Grzybica paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

Grzybica paznokci – co to za przypadłość?

Grzybice paznokci mogą być wywołane przez trzy grupy grzybów: dermatofity, grzyby drożdżopodobne i grzyby pleśniowe. W klimacie umiarkowanym najczęściej spotykanym czynnikiem etiologicznym są dermatofity, wśród których wyróżnia się trzy rodzaje: Trichophyton, Microsporum i Epidermophyton. Grzybica paznokci jest powszechnym i łatwo rozprzestrzeniającym się schorzeniem. Infekcje grzybicze paznokci częściej występują u mężczyzn. Na zachorowanie bardziej narażone są również osoby:

• starsze (schorzenie dotyczy aż 3 na 4 osób powyżej 60. roku życia)

• chorujące na cukrzycę,

• z chorobami naczyń obwodowych,

• chore na łuszczycę,

• chore na raka,

• chore na AIDS,

• palące papierosy.

Grzybice paznokci możemy podzielić ze względu na miejsce występowania. Wyróżniamy następujące rodzaje:

• Grzybica dystalna, boczna onychomikoza podpaznokciowa (DLSO) – najczęściej występujący rodzaj. Atakuje boki i części dystalne paznokcia, rozprzestrzeniając się ku środkowi. Dermatofity wnikające w paznokieć rozkładają keratynę, niszcząc płytkę i nadają charakterystyczne żółte zabarwienie. Paznokieć staje się kruchy, łamliwy i rogowaciejący.

• Proksymalna onychomikoza podpaznokciowa (PSO) – najczęściej dotyka paznokci u rąk. Dermatofity przedostają się do płytki paznokcia przez obrębek naskórkowy. Zwykle ten rodzaj choroby powstaje na skutek urazu lub w wyniku następujących chorób: cukrzycy, zaburzeń autoimmunologicznych, zaburzeń hormonalnych i choroby Raynauda.

• Powierzchowna biała onychomikoza (SWO) – występuje najczęściej pomiędzy palcami stóp. Na płytce paznokcia może pojawić się biały nalot.

• Wewnątrzpaznokciowa onychomikoza (EO) – erozja płytki zaczyna się od wewnątrz. Trudno dostrzec pierwsze objawy zakażenia. 

• Onychomikoza całkowicie dystroficzna (TDO) – odmiana ta występuje u osób z przewlekłą kandydozą. Może przekształcić się w stan ostry lub przewlekły. 

Grzybica paznokci – przyczyny

Rozwojowi grzybicy sprzyjają ciepło i wilgoć – niestaranne wycieranie stóp po myciu, chodzenie w butach nieprzepuszczających powietrza oraz noszenie skarpet z tworzywa sztucznego. Grzybica rozwija się, gdy płytka paznokcia jest uszkodzona – jeśli skaleczymy się lub zbyt krótko obetniemy paznokcie, grzyby z łatwością się pod nią dostaną. Noszenie ciasnych butów i częste malowanie paznokci również osłabia płytkę.

Grzybica paznokci może być spowodowana także przez choroby ogólnoustrojowe i inne czynniki, takie jak:

• cukrzyca,

• otyłość,

• niedokrwistość,

• zaburzenia hormonalne,

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe,

• choroby układu odpornościowego,

• choroby układu krążenia,

• przyjmowanie sterydów,

• chemioterapia,

• długotrwałe zażywanie antybiotyków.

Grzybica paznokci – jak ją rozpoznać?

Grzybica paznokci rozwija się dość wolno, dlatego często pacjenci nie zauważają pierwszych objawów choroby, ponieważ są one bardzo subtelne i łatwo je pominąć. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które malują paznokcie. Oto kilka z najbardziej charakterystycznych i najczęstszych objawów grzybicy paznokci:

• zainfekowane paznokcie są najczęściej grubsze niż zwykle, mogą ulec deformacji i przybierać dziwny kształt,

• paznokcie stają się łamliwe,

• pojawia się nieprzyjemny zapach,

• paznokcie zaatakowane przybierają nieestetyczną żółtą barwę,

• czasami na paznokciu pojawia się biała kropka, która następnie się powiększa,

• kiedy infekcja gromadzi się pod paznokciem, może poluzować, a nawet oddzielić paznokieć od łożyska,

• grzybica może również rozprzestrzenić się na skórę wokół paznokcia.

Grzybica paznokci diagnostyka

Ponieważ grzybica paznokci może wyglądać podobnie jak inne schorzenia (w tym łuszczyca), warto udać się do lekarza przy podejrzeniu grzybicy. Konieczna może być wizyta u specjalisty zajmującego się stopami (podologa) lub skóry (dermatologa). Lekarz może pobrać część uszkodzonej płytki paznokcia i wysłać ją do laboratorium, aby precyzyjnie ustalić bakteryjne źródło problemu.

Na paznokciu zaatakowanym przez grzybicę pojawiają się przebarwienia. Paznokieć jest najpierw biały, następnie żółty, aż dochodzi do zmiany barwy na brązową. Grzybica sprawia, że płytka zaczyna się łuszczyć i rozwarstwiać, staje się na tyle gruba, że trudno ją przyciąć. Pacjenci skarżą się na nieprzyjemny zapach stóp, który jest wynikiem grzybiczych złogów gromadzących się pod paznokciem. 

Lekarz po zobaczeniu stopy od razu powinien rozpoznać stan grzybiczy, chociaż konieczne jest wykonanie badania mykologicznego. Jeżeli diagnoza nie jest jednoznaczna, wykonuje się szereg badań laboratoryjnych. Pobierane zostają próbki paznokcia, które następnie analizowane są pod mikroskopem. Przed pobraniem materiału do badania nie należy malować paznokci ani smarować stóp kremami.