Kwas mlekowy – działanie, badania, znaczenie wysokiego poziomu

Kwas mlekowy – czym jest i jaką rolę pełni w organizmie?

Kwas mlekowy, inaczej nazywany mleczanem, to organiczny związek chemiczny, który powstaje w organizmie wyniku reakcji spalania glukozy w warunkach beztlenowych. Produkowany jest najczęściej w mięśniach podczas wzmożonego wysiłku fizycznego, jednak zdolność jego wytwarzania posiadają również obecne w jelitach drobnoustroje. Pełni niezwykle ważną rolę w zachowaniu prawidłowej mikroflory tego narządu – 85 % ze wszystkich bakterii obecnych w jelicie stanowią właśnie pałeczki kwasu mlekowego. Ponadto mleczan utrzymuje pH błony śluzowej kobiecych dróg rodnych na odpowiednim poziomie, a podczas intensywnego wysiłku fizycznego ochrania mięśnie i zaopatruje je w energię.

Wskazania do badania kwasu mlekowego

Poziom kwasu mlekowego należy zbadać, kiedy u pacjenta podejrzewa się kwasicę mleczanową, wstrząs (ostra niewydolność krążenia), atak serca, sepsę, niewydolność nerek oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Bardzo często badanie zalecane jest także przy cukrzycy, ponieważ w związku z przyjmowaniem metforminy u osób na nią chorych ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej znacznie wzrasta.

Kwas mlekowy – przebieg badania i normy

Standardowo badanie poziomu kwasu mlekowego wykonuje się na czczo w godzinach porannych, a jego poziom oznaczany we krwi pacjenta. Badanie polega na pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej i nie różni się przebiegiem od standardowej morfologii. Zdarza się jednak, np. w przypadku poważnych chorób, takich jak sepsa czy zapalenie opon mózgowych, że poziom mleczanu bada się w próbce płynu mózgowo-rdzeniowego, pobranej za pomocą punkcji lędźwiowej.Stężenie kwasu mlekowego we krwi powinno wynosić mniej niż 1,3 mmol/l.

Co oznacza podwyższony poziom kwasu mlekowego?

Zbyt wysoki poziom kwasu mlekowego obserwuje się w przebiegu wielu chorób o różnorodnym podłożu. Stan taki nazywamy kwasicą mleczanową. Pośród jej przyczyn wymienia się m.in. atak serca, niewydolność serca, wstrząs pourazowy, sepsę, zatorowość płucną oraz nieprawidłowo leczoną cukrzycę. Kwasica mlekowa występuje także w przebiegu niektórych chorób nerek, płuc i wątroby, u osób cierpiących na białaczkę, a także u pacjentów, którzy przeszli udar mózgu. Ponadto podwyższony poziom kwasu mlekowego niekiedy wiąże się z utratą dużej ilości krwi, ciężką niedokrwistością, zatruciem (np. lekami, alkoholem, tlenkiem węgla) lub bardzo intensywnym wysiłkiem fizycznym.