pacjentów służby zdrowia w całym kraju. Dzięki ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia 1996 r. i ustawie o działalności leczniczej z 15 kwietnia 2011 r. w Polsce można dzisiaj realizować usługi profilaktyczne, diagnostyczne i lecznicze w ramach telemedycyny.

Ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych z 12 maja 2011 r. wskazuje osoby i zawody, uprawione do wystawienia tzw. e-recepty. Osobami tymi są lekarze i farmaceuci, dentyści, a także pielęgniarki, położne oraz felczerzy.

Współcześnie stosuje się kilka terminów na opisanie porad lekarskich na odległość. Mówi się zatem o e-poradzie, e-konsultacji, e-wizycie, czy o konsultacji, poradzie, lub wizycie online. Zasady działania telemedycyny zostały uregulowane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów RP w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.

Formalnie e-recepta może być w Polsce wystawiana od dnia 1 stycznia 2020 r. Rozwiązanie to sprawdziło się znakomicie w dobie pandemii COVID, gdy kontakt pacjenta z lekarzem podlegał surowym ograniczeniom. E-recepta online to tylko jeden z elementów złożonego systemu informatycznego, którego istotą jest usprawnienie działania krajowej opieki zdrowotnej oraz ułatwienie pacjentowi korzystania ze świadczeń w trybie zdalnym.

Jakie są zalety e-recepty dla przeciętnego pacjenta?

E-recepty mają mnóstwo zalet, są pomocne osobom zmagającym się z chorobami przewlekłymi, a także pacjentom dla których wizyta w tradycyjnej przychodni wiąże się z licznymi uciążliwościami. Dzięki telemedycynie zwykłe przedłużenie recepty na leki nie wymaga już osobistej wizyty w przychodni. Wśród zalet i przewag e-recepty można wymienić:

Przede wszystkim sam proces wystawiania i realizacji recepty jest szybszy, niż w sposób konwencjonalnych – stacjonarny. Recepty są zapisywane i archiwizowane w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). W efekcie de facto nie można ich zapodziać, czy zgubić. System, w którym wprowadza się dane recepty posiada mechanizmy weryfikacji, co powoduje, że maleje prawdopodobieństwo popełnienia błędu podczas wypisywania recepty. Lekarz może, za zgodą pacjenta, otrzymać wgląd do wystawianych e-recept, uzyskując dzięki temu większą wiedzę na temat całościowego stanu zdrowia pacjenta, w tym na temat innych przyjmowanych przez niego leków, które mogą wchodzi w interakcje między sobą. Wprowadzenie e-recept wpływa pozytywnie na stan natężenia ruchu w ośrodkach medycznych. Kolejki zostają w znacznym stopniu rozładowane, gdyż pacjenci którzy dotychczas jedynie aktualizowali (kontynuowali) swoje realizowane na bieżąco recepty, przedłużenia taki mogą otrzymać drogą online.

Znika też odwieczny problem nieczytelności recept. Dzięki możliwości weryfikacji e-recepty w IKP zanika proceder fałszowania recept w formie, w jakiej dotychczas występował on.

Generalnie e-recepty pomagają optymalizować czas pracy lekarzy, co przekłada się na zmniejszenie kosztów tych usług. Zarazem e-recepty poprawiają komfort pacjenta. 

E-recepta online, komu takie rozwiązanie może się przydać?

Praktycznie każdy pacjent może starać się o e-receptę. Warto zwrócić uwagę, że zwiększa się także ogólnie pojęta dostępność recept, gdyż niektóre przychodnie działają w formule całodobowej.

Beneficjentami e-recept są osoby o ograniczonej mobilności ruchowej, które potrzebują tylko przedłużenia terapii lekowej i ponowienia realizowanej dotychczas recepty.

