Gdzie w Polsce zrobimy kolonoskopię na NFZ bez skierowania?
canva
Według danych NFZ, W Polsce na nowotwór jelita grubego zapada około 18 tysięcy osób rocznie. Jest to drugi, po raku płuca, nowotwór wśród wszystkich zachorowań w polskiej populacji. Rozwija się skrycie i powoli, a kiedy zaczynają pojawiać się pierwsze objawy, zazwyczaj jest już w stadium zaawansowanym. Dlatego tak ważną rolę odgrywa kolonoskopia, która umożliwia wykrycie wczesnych zmian i zapobieganie rozwojowi nowotworu.
Kiedy zacząć profilaktyczną kolonoskopię?
Na ten moment wskazywanym wiekiem, aby rozpocząć profilaktyczną kolonoskopię jest 50 rok życia. Osoby, u których w rodzinie odnotowano przypadki raka jelita grubego, powinny przystąpić do badania w wieku 40 lat, a w niektórych zespołach genetycznych już nawet w wieku 20 lat. Zalecana częstotliwość wykonywania badania, w zależności czy zostaną wykryte jakieś zmiany to 5 – 10 lat.
Powoli zalecenia te ulegają zmianie. Coraz częściej rekomenduje się, aby granicę wieku przesunąć niżej także u osób bez obciążeń rodzinnych, a także żeby wykonywać badanie częściej niż co 10 lat. „Badania przeprowadzone w ostatnich latach wykazują, że u 30% osób w wieku 40 - 45 lat, które poddają się profilaktycznym kolonoskopiom, wykrywane są jakieś zmiany nowotworowe. W związku z tym coraz więcej krajów skłania się ku temu, by u osób nieobciążonych rodzinnie tę granicę wieku z 50 roku życia przesunąć niżej. Coraz częściej mówi się także o tym, aby medianę wykonywania kolonoskopii skrócić z 10 do 5 lat. Myślę, że granica wieku powinna zostać przesunięta i należałoby rozpocząć profilaktyczną kolonoskopię w wieku 40 – 45 lat.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Gdzie w Polsce wykonamy bezpłatną kolonoskopię i jakie warunki należy spełniać?
W Polsce możemy zgłosić się na bezpłatną kolonoskopię w ramach programu przesiewowych badań w kierunku wczesnego wykrywania zmian w jelicie grubym, który jest finansowany przez NFZ. Co ważne, nie potrzebujemy skierowania i mamy możliwość wykonania kolonoskopii w znieczuleniu. Obecnie w naszym kraju dostępne są 72 placówki, gdzie możemy zgłosić się na bezpłatne badanie.
Lista placówek znajduje się tutaj: Program badań przesiewowych raka jelita grubego / Programy profilaktyczne / Dla Pacjenta / Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – finansujemy zdrowie Polaków
Aby wziąć udział w programie, należy spełniać następujące kryteria:
- brak objawów sugerujących nowotwór jelita grubego;
- brak wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat;
- wiek: 50-65 lat bądź 40-49 lat – jeśli krewny pierwszego stopnia miał zdiagnozowany nowotwór jelita grubego.
W Badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, współfinansowanych z Funduszy Europejskich mogą wziąć udział także osoby poniżej 40 roku życia, które spełniają określone kryteria.
Jak kolonoskopia ratuje życie?
Kolonoskopia należy do najważniejszych badań profilaktycznych. To właśnie dzięki kolonoskopii jesteśmy w stanie uchronić się przed rozwojem raka jelita grubego. Przypomnijmy, że rak jelita grubego jest bardzo podstępnym nowotworem, który rozwija się skrycie i powoli, nie dając żadnych objawów. Kiedy zaczynają pojawiać się dolegliwości, zazwyczaj rak jest już w zaawansowanym stadium, bardzo ciężkim do wyleczenia.
