Jak się bada żołądek? Rodzaje badań i wskazania do ich wykonania
Badania żołądka – wskazania do wykonania
Badania żołądka wykonuje się u osób z podejrzeniem choroby wrzodowej, Helicobacter pylori, przepukliny żołądka oraz guzów i nowotworów tego narządu. Wskazaniem do ich wykonania jest występowanie objawów takich jak:
nawracający ból brzucha,
nawracający refluks,
trudności w przełykaniu,
ucisk w nadbrzuszu,
ciągłe uczucie pełności,
krwiste wymioty,
krwawienie z przewodu pokarmowego,
kwaśny lub gorzki posmak w ustach,
uczucie palenia w żołądku,
nawracająca czkawka.
Jak się bada żołądek? Rodzaje badań oraz ich przebieg
Gastroskopia
Gastroskopia jest najpopularniejszym i najczęściej wykonywanym badaniem żołądka, ponieważ pozwala wykryć i dokładnie ocenić wszelkie występujące w nim zmiany. Polega na wprowadzeniu gastroskopu (miękkiej, gumowej rurki o średnicy 7-10 mm, zakończonej mikrokamerą) przez przełyk do żołądka i umożliwia dokładne zbadanie jego pracy, a także ocenę pod kątem przepukliny, owrzodzeń, polipów, nadżerek i guzów. Badanie przeprowadza się jednak nie tylko w celach diagnostycznych – niekiedy służy ono również do pobrania wycinków niezbędnych do wykonania testu na obecność Helicobacter pylori, zatamowania krwawienia wrzodów bądź usunięcia polipów.Na 6 godzin przed gastroskopią należy powstrzymać się od jedzenia i picia, palenia papierosów, a także – jeśli to możliwe - zrezygnować z przyjmowania leków. Badanie wymaga znieczulenia tylnej ściany gardła oraz niekiedy podania leków przeciwbólowych i uspokajających (zależnie od nastawienia oraz stopnia wytrzymałości pacjenta).
RTG żołądka
RTG (badanie radiologiczne) żołądka to nic innego jak jego prześwietlenie. Wykonuje się je w celu oceny czynności ruchowych i kształtu żołądka oraz jego położenia względem pozostałych organów jamy brzusznej. Obecnie przeprowadzane jest rzadko, ponieważ charakteryzuje się znacznie mniejszą dokładnością i skutecznością niż gastroskopia.Aby wykonać RTG żołądka, konieczne jest podanie pacjentowi tzw. kontrastu – specjalnej substancji, która pochłania promienie rentgenowskie. Następnie żołądek rejestruje się na zdjęciu RTG. Przed badaniem nie należy palić papierosów ani jeść przez przynajmniej 6 godzin.
Ureazowe testy oddechowe
Ureazowe testy oddechowe wykonuje się głównie w diagnostyce Helicobacter pylori - ich czułość sięga niemal 100 %. Pacjentowi podaje się do wypicia środek diagnostyczny, zawierający mocznik, a następnie po 30 minutach pobiera się od niego próbkę wydychanego powietrza. Powietrze to badane jest pod kątem ilości wydychanego dwutlenku węgla, zawierającego węgiel znakowany. U osób zarażonych Helicobacter pylori jego ilość jest większa, ponieważ bakteria (dzięki enzymowi ureazy) ma zdolność reakcji rozkładu mocznika do amoniaku, podczas której powstaje właśnie CO2. Badanie wykonuje się na czczo, co najmniej 6 godzin po ostatnim posiłku. Trwa ono kilkadziesiąt minut, a wynik poznajemy od razu.Warto pamiętać, że niektóre leki, w tym antybiotyki oraz sole bizmutu, mogą wpłynąć na fałszywie ujemny wynik testu.W diagnostyce Helicobacter pylori poza testami oddechowymi stosuje się również badania serologiczne (wykrywające przeciwciała bakterii we krwi), jednak są one o wiele mniej skuteczne, ponieważ dodatni wynik może się utrzymywać nawet do 12 miesięcy po przebytym leczeniu bakterii.
Tomografia komputerowa
Tomografię komputerową żołądka wykonuje się zazwyczaj w przypadku podejrzenia nowotworu tego narządu. Jest badaniem szybkim, bezbolesnym i bardzo dokładnym. Obraz żołądka, otrzymany dzięki niej przy pomocy promieniowania rentgenowskiego, można uzyskać w różnych projekcjach. W odróżnieniu od RTG, tomografia dostarcza więc nie jednego zdjęcia, a serii zdjęć wykonanych pod różnym kątem, z których specjalne oprogramowanie tworzy trójwymiarowe obrazy. Pozwala to dokładnie ocenić stopień zaawansowania choroby i jeszcze lepiej dobrać dalsze leczenie.
Test na krew utajoną w kale
Wbrew pozorom test na krew utajoną w kale stosuje się nie tylko w diagnostyce chorób jelit, ale także chorób żołądka. W celu wykonania badania należy samodzielnie pobrać próbkę kału do specjalnego, umytego wcześniej pojemnika. Co ważne – do pojemnika nie wolno wkładać kału oddanego wcześniej do muszli klozetowej. Następnie próbka wysyłana jest do laboratorium, w którym zostaje poddana analizie pod kątem obecności krwi utajonej.Na trzy doby przed badaniem należy zrezygnować z picia alkoholu oraz odstawić suplementy zawierające żelazo, środki rozrzedzające krew i środki przeciwzapalne. Przed oddaniem kału do badania nie wolno również stosować czopków ani preparatów przeczyszczających.Testu na krew utajoną w kale nie powinni wykonywać pacjenci z krwawiącymi żylakami odbytu, kobiety przed, w trakcie i po miesiączce, oraz osoby, u których występuje krwawienie dziąseł lub krwawienie z nosa. Pozytywny wynik testu może świadczyć o wrzodach żołądka, zapaleniu błony śluzowej żołądka, nowotworze żołądka, polipach jelita grubego oraz nowotworze jelita grubego.
