Pacjenci.pl Profilaktyka i leczenie Jedzenie tego może powodować raka! 9 najbardziej rakotwórczych produktów
Fot. Pixabay / HNBS

Jedzenie tego może powodować raka! 9 najbardziej rakotwórczych produktów

25 lutego 2025
Autor tekstu: Daria Siemion

Rak to jedna z najgroźniejszych chorób. Wiele osób uważa, że odpowiadają za niego wyłącznie geny, ale to nieprawda – tylko 5-10 proc. przypadków nowotworów wynika z dziedzicznych mutacji.

Jak tłumaczy dr Brandy-Joe Milliron z Drexel University, kluczową rolę w ryzyku zachorowania odgrywa styl życia – a przede wszystkim dieta. Spożywanie określonych produktów może znacząco zwiększyć ryzyko raka.

Oto 9 najbardziej rakotwórczych produktów, które warto ograniczyć lub całkowicie wyeliminować ze swojej diety.

1. Alkohol

Regularne spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju raka, w tym nowotworów głowy i szyi, przełyku, piersi oraz jelita grubego. Nadmierne spożycie obejmuje cztery lub więcej drinków na raz, a upijanie się to już 8-15 drinków tygodniowo. Z badań wynika, że ponad 5 proc. nowotworów na całym świecie jest związanych z alkoholem . Nie do końca wiadomo, w jaki sposób alkohol sprzyja rozwojowi raka. Naukowcy sugerują, że powoduje on stres oksydacyjny i uszkodzenia komórek.

2. Czerwone przetworzone mięso

Kiełbasy, burgery, wędliny – brzmi prosto smacznie, ale ich regularne jedzenie zwiększa ryzyko rozwoju raka. Przetworzone mięso zawiera konserwanty, takie jak azotany i azotyny, które w przewodzie pokarmowym przekształcają się w szkodliwe związki. Te z kolei uszkadzają wyściółkę jelit , zwiększając ryzyko nowotworów żołądka oraz jelita grubego.

mieso
Należy spożywać jak najmniej przetworzonego mięsa  Fot. Pixabay/FERMOSERGIO

3. Chipsy i inne słone smażone przekąski

Podczas smażenia w wysokiej temperaturze powstaje akrylamid – substancja uznawana za rakotwórczą i neurotoksyczną. Badania wskazują, że akrylamid może uszkadzać DNA oraz zwiększać ryzyko nowotworów układu pokarmowego i nerwowego. Naukowcy odkryli także, że długotrwałe spożywanie smażonych potraw, zwłaszcza ziemniaków, a nimi są chipsy, zwiększa ryzyko depresji i zaburzeń lękowych. Czytaj także: Jak odróżnić depresję od "doła"? Psychoterapeutka wskazuje podstawowe różnice

Wkładam na noc do lodówki. Owsianka nigdy nie była tak aksamitna
Działa jak balsam na jelita. Wymiata złogi, wspiera rozwój mikrobioty. Po prostu cudo

4. Dania w puszkach i konserwy

Puszki, w których przechowywane są produkty spożywcze, często zawierają bisfenol A (BPA) – substancję chemiczną stosowaną do pokrywania ich wnętrza. BPA działa podobnie do hormonów estrogenowych, co może zaburzać gospodarkę hormonalną i zwiększać ryzyko raka piersi oraz prostaty. Co więcej, konserwy zawierają duże ilości sodu i konserwantów, które również zwiększają ryzyko raka.

5. Fast foody i produkty instant

Żywność typu fast-food, gotowe dania i produkty instant zawierają sztuczne barwniki, wzmacniacze smaku, tłuszcze trans oraz nadmierne ilości soli i cukru . Regularne spożywanie takich produktów sprzyja otyłości, cukrzycy i stanom zapalnym. Badania sugerują, że osoby spożywające dużo wysoko przetworzonej żywności są bardziej narażone na raka jelita grubego oraz nowotwory układu pokarmowego.

frytki
“Śmieciowe jedzenie” szkodzi na wielu poziomach Fot. Pixabay/Pexels

6. Ciasta i słodycze

Nadmiar cukru w diecie prowadzi do insulinooporności i przewlekłych stanów zapalnych, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka. Szczególnie niebezpieczne są bogate w cukry proste desery, które dostarczają pustych kalorii i powodują gwałtowne skoki poziomu glukozy we krwi. Badania wykazały, że nadmierne spożycie cukru jest powiązane ze zwiększonym ryzykiem raka trzustki , jelita grubego i piersi.

7. Marynowane produkty spożywcze

Marynowane warzywa i inne produkty konserwowane w solance mogą zawierać substancje rakotwórcze, takie jak nitrozaminy. W krajach azjatyckich, gdzie spożycie marynat jest wysokie, odnotowuje się większą liczbę przypadków raka żołądka i przełyku. Ponadto nadmiar soli może podrażniać błonę śluzową żołądka , zwiększając podatność na działanie czynników rakotwórczych.

8. Słodzone napoje

Słodkie napoje gazowane to prawdziwa chemiczna bomba. Zawierają mnóstwo cukru , który sprzyja rozwojowi raka, a niekiedy sztuczne słodziki, takie jak chociażby aspartam , które mogą zwiększać ryzyko raka. Najnowsze badania na myszach dowodzą, że aspartam w długofalowej perspektywie może powodować raka. Czytaj także: Nowe badania. Ten słodzik zwiększa ryzyko zawału i udaru. Jest dosłownie wszędzie

9. Przypalone mięso z grilla

Pod żadnym pozorem nie wolno jeść przypalonego mięsa z grilla. Jego regularne spozycie zwiększa ryzyko raka trzustki , jelita grubego oraz prostaty. Podczas grillowania w bardzo wysokiej temperaturze powstają rakotwórcze związki chemiczne – policykliczne węglowodory aromatyczne (PAH) i heterocykliczne aminy (HCA), które mogą powodować raka. Aby grillować bezpiecznie, należy skrócić czas grillowania i używać tacek.

Źródła:

  • “Dieta w chorobie nowotworowej”, Aleksandra Kapała, Wydawnictwo Buchmann, 2016.
  • “Standardy leczenia żywieniowego w onkologii”,  Stanisław Kłęk, Michał Jankowski, Wiesław Janusz Kruszewski, Jacek Fijuth, Aleksandra Kapała, Paweł Kabata, Piotr Wysocki, Maciej Krzanowski, Piotr Rutkowski, “Nowotwory” Tom 65, Numer 4, Rok 2015
  • Farvis S. M., i in.: Consumption of red meat and processed meat and cancer incidence: a systematic review and meta-analysis of prospective studies, Eur J Epidemiol. 2021 Sep;36(9):937-951.
  • Rifai R. i in.: A Review on Acrylamide in Food: Occurrence, Toxicity, and Mitigation Strategies, Int J Toxicol. 2020 Mar/Apr;39(2):93-102.

9 typowych objawów fobii społecznej. Sprawdź, czy masz ten problem
Telefon zaufania - głos, który ratuje życie na odległość. „To tu dociera ból, smutek, samotność i bezradność”
Obserwuj nas w
autor
Daria Siemion

Dziennikarka z 10-letnim stażem. Pisała dla tytułów takich jak Focus, Focus Medycyna, National Geographic, Krytyka Polityczna, na:Temat. Najchętniej porusza tematykę chorób i profilaktyki. Z wykształcenia lingwistka i zoopsycholog. W wolnych chwilach uprawia wspinaczkę i trenuje psy.

Chcesz się ze mną skontaktować? Napisz adresowaną do mnie wiadomość na mail: redakcja@pacjenci.pl
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko