Rak dwunastnicy rozwija się po cichu. Jakie sygnały powinny zaniepokoić?
Uczucie pełności nawet po małym posiłku, odbijania, nawracające nudności – łatwo uznać je za „zwykłą” niestrawność. Tymczasem rak dwunastnicy, choć rzadki i często długo bezobjawowy, potrafi naśladować typowe choroby żołądka. Na jakie objawy zwrócić szczególną uwagę?
- Choroba dotyczy zwykle osób po 60. roku życia, zwłaszcza mężczyzn, ale każdy może zachorować
- Przez długi czas może nie dawać objawów, lub takie, które można przypisać “zwykłej” niestrawności
- Charakterystycznym objawem jest przedłużający się, tępy lub piekący, ból w prawym nadbrzuszu
Ta choroba długo może pozostać niezauważona
Choć rak dwunastnicy należy do najrzadszych nowotworów przewodu pokarmowego – szacuje się, że stanowi zaledwie ok. 1 proc. wszystkich takich rozpoznań – potrafi przysporzyć wielu problemów zarówno lekarzom, jak i pacjentom. Najczęściej dotyczy osób po 60. roku życia, zwłaszcza mężczyzn, jednak nie oznacza to, że młodsi pacjenci z przewlekłymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego są poza grupą ryzyka.
Choroba rozwija się podstępnie, przez długi czas niemal bezobjawowo, a gdy w końcu zaczyna dawać sygnały, te łatwo pomylić ze „zwykłymi” problemami żołądkowymi. Jak je odróżnić?
Przeczytaj też: 8 typowych objawów raka dwunastnicy. To na niego zmarł Tomasz Jakubiak
Objawy raka dwunastnicy. Na co zwrócić uwagę?
Jeśli dolegliwości trawienne uporczywie nawracają, warto przyjrzeć się im dokładniej. Pojedynczy ból brzucha czy zgaga po ciężkim posiłku zazwyczaj nie oznaczają nic poważnego, ale objawy, które utrzymują się tygodniami i zaczynają nakładać się na inne symptomy, stają się już sygnałem alarmowym.
Do typowych objawów raka dwunastnicy należą m.in.:
- przewlekły ból w nadbrzuszu, czasem tępy lub piekący, pojawiający się 1–3 godziny po posiłku
- nudności, wzdęcia, uczucie pełności już po niewielkiej porcji jedzenia
- utrata apetytu i niezamierzony spadek masy ciała
- nasilenie refluksu, zarzucanie treści, wymioty – zwłaszcza przy częściowej niedrożności
- smoliste stolce, niedokrwistość lub domieszka krwi w stolcu
- żółtaczka, ciemny mocz, świąd skóry przy zmianach w okolicy brodawki Vatera
- narastające osłabienie i gorsza tolerancja wysiłku na co dzień.
Ból pochodzący z dwunastnicy najczęściej lokalizuje się nad pępkiem lub w prawym nadbrzuszu, bywa tępy, piekący, pojawia się jakiś czas po posiłku i czasem paradoksalnie łagodnieje po zjedzeniu czegoś małego. Choć schemat nie musi pasować do każdego przypadku, pomaga lepiej określić charakter dolegliwości by opisać je lekarzowi.
Przeczytaj też: 5 objawów wrzodów żołądka. To nie jest przejedzenie, ani zwykły ból brzucha
Diagnostyka i leczenie raka dwunastnicy
Diagnostyka raka dwunastnicy zaczyna się zwykle od wizyty u lekarza rodzinnego lub gastroenterologa, który przy utrzymujących się dolegliwościach kieruje pacjenta na gastroduodenoskopię z biopsją – to podstawowe, rozstrzygające badanie.
Następnie, aby ocenić zaawansowanie choroby i ewentualne przerzuty, wykonuje się badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny czy endosonografia, czasem z dodatkową oceną wątroby i płuc.
Leczenie zależy od stopnia zaawansowania: we wczesnych stadiach możliwe bywa endoskopowe usunięcie zmiany. W bardziej zaawansowanych przypadkach podstawą jest operacja, a gdy resekcja nie jest możliwa – leczenie paliatywne i wsparcie żywieniowe. Po potwierdzeniu nowotworu lekarz może wystawić Kartę DILO, co pozwala szybciej wejść w onkologiczną ścieżkę leczenia.
Profilaktyka nowotworów przewodu pokarmowego
Warto pamiętać, że choć nie ma stuprocentowej tarczy przeciw rakowi dwunastnicy, ogromne znaczenie ma styl życia i codzienne wybory żywieniowe. Regularna aktywność fizyczna, dieta bogata w warzywa, owoce i błonnik, ograniczenie alkoholu i rezygnacja z palenia wspierają cały przewód pokarmowy. U osób z grup ryzyka kluczowe są też planowe kontrole – to one najczęściej decydują o tym, czy ewentualne zmiany zostaną wychwycone na czas.
