Jedzenie tego może powodować raka! 9 najbardziej rakotwórczych produktów
Rak to jedna z najgroźniejszych chorób. Wiele osób uważa, że odpowiadają za niego wyłącznie geny, ale to nieprawda – tylko 5-10 proc. przypadków nowotworów wynika z dziedzicznych mutacji.
Jak tłumaczy dr Brandy-Joe Milliron z Drexel University, kluczową rolę w ryzyku zachorowania odgrywa styl życia – a przede wszystkim dieta. Spożywanie określonych produktów może znacząco zwiększyć ryzyko raka.
Oto 9 najbardziej rakotwórczych produktów, które warto ograniczyć lub całkowicie wyeliminować ze swojej diety.
1. Alkohol
Regularne spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju raka, w tym nowotworów głowy i szyi, przełyku, piersi oraz jelita grubego. Nadmierne spożycie obejmuje cztery lub więcej drinków na raz, a upijanie się to już 8-15 drinków tygodniowo. Z badań wynika, że ponad 5 proc. nowotworów na całym świecie jest związanych z alkoholem . Nie do końca wiadomo, w jaki sposób alkohol sprzyja rozwojowi raka. Naukowcy sugerują, że powoduje on stres oksydacyjny i uszkodzenia komórek.
2. Czerwone przetworzone mięso
Kiełbasy, burgery, wędliny – brzmi prosto smacznie, ale ich regularne jedzenie zwiększa ryzyko rozwoju raka. Przetworzone mięso zawiera konserwanty, takie jak azotany i azotyny, które w przewodzie pokarmowym przekształcają się w szkodliwe związki. Te z kolei uszkadzają wyściółkę jelit , zwiększając ryzyko nowotworów żołądka oraz jelita grubego.

3. Chipsy i inne słone smażone przekąski
Podczas smażenia w wysokiej temperaturze powstaje akrylamid – substancja uznawana za rakotwórczą i neurotoksyczną. Badania wskazują, że akrylamid może uszkadzać DNA oraz zwiększać ryzyko nowotworów układu pokarmowego i nerwowego. Naukowcy odkryli także, że długotrwałe spożywanie smażonych potraw, zwłaszcza ziemniaków, a nimi są chipsy, zwiększa ryzyko depresji i zaburzeń lękowych. Czytaj także: Jak odróżnić depresję od "doła"? Psychoterapeutka wskazuje podstawowe różnice
4. Dania w puszkach i konserwy
Puszki, w których przechowywane są produkty spożywcze, często
zawierają bisfenol A (BPA)
– substancję chemiczną stosowaną do pokrywania ich wnętrza. BPA działa podobnie do hormonów estrogenowych, co może zaburzać gospodarkę hormonalną i zwiększać ryzyko
raka piersi
oraz prostaty. Co więcej, konserwy zawierają duże ilości sodu i konserwantów, które również zwiększają ryzyko raka.
5. Fast foody i produkty instant
Żywność typu fast-food, gotowe dania i produkty instant zawierają sztuczne barwniki, wzmacniacze smaku, tłuszcze trans oraz nadmierne ilości soli i cukru . Regularne spożywanie takich produktów sprzyja otyłości, cukrzycy i stanom zapalnym. Badania sugerują, że osoby spożywające dużo wysoko przetworzonej żywności są bardziej narażone na raka jelita grubego oraz nowotwory układu pokarmowego.

6. Ciasta i słodycze
Nadmiar cukru w diecie prowadzi do insulinooporności i przewlekłych stanów zapalnych, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka. Szczególnie niebezpieczne są bogate w cukry proste desery, które dostarczają pustych kalorii i powodują gwałtowne skoki poziomu glukozy we krwi. Badania wykazały, że nadmierne spożycie cukru jest powiązane ze zwiększonym ryzykiem raka trzustki , jelita grubego i piersi.
7. Marynowane produkty spożywcze
Marynowane warzywa i inne produkty konserwowane w solance mogą zawierać substancje rakotwórcze, takie jak nitrozaminy. W krajach azjatyckich, gdzie spożycie marynat jest wysokie, odnotowuje się większą liczbę przypadków raka żołądka i przełyku. Ponadto nadmiar soli może podrażniać błonę śluzową żołądka , zwiększając podatność na działanie czynników rakotwórczych.
8. Słodzone napoje
Słodkie napoje gazowane to prawdziwa chemiczna bomba. Zawierają mnóstwo cukru , który sprzyja rozwojowi raka, a niekiedy sztuczne słodziki, takie jak chociażby aspartam , które mogą zwiększać ryzyko raka. Najnowsze badania na myszach dowodzą, że aspartam w długofalowej perspektywie może powodować raka. Czytaj także: Nowe badania. Ten słodzik zwiększa ryzyko zawału i udaru. Jest dosłownie wszędzie
9. Przypalone mięso z grilla
Pod żadnym pozorem nie wolno jeść przypalonego mięsa z grilla. Jego regularne spozycie zwiększa ryzyko raka trzustki , jelita grubego oraz prostaty. Podczas grillowania w bardzo wysokiej temperaturze powstają rakotwórcze związki chemiczne – policykliczne węglowodory aromatyczne (PAH) i heterocykliczne aminy (HCA), które mogą powodować raka. Aby grillować bezpiecznie, należy skrócić czas grillowania i używać tacek.
Źródła:
- “Dieta w chorobie nowotworowej”, Aleksandra Kapała, Wydawnictwo Buchmann, 2016.
- “Standardy leczenia żywieniowego w onkologii”, Stanisław Kłęk, Michał Jankowski, Wiesław Janusz Kruszewski, Jacek Fijuth, Aleksandra Kapała, Paweł Kabata, Piotr Wysocki, Maciej Krzanowski, Piotr Rutkowski, “Nowotwory” Tom 65, Numer 4, Rok 2015
- Farvis S. M., i in.: Consumption of red meat and processed meat and cancer incidence: a systematic review and meta-analysis of prospective studies, Eur J Epidemiol. 2021 Sep;36(9):937-951.
- Rifai R. i in.: A Review on Acrylamide in Food: Occurrence, Toxicity, and Mitigation Strategies, Int J Toxicol. 2020 Mar/Apr;39(2):93-102.