Kolejnym atutem e-recepty jest to, że leków nie trzeba wykupywać za jednym razem, lecz można w danej aptece realizować tylko wybrane pozycje. Nie trzeba już robić tzw. odpisów recept, gdyż stosuję się obecnie tzw. częściową realizację e-recepty. Często oznacza to oszczędność dla pacjenta, np. w przypadku, gdy dana apteka ma wprawdzie wszystkie leki, ale nie wszystkie w formie zamienników.

W grupie szczególnie zainteresowanej w e-receptach są pacjenci stosujący hormonalną terapię zastępczą, przyjmujący tabletki antykoncepcyjne, czy leki przeciwalergiczne. Dla wielu pacjentów bolesny jest też zbyt częsty i niepotrzebny kontakt z personelem medycznym, czy aptekarskim. Chodzi tu zwłaszcza o osoby cierpiące na dolegliwości wstydliwe, np. o charakterze dermatologicznym. W przypadku mężczyzn może to być grzybica penisa, u Pań podobne problemy w obrębie łona. Jeszcze inni pacjenci leczą impotencję, czy bezpłodność, a także dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu i kału.

Jak zdobyć e-receptę online?

Aby uzyskać e-receptę musimy skontaktować się telefonicznie lub mailowo z placówką lekarską, świadczącą usługi w formule online. Należy pamiętać o tym, że e-recepta, podobnie jak klasyczna recepta to efekt uzyskania konsultacji (e-konsultacji) lekarskiej.

Różnica pomiędzy konsultacją tradycyjną a elektroniczną polega na tym, że ta druga może być zrealizowana poprzez urządzenia telekomunikacyjne, takie jak komputer, smartfon, zarówno w formie rozmowy na żywo, jak poprzez wypełnienie przez pacjenta standaryzowanego formularza medycznego, i przesłania go w formie elektronicznej. W tym ostatnim wypadku lekarz może skontaktować się telefonicznie z pacjentem tylko po to, by uzupełnić brakujące dane.

Formularz medyczny zawiera pytania, które lekarz normalnie zadałby pacjentowi podczas porady tradycyjnej. Lekarz może też poprosić o przesłanie fotografii, np. miejsca na ciele, w którym dochodzi do zmian skórnych, lub fragmentu ciała, gdzie powstała lub goi się rana. Lekarz może też poprosić pacjenta o wykonanie badań laboratoryjnych, lub obrazowych, których wyniki będzie można następnie przesłać drogą elektroniczną do e-konsultacji. Lekarz może w trakcie e-konsultacji odmówić pacjentowi wystawienia e-recepty. Czyni tak, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne, lub też gdy w jego opinii recepta koliduje z jego sumieniem.

W końcu warto zwrócić uwagę, że e-recepta może być równie dobrze wystawiona w ramach wizyty konwencjonalnej, w gabinecie lekarskim. Nadal wówczas zachowuje ona dużo zalet w stosunku do recepty papierowej. 

W jaki sposób wykupić e-receptę?

Po zakończeniu e-wizyty, lub wizyty stacjonarnej, nasza e-recepta zapisana zostaje w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP). Możemy do niego zalogować się poprzez witrynę: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta.

Uprzednio jednak należy się zarejestrować w IKP i stworzyć swój profil. E-receptę można po prostu wydrukować z profilu IKP i zanieść do apteki. Wygodniejsze jednak jest posługiwanie się nią w formie 4-cyfrowego kodu (PIN), który na numer telefonu pacjenta wysyła po wizycie lekarz, lub placówka lekarska, w której odbyliśmy e-konsultację. Podczas wizyty w aptece kod podajemy farmaceucie, ten zaś prosi nas dodatkowo o podanie naszego numeru PESEL, celem dokonania weryfikacji. Jeszcze innym wariantem jest e-mail z załączonym plikiem w formacie PDF z e-receptą, oraz 4-cyfrowym kodem. Receptę taką można wyświetlić na smartfonie, aby farmaceuta mógł ją zeskanować. Wówczas nie potrzebne jest podawanie numeru PESEL. Jeśli nie posiadamy IKP, to w wypadku wizyty konwencjonalnej (czy elektronicznej, choć ta traci w takim wypadku na znaczeniu), lekarz wystawia tzw. wydruk informacyjny. Dokument ten przedkładamy podczas wizyty w aptece.