„Od powstania polipa do zadziałania mutacji i rozwoju w kierunku raka jelita grubego mija 10 lat. Tutaj mamy narzędzie, które nie tylko wykrywa zmiany wczesne czy zaawansowane, ale jednocześnie pozwala nam na usunięcie polipów czy zmian nowotworowych. Głównie chodzi o to, żebyśmy usuwali zmiany nowotworowe i nie pozwalali na to, aby doprowadziły do rozwoju raka jelita grubego. Pamiętajmy, że w momencie pojawienia się objawów jest już bardzo późno.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Powiązane
Czy uchyłki jelita grubego są groźne dla zdrowia? Lekarz odpowiada
Masz ciemne plamy na skórze? To być może plamy wątrobowe
Osoby z chorobami serca muszą uważać na tę bakterię! Zakażenie może skończyć się śmiercią
Te badania umożliwiają wczesne wykrycie groźnej choroby jelit. Wielu Polaków wciąż się ich boi!
To nietypowy objaw raka tarczycy, o którym mało kto mówi. Rozpoznasz go po tym rodzaju stolca
Wielkie zmiany w przychodniach! Wchodzą w życie już od 1 października
WHO ostrzega – jest gorzej niż kiedykolwiek. Coraz młodsze osoby zapadają na tę chorobę
Gdy leki to za mało. Lekarz wskazał ostateczny sposób leczenia choroby wieńcowej!
Masz otyłość brzuszną? Dietetyk wskazał, co Ci grozi
Jak przygotować się do zabiegu kolonoskopii? Na 7 dni przed badaniem odstaw te produkty
Kolonoskopia należy do jednego z najbardziej wstydliwych badań. Śmiało można powiedzieć, że jest to zabieg ratujący życie, jednak wciąż wzbudza strach i niechęć wśród większości Polaków. „Nie bójmy się tego badania! Nie ma nic lepszego w medycynie niż profilaktyka.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow.
Czytaj dalej
Rak jelita grubego - przyczyny, objawy, profilaktyka, leczenie. Ekspert tłumaczy
rak jelita
Rak jelita grubego to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących w naszej populacji. Ponadto stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów nowotworowych. Jakie są przyczyny raka jelita grubego? Jak długo rozwija się rak jelita grubego? Gdzie daje przerzuty? Jak objawia się rak jelita grubego? Jak wykryć raka jelita grubego? Na te i inne pytania odpowiada gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. Jaka jest zachorowalność na raka jelita grubego w Polsce i na świecie? Rak jelita grubego to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących w naszej populacji. Ponadto stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów nowotworowych. Przyjmujemy, że w Polsce nowych zachorowań jest około 17 -18 tysięcy, natomiast zgonów z powodu raka jelita grubego mamy około 12 tysięcy. Na świecie jest to liczba około miliona rocznych nowych zachorowań i około pół miliona zgonów każdego roku. Nowotwór ten wykrywany jest zazwyczaj u osób w siódmej i ósmej dekadzie życia. Niepokojące jest jednak to, że w ostatnich latach odnotowuje się coraz większą ilość zachorowań u osób młodych, poniżej czterdziestego roku życia. Jakie są przyczyny raka jelita grubego? Mamy czynniki genetyczne, płeć oraz czynniki środowiskowe. W 90% mówimy o tzw. raku sporadycznym, czyli nie związanym rodzinnie. Nowotwory występujące rodzinnie stanowią 10% raka jelita grubego. Rak sporadyczny w większości przypadków powstaje na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych w jelicie grubym. Mówimy wtedy o czynnikach genetycznych, gdyż na bazie polipa dochodzi do mutacji genetycznych, które prowadzą do rozwoju raka jelita grubego. