Leptospiroza – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest leptospiroza?

Leptospiroza jest zakaźną chorobą bakteryjną powodowaną przez krętki Leptospira. Choroba ta przenoszona jest przez zwierzęta, zarówno dzikie jak i domowe. Do zakażenia dochodzi przez kontakt błon śluzowych człowieka lub jego uszkodzonej skóry z płynami ustrojowymi chorego zwierzęcia. Możliwe jest też zakażenie poprzez kontakt z wodą skażoną moczem chorych zwierząt. Na leptospirozę narażone są najbardziej osoby mające stały kontakt ze zwierzętami, np. pracownicy ubojni oraz weterynarze. W Polsce leptospiroza jest chorobą bardzo rzadką.

Przyczyny i mechanizm leptospirozy

Leptospiroza wywoływana jest przez krętki z rodzaju Leptospira będące bakteriami beztlenowymi. Bakterie te wymagają dużej wilgotności do przetrwania, pozostają żywe w stojącej wodzie lub w zanieczyszczonej glebie, rozmnażają się dopiero w ciele gospodarza. Krętki Leptospira żyją w nerkach zwierząt dzikich i domowych, skąd przenoszą się do środowiska wraz z moczem chorego zwierzęcia. Gdy krętki dostaną się do organizmu człowieka wraz z zanieczyszczoną wodą lub poprzez rany na skórze, wędrują w krwiobiegu, następnie przenoszą się do różnych organów, np. nerek czy wątroby. Bakterie zajmują przestrzenie między hepatocytami (komórkami wątroby), powodując apoptozę (śmierć komórek). Uszkodzenie hepatocytów i połączeń międzykomórkowych prowadzi do wycieku żółci do krwiobiegu – poziom bilirubiny zostaje podwyższony, co skutkuje wywołaniem żółtaczki. Krętki Leptospiria wydzielają także toksyny, które mogą doprowadzić do niewydolności nerek, która (w zależności od stopnia zaawansowania) może być odwracalna lub wywołać zwłóknienie tego narządu.

Objawy leptospirozy

Objawy leptospirozy występują zazwyczaj do dwóch tygodni od zakażenia i dzielą się na dwie wyraźne fazy. Pierwsza faza objawów związana jest z bakteremią, czyli obecnością bakterii we krwi chorego, natomiast objawy drugiej fazy choroby związane są z odpowiedzią immunologiczną organizmu na patogen.

U większości chorych leptospiroza ma łagodny grypopodobny przebieg. Zakażeni mogą doświadczać bólu głowy, gorączki, dreszczy, kaszlu, bólu gardła. Łagodna postać leptospirozy ustępuje zazwyczaj po tygodniu.

W poważniejszych przypadkach dochodzi do remisji i zaostrzenia choroby, aż do wystąpienia niewydolności nerek i wątroby. Objawami tej postaci leptospirozy, nazywanej chorobą Weila, są: gorączka, żółtaczka, niewydolność nerek, krwawienia, niewydolność oddechowa, biegunki lub zaparcia, nudności, wymioty, duszności, krwioplucie. O niewydolności nerek w przebiegu leptospirozy świadczyć będą krwiomocz i skąpomocz. Choroba Weila rozwija się u ok. 10% zakażonych krętkami Leptospiria.

Rozpoznanie i leczenie leptospirozy

Rozpoznanie polega na dokładnym wywiadzie lekarskim z pacjentem, wykonywane są także badania mikroskopowe próbek krwi, moczu, płynu mózgowo-rdzeniowego i tkanek na obecność krętek.

Gdy choroba przebiega łagodnie, leczenie jest zazwyczaj objawowe. Jeśli dochodzi do rozwinięcia leptospirozy w chorobę Weila, konieczne staje się leczenie szpitalne – podawane są antybiotyki w dużych dawkach, np. penicylina lub tetracyklina przez tydzień lub 10 dni. Jeśli powikłania choroby są znaczne, stosuje się leczenie wspomagające wątrobę i nerki.

Choroba Weila może powodować powikłania oczne, które niekiedy przybierają charakter trwałych zmian.