L4 na chorego małżonka. Kiedy przysługuje i jak się ubiegać?

Kiedy można dostać zwolnienie lekarskie na chorego małżonka?

Zwolnienie lekarskie w celu opieki nad bliskim to nie to samo, co klasyczne L4 wystawiane z powodu choroby pracownika. W tym przypadku mowa o tzw. zasiłku opiekuńczym, którego zasady reguluje ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 1732).

Przysługuje on ubezpieczonemu, który musi zrezygnować z pracy, aby opiekować się członkiem rodziny wymagającym pomocy – np. dzieckiem, rodzicem lub właśnie współmałżonkiem. Oprócz tego są dwa warunki do uzyskania zwolnienia na chorego małżonka:

• osoba chora faktycznie wymaga osobistej opieki (np. nie może samodzielnie się poruszać, przygotować posiłku, przyjąć leków);
• w domu nie ma innego domownika, który mógłby przejąć obowiązki opiekuna.

To oznacza, że jeśli w gospodarstwie mieszkają inne dorosłe osoby zdolne do pomocy – ZUS może odmówić przyznania świadczenia.

Ile dni zwolnienia i ile wynosi zasiłek?

Zgodnie z przepisami, zasiłek opiekuńczy na chorego małżonka przysługuje maksymalnie przez 14 dni w roku kalendarzowym. Limit ten dotyczy wszystkich dorosłych członków rodziny (np. małżonka, rodziców, teściów), niezależnie od liczby chorób i zwolnień w danym roku.

Wysokość świadczenia to 80 proc. podstawy wynagrodzenia, czyli tyle samo co w przypadku zwykłego L4.
Wypłatą zajmuje się pracodawca (jeśli zatrudnia powyżej 20 osób) albo ZUS.

Do uzyskania prawa do zasiłku konieczne jest:

• wystawienie elektronicznego zaświadczenia lekarskiego (e-ZLA) z kodem opiekuńczym,
• złożenie wniosku Z-15A w ZUS lub u pracodawcy.

Warto wiedzieć, że dni te są wliczane do ogólnego rocznego limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego, jaki przysługuje łącznie na wszystkie osoby dorosłe i dzieci w rodzinie.

Warto wiedzieć

• ZUS może zweryfikować zasadność zwolnienia (np. sprawdzić, czy w domu nie ma innego dorosłego).
• Świadczenie nie przysługuje, jeśli osoba chora przebywa w szpitalu lub pod opieką całodobową.
• W przypadku dłuższej choroby małżonka po wyczerpaniu 14 dni zasiłku można skorzystać z urlopu lub innych form pomocy (np. świadczenia pielęgnacyjnego – ale to już odrębna procedura).
• Jeśli lekarz wystawia e-ZLA z tytułu opieki, warto upewnić się, że w systemie wskazana jest właściwa osoba, nad którą sprawowana jest opieka, oraz że we wniosku do ZUS podano poprawne dane. W przeciwnym razie świadczenie może zostać wstrzymane.

Źródło: ZUS

Czytaj także: Premia za nowego pacjenta. Nowe zarządzenie NFZ