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest płeć męska. Mówimy także o tzw. czynnikach środowiskowych, czyli tych, na które mamy duży wpływ. W głównej mierze zalicza się do nich dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso oraz uboga w błonnik. Nieprawidłowa dieta, a także niska aktywność fizyczna prowadzą do otyłości, która także przyczynia się do rozwoju raka jelita grubego. Należy także wspomnieć o takich czynnikach ryzyka jak palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu. Jak długo rozwija się rak jelita grubego? Tak jak wspomniałem, większość nowotworów jelita grubego rozwija się na bazie gruczolaków, czyli zmian polipowatych. Od powstania polipa do zadziałania mutacji i rozwoju w kierunku raka jelita grubego mija 10 lat. Nowotwór rozwija się więc skrycie i powoli. Jak objawia się rak jelita grubego? Gdzie boli rak jelita grubego? Rak rozwija się skrycie. W postaci wczesnej jest skąpoobjawowy bądź wręcz bezobjawowy. Nam tym etapie ciężko więc go „wyłapać”. W fazie zaawansowanej pojawiają się objawy ogólne , takie jak m.in. spadek masy ciała czy ogólne osłabienie. Poza tym w zależności od tego, w którym miejscu jelita rak się umiejscawia, obserwujemy różne objawy. W przypadku, kiedy rozwija się w prawej części jelita grubego, najczęściej pojawią się bóle brzucha, które są niespecyficzne i niecharakterystyczne. Nie jesteśmy też w stanie wychwycić wizualnie krwawienia z przewodu pokarmowego. Może objawiać się ono narastającą niedokrwistością. Najczęściej pacjenci zgłaszają ból brzucha o różnym umiejscowieniu, nie tylko po prawej stronie. Należy pamiętać, że objawem alarmowym są bóle, które wybudzają nas w nocy. Jeżeli chodzi o lewą część jelita grubego, tutaj częściej występują krwawienia jawne, czyli takie, które pacjent może zauważyć podczas wypróżniania. Poza tym mamy do czynienia z zaburzeniami rytmu wypróżnienia. W postaciach bardziej zaawansowanych może dojść do niedrożności, która wskazuje na to, że nowotwór objął cały obwód jelita grubego. Postać raka jelita grubego, która umiejscawia się w odbytnicy, czyli na końcu jelita, najczęściej objawia się jawnymi krwawieniami. Mogą także występować zaburzenia rytmu wypróżnienia oraz stolce ołówkowate. W fazie zaawansowanej pacjent może wyczuć masę guza przy odbycie. Jakie są rokowania raka jelita grubego? Czy kiedy pojawiają się objawy, nowotwór jest już w zaawansowanym stadium? W większości przypadków niestety tak jest. Jeśli chodzi o wykrywalność raka jelita grubego w Polsce, mamy jeszcze dużo do zrobienia. W 80% przypadków, diagnozowany jest w postaci zaawansowanej i to rzutuje na tak zwaną medianę 5-letniego przeżycia. W chorobach nowotworowych zawsze określamy, ile % osób przeżyje kolejne 5 lat od momentu rozpoznania i wdrożenia leczenia. W naszym kraju mediana ta wynosi 30 – 40%, przy czym w krajach zachodnich to 60 – 70%. W Polsce jest coraz lepiej, aczkolwiek w dalszym ciągu jesteśmy gdzieś na końcu Europy. Dzieje się tak dlatego, że wciąż większość przypadków wykrywanych jest w stadium zaawansowanym. Jak wykryć raka jelita grubego? Podstawą diagnostyki jest badanie endoskopowe dolnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli kolonoskopia, które pozwala nam zwizualizować i zlokalizować umiejscowienie raka. Jeśli podczas badania stwierdzimy zmiany chorobowe, pobieramy wycinki do badania histopatologicznego, będącego podstawą szczegółowego rozpoznania choroby nowotworowej. W diagnostyce coraz szerzej wykorzystywane są też testy immunochemiczne na obecność krwi utajonej w kale. Jeśli chodzi o badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny jamy brzusznej) służą głównie do zakresu określenia zaawansowania choroby, bądź też do zlokalizowania przerzutów. Gdzie daje przerzuty rak jelita grubego? O przerzutach mówimy w zależności od stadium i lokalizacji nowotworu. Rak jelita grubego lubi dawać przerzuty poprzez przerastanie ściany jelita grubego i naciekanie sąsiadujących narządów. Drugą drogą tworzenia przerzutów jest tzw. droga krwionośna. Tutaj rak najczęściej daje przerzuty w wątrobie ze względu na uczynienie jelita grubego. Może także powodować przerzuty w płucach i w ośrodkowym układzie nerwowym. Trzecią drogą jest droga naczyń chłonnych. Tutaj mówimy o przerzutach wregionalnych bądź odległych węzłochłonnych. Jak leczyć raka jelita grubego? Bazą i podstawą leczenia w dalszym ciągu jest chirurgia. Jeśli znajdziemy ognisko raka jelita grubego, kwalifikujemy pacjenta do zabiegu chirurgicznego, czyli do resekcji zmiany nowotworowej wraz z daną częścią jelita grubego. W postaciach zaawansowanych z przerzutami stosujemy także chemioterapię. W ostatnim czasie bardzo rozwinęła się immunoterapia, czyli stosowanie specyficznych przeciwciał monoklonalnych. W raku odbytnicy duże zastosowanie ma radioterapia. Tutaj należałoby nadmienić, że w ostatnich latach bardzo rozwinęła się i w dalszym ciągu rozwija się tzw. endoskopia zabiegowa. W postaciach wczesnych, które dotyczą głównie błony śluzowej jelita grubego, możemy zastosować m.in. zabieg ESD, czyli endoskopową dyssekcję podśluzówkową. Dzięki niej możemy usunąć wczesne zmiany bez potrzeby operacji chirurgicznej. Jak zapobiegać rakowi jelita grubego? Podstawą profilaktyki jest zdrowy tryb życia, czyli aktywność fizyczna, prawidłowa dieta i unikanie używek. W Polsce mieliśmy bardzo dobry program profilaktyczny, jednak został przerwany ze względu na niską zgłaszalność (w ostatnich latach poniżej 20%). Ku naszemu zadowoleniu program rusza na nowo! Obejmuje profilaktyczną kolonoskopię, którą powinniśmy wykonywać od 50 do 80 roku życia w okresach regularności, w zależności od tego, co widzimy w badaniu. Jeśli nie ma nic niepokojącego, kolonoskopię powtarzamy co 10 lat. Oprócz tego w krajach zachodnich wykonuje się także coroczny test na krew utajoną. U nas także powinno to zostać wprowadzone. W obciążeniach rodzinnych granica wykonywania kolonoskopii jest przesunięta na 40 - 45 rok życia. W niektórych zespołach genetycznych wykonujemy kolonoskopię już od 20 roku życia. Badania przeprowadzone w ostatnich latach wykazują, że u 30% osób w wieku 40 - 45 lat, które poddają się profilaktycznym kolonoskopiom, wykrywane są jakieś zmiany nowotworowe. W związku z tym coraz więcej krajów skłania się ku temu, by u osób nieobciążonych rodzinnie tę granicę wieku z 50 roku życia przesunąć niżej. Coraz częściej mówi się także o tym, aby medianę wykonywania kolonoskopii skrócić z 10 do 5 lat. Ja jako lekarz, jako Polak apeluję do Państwa, żeby zgłaszać się do programu. W krajach skandynawskich udział w badaniach profilaktycznych raka jelita grubego wynosi około 60-70%. Większość osób obawia się bólu podczas kolonoskopii, więc dla uspokojenia chciałbym dodać, że jest możliwość odbywania tego badania w znieczuleniu bądź w sedacji. Kolonoskopię możemy zrobić prywatnie, jednak coraz więcej badań dostępnych jest w publicznej ochronie zdrowie. Myślę, że granica wieku powinna zostać przesunięta i należałoby rozpocząć profilaktyczną kolonoskopię w wieku 40 – 45 lat. Nie bójmy się tego badania! Nie ma nic lepszego w medycynie niż profilaktyka. Tutaj mamy narzędzie, które nie tylko wykrywa zmiany wczesne czy zaawansowane, ale jednocześnie pozwala nam na usunięcie polipów czy zmian nowotworowych. Głównie chodzi o to, żebyśmy usuwali zmiany nowotworowe i nie pozwalali na to, aby doprowadziły do rozwoju raka jelita grubego. Pamiętajmy, że w momencie pojawienia się objawów jest już bardzo późno.Z Joanną Kamińską rozmawiał gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow, wykształcony i doświadczony specjalista chorób wewnętrznych oraz gastroenterologii. Specjalizuje się w samodzielnym wykonywaniu badań diagnostycznych i zabiegowych z zakresu endoskopii. Swoje kwalifikacje podnosił podczas wieloletniej praktyki zarówno w szpitalach, jak i poradniach prywatnych (Medicover, Luxmed). Był uczestnikiem licznych kongresów międzynarodowych i krajowych z zakresu gastroenterologii i chorób wewnętrznych. Posiada Certyfikat ukończenia kursu z Zaawansowanych Technik Badań i Zabiegów Endoskopowych oraz Certyfikat w Dziedzinie Ochrony Radiologicznej Pacjenta. Ukończył kurs ECPW w Brukseli, a także podstawowy kurs USG jamy brzusznej Roztoczańskiej Szkoły Ultrasonografii. Ponadto odbył staż z Medycyny Tropikalnej w Madonna University w Nigerii.
Czytaj dalej
Najnowsze
Wykaz zalecanych szczepień ochronnych - zmiany od 1 października. Nowe pozycje na liście
Do czego mogą prowadzić nieleczone wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Crohna? Lekarz alarmuje
Często wstajesz w nocy do toalety? To może być zespół pęcherza nadreaktywnego
Gdy zauważysz te zmianę w obrębie piersi, udaj się lekarza! Przypomina raka piersi, ale to zupełnie inna choroba!
Tak wyglądają nogi osoby z przewlekłą niewydolnością żylną! Lekarz wskazał nietypowe symptomy
To kluczowy sposób leczenia zapalenia uchyłków jelita, którego wielu nie zna! Gastroenterolog wskazał, na czym polega
Czego nie można spożywać przy celiakii? Lekarz ostrzega przed tymi produktami!
To rodzaj grzybicy, o którym rzadko się mówi. Powoduje objawy przypominające zupełnie inne choroby!
Te preparaty mogą zniszczyć Twoją wątrobę! Lekarz ostrzega
Polecane
„Kup sobie dyplom lekarza”. Wkrótce strach będzie zostać pacjentem w Polsce?
Bierzesz antydepresanty? Uważaj na leki przeciwbólowe!
Kanibalizm przyczyną śmiertelnej choroby. Tak ginęły dzikie plemiona
Mleko przyczyną przewlekłego zmęczenia i anemii? Zaskakujące fakty na temat mleka
Wysyp groźnych karaluchów w Polsce! Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne alarmują
Zmarł po 2 tygodniach od zakażenia się ptasią grypą. Niepokojące wieści z Chin
"Krowi covid" atakuje w Hiszpanii! Czy może zarazić człowieka?
Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego – podobieństwa i różnice. Rozmowa z ekspertem
Jak rozpoznać ból jelit? Gdzie jest ulokowany?
Popularne
Cebula i nasiona zbóż. Pierwsze testy ciążowe mogą dziś przyprawiać o dreszcze
To one pustoszą przedszkola. Oto trzech winowajców, przez których maluchy chorują
Taki kolor w toalecie oznacza kłopoty. Podpowiadamy, kiedy zgłosić się do lekarza
Od 1 października spore zmiany w przychodniach. Pacjenci na nich zyskają
Ogromne zmiany w przychodniach. Zacznie się 1 października
Badania prenatalne – najważniejsze informacje
Druzgocące wieści. Polaków nie stać na pogrzeby. Jak sobie radzą? PIBP alarmuje
Najpierw choruje dziecko, potem cała rodzina. Zakażenie może skończyć się tragicznie
To nie płacz, to wycie. Katorga dzieci trwa, bo rodzice upierają się wysyłać je do przedszkola