Pacjenci.pl Choroby Mini-udar mózgu – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Fot. Shutterstock / YAKOBCHUK VIACHESLAV

Mini-udar mózgu – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

28 sierpnia 2024
Autor tekstu: Daria Siemion

Przemijający atak niedokrwienny (TIA), znany również jako mini-udar mózgu, to krótkotrwałe zaburzenie przepływu krwi w mózgu, które może być ostatnim sygnałem ostrzegawczym przed pełnym udarem. Chociaż objawy TIA trwają krótko, nie wolno ich lekceważyć. W tym artykule omawiamy, czym jest mini-udar, jakie są jego objawy, przyczyny oraz metody diagnostyki i leczenia.

Co to jest mini-udar (TIA)?

Przemijający atak niedokrwienny , nazywany również mini-udarem lub TIA (z ang. transient ischemic attack) , to stan, w którym przepływ krwi do części mózgu zostaje tymczasowo zablokowany. Choć przepływ krwi szybko się przywraca, a objawy samoistnie zanikają, TIA może być zwiastunem pełnego udaru. W przeciwieństwie do udaru mózgu, który powoduje trwałe uszkodzenie komórek nerwowych, TIA trwa krócej niż 24 godziny, – zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut, ale może też utrzymywać się przez kilka godzin.

Ból głowy
Mini-udar może wystąpić u osób w każdym wieku Fot. Freepik
Gdy udar jest blisko, Twoje ciało wysyła ostrzeżenia. Lekarz wskazał charakterystyczne objawy
Latem uważaj na udar słoneczny. To pierwsze objawy porażenia słonecznego

Objawy mini-udaru

Gdy jedna z półkul mózgu zostaje uszkodzona, objawy zazwyczaj pojawiają się po przeciwnej stronie ciała. Na przykład, jeśli uszkodzona zostanie prawa półkula mózgu, osłabienie mięśni twarzy i kończyn będzie odczuwalne po lewej stronie ciała. W takim przypadku mogą również wystąpić objawy ze strony narządu wzroku, takie jak krótkotrwała utrata wzroku w jednym oku (tzw. amaurosis fugax).

Rzadziej objawy dotyczą obszarów mózgu zasilanych przez tylną część krążenia mózgowego (tzw. kręgowo-podstawną), co może powodować zawroty głowy, problemy z koordynacją ruchów (ataksję) oraz podwójne widzenie. Co istotne, TIA zazwyczaj nie objawia się osłabieniem jednej nogi i przeciwległej ręki jednocześnie (np. prawej ręki i lewej nogi), co odróżnia go od innych schorzeń.

Objawy mini-udaru pojawiają się nagle i obejmują:

  • nagłe osłabienie lub drętwienie jednej strony ciała,
  • trudności w mówieniu, niewyraźna mowa,
  • nagłe zaburzenia widzenia,
  • utrata wzroku w jednym lub obu oczach,
  • nagłą dezorientację, zawroty głowy, a nawet utratę równowagi,
  • silny, nagły ból głowy bez wyraźnej przyczyny.

Ważne! Udar mózgu może wystąpić u osób w każdym wieku. Jeśli zauważysz u siebie lub u kogoś innego objawy TIA lub udaru, natychmiast zadzwoń na numer alarmowy 112. Jeśli podejrzewasz, że mogłeś doświadczyć TIA w przeszłości i nie skonsultowałeś tego z lekarzem, niezwłocznie umów się na wizytę i porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem rodzinnym.

Przyczyny mini-udaru

TIA, podobnie jak udar mózgu, jest wynikiem chwilowej blokady przepływu krwi do mózgu. Najczęściej przyczyną jest zakrzep , który może samoistnie się rozpuścić lub przemieścić, co przywraca normalny przepływ krwi i prowadzi do ustąpienia objawów. Inną przyczyną mini-udaru może być miażdżyca , czyli zwężenie tętnic spowodowane nagromadzeniem się tłuszczu, lub choroby serca, takie jak choroba wieńcowa, a także cukrzyca.

Osoby ze zwiększonym ryzykiem mini-udaru to m.in.:

  • osoby z nadciśnieniem tętniczym,
  • osoby z wysokim poziomem cholesterolu,
  • osoby chore na cukrzycę ,
  • palacze tytoniu,
  • osoby z otyłością brzuszną,
  • osoby z chorobami serca,
  • mężczyźni powyżej 55. roku życia,
  • kobiety powyżej 65. roku życia,
  • osoby z wcześniejszymi epizodami TIA lub udarów,
  • osoby z chorobą niedokrwienną serca,
  • osoby z chorobami nerek, zwłaszcza w przebiegu cukrzycy,
  • osoby z miażdżycą tętnic kończyn dolnych.

Diagnostyka i leczenie mini-udarów

Diagnostyka mini-udarów może obejmować badania obrazowe mózgu, takie jak tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pomagają wykluczyć inne możliwe przyczyny objawów. Dodatkowo, lekarz może zalecić badania takie jak elektrokardiogram (EKG), USG Doppler tętnic szyjnych, pomiar ciśnienia krwi oraz badania krwi w celu oceny liczby płytek krwi, poziomu glukozy i cholesterolu. Niezwykle istotne jest znalezienie pierwotnej przyczyny mini-udaru i rozpoczęcia leczenia. Pamiętajmy, że dzięki zmianie codziennych nawyków i odpowiedniemu leczeniu można zapobiec czterem na pięć udarów, które mogłyby nastąpić po TIA.

Zobacz też:

Miała 39 lat, świetną formę i udar. Opowiedziała swoją historię, by przestrzec innych

Tak pachnie nowotwór. Nigdy nie ignoruj tego zapachu

W Polsce pijemy tę herbatę litrami. Kilka krajów wprowadziło bezwzględny zakaz

Nowa mutacja COVID-19 jest bardzo niebezpieczna. Może infekować mózg
Małpia ospa rozprzestrzenia się poza granice Afryki. Co to za choroba?
Obserwuj nas w
autor
Daria Siemion

Dziennikarka z 10-letnim stażem. Pisała dla tytułów takich jak Focus, Focus Medycyna, National Geographic, Krytyka Polityczna, na:Temat. Najchętniej porusza tematykę chorób i profilaktyki. Z wykształcenia lingwistka i zoopsycholog. W wolnych chwilach uprawia wspinaczkę i trenuje psy.

Chcesz się ze mną skontaktować? Napisz adresowaną do mnie wiadomość na mail: redakcja@pacjenci.pl
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko