Nabłoniak łojowy – przyczyny, objawy, leczenie

Czym się charakteryzuje nabłoniak łojowy?

Nabłoniak łojowy (łac. Sebaceoma) to nowotwór skóry o łagodnym charakterze powstały z komórek podstawnych i dojrzałych komórek łojowych. Składa się on z różnej wielkości zrazików znajdujących się w skórze właściwej, często z zajęciem pokrywającego ją naskórka. Zraziki to komórki tłuszczowe gromadzące triglicerydy, pomiędzy nimi znajdują się gruczoły potowe oraz łojowe.

Nabłoniak łojowy częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn (stosunek płci żeńskiej do płci męskiej wynosi w tym przypadku 4:1). Może pojawić się u osób w niemal każdym przedziale wiekowym, przy czym najczęściej występuje u seniorów (tj. osób od 60. roku życia) Umiejscawia się najczęściej na skórze twarzy oraz głowy. Niekiedy po zbadaniu dermatoskopem można zauważyć bardziej kremowo-białe zabarwienie, które może być pomocne w diagnozowaniu.

Nabłoniak łojowy – przyczyny

Choć nabłoniak łojowy niekiedy występuje samodzielnie jako izolowany guz, najczęściej jednak jest związany z zespołem Muira-Tora (MTS). Jest to rzadka genetyczna choroba neurodegeneracyjna (o dziedziczeniu recesywnym), która jest odmianą zespołu Lyncha, czyli dziedzicznej predyspozycji do nowotworów. Jej przyczyną jest mutacja w genie TIMM8A. MTS charakteryzuje pojawiająca się już we wczesnym dzieciństwie utrata słuchu, w wieku młodzieńczym postępująca dystonia lub ataksja, a także występowanie raka jelita, żołądka, nerek oraz jajnika. Objawem choroby są także zmiany skórne pod postacią licznych cyst łojowych w obrębie twarzy. U chorych na zespół Muira-Tora obserwuje się również postępującą demencję, która rozwija się już od ok. 40. roku życia.

Nabłoniak łojowy – objawy i diagnostyka

Nabłoniak łojowy to zrazikowy guz, który wyglądem przypomina niewielką grudkę nieodróżniającą się znacząco od zdrowej skóry. W obrazie histologicznym obserwuje się zmienne zajęcie naskórka. W ponad 50% składa się on się z komórek podstawnych, dlatego też ważne jest jego różnicowanie go z najczęstszym nowotworem skóry – rakiem podstawnokomórkowym. Jest to złośliwy nowotwór, który także często lokalizuje się w obrębie głowy i szyi, a jedną z głównych jego przyczyn jest narażenie na promieniowanie ultrafioletowe.

Innymi schorzeniami, które mogą przypominać nabłoniak łojowy są: gruczolak łojowy, rak łojowy oraz trichoblastomia (guz mieszków włosowych).

Nabłoniak łojowy – leczenie

Leczenie nabłoniaka łojowego polega na zachowawczym chirurgicznym usunięciu zmian. Teoretycznie taki zabieg nie jest konieczny, ale zaleca się jego wykonanie ze względu na podobieństwo Sebacenomy do raka podstawnokomórkowego i raka łojowego. Zmianę poddaje się badaniu histopatologicznemu w ramach dalszego postępowania diagnostycznego.