Po co jest Internetowe Konto Pacjenta?

IKP jest usługą bezpłatną, świadczoną przez polską służbę zdrowia, w celu usprawnienia działań na linii pacjent – lekarz oraz lekarz specjalista – inny lekarz specjalista, poprzez przeniesienie możliwie największej liczby czynności do sfery zdalnej. Efektem mają być mniejsze kolejki i wyeliminowanie niepotrzebnych wizyt pacjenta w placówkach opieki zdrowia.

Rejestracja do IKP jest możliwa tylko wówczas, gdy posiadamy tzw. e-tożsamość, np. w formie Profilu Zaufanego, lub w formie podpisu bankowego. Jest to niezbędne do uwiarygodnienia naszej osoby jako użytkownika usług internetowych administracji publicznej.

Jakie leki mogą być przepisane e-receptą?

Lekarz specjalista wystawia recepty wyłącznie na leki związane ze schorzeniem pacjenta. Lekarz (w Polsce) może wystawić receptę tylko na leki figurujące na rzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, według stanu na dzień 1 stycznia 2021 r. (https://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i- wykazy/urz%C4%99dowy-wykaz-produkt%C3%B3w-leczniczych), względnie w Rejestrze Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public).

E-recepty mogą dotyczyć zarówno leków pełnopłatnych, jak i refundowanych, o ile uwzględnione są one obwieszczeniu Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Jak mogę przedłużyć e-receptę?

Lekarz, lekarz dentysta, felczer oraz starszy felczer mogą przepisać pacjentowi w ramach jednej e-recepty maksymalnie taką ilość leku, która starczy na jego zażywanie przez 360 dni. Oczywiście lekarz musi skalkulować dawkowanie, tak by dopasować liczbę opakowań do okresu czasu, w którym lek będzie przyjmowany. Prawo pozwala także na wypisywanie recept pielęgniarkom i położnym. Z tym, że tutaj czasookres ustalony został przez ustawodawcę na poziomie maksymalnie 180 dni.

Czy mogę wykupić każdy lek z e-recepty w innej aptece?

Leki przepisane e-receptą możemy wykupywać w różnych aptekach. Zasadnicza różnica pomiędzy klasyczną receptą a e-receptą polega na tym, że ta ostatnia zawsze obejmuje tylko jeden produkt leczniczy, ewentualnie jeden środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, albo też jeden wyrób medyczny. Ilość opakowań może być większa niż jedno, a nawet obejmować dziesiątki pozycji, zważywszy na możliwości wypisywania leków na okres nawet niemal jednego roku.

Tym samym e-wizyta dla pacjenta kończy się de facto często wystawieniem nie jednej recepty z kilkoma różnymi lekami, a kilku e-recept, które jednak traktuje się jako receptę zbiorczą (wystawioną w wyniku jednej i tej samej wizyty przez jednego lekarza). Dostęp do takiej zbiorczej recepty autoryzowany jest też za pomocą jednego kodu PIN. Recepta zbiorcza, jako pakiet recept może obejmować maksymalnie 5 pozycji. Ważne jest jednak to, że każda z pozycji może być zrealizowana w innej aptece, w zależności od dostępności.

Ile mam czasu na zrealizowanie e-recepty?

Zasadniczo czas ważności e-recepty związany jest z tym, jakie leki uwzględnia. Naliczanie czasu rozpoczyna się od dnia wystawienia, chyba, że lekarz zaznaczy późniejszy termin. Dla większości preparatów leczniczych e-recepty, identycznie jak konwencjonalne recepty ważne są przez okres 365 dni od momentu wystawienia. Leki o działaniu immunologicznym trzeba jednak wykupić w ciągu 120 dni, zaś leki psychotropowe w ciągu 30 dni. Antybiotyki musimy wykupić w ciągu 7 dni.

 

Artykuł sponsorowany