Nowotwory jelit – objawy, diagnostyka, leczenie
Nowotwory jelit - rodzaje
Nowotwory jelit to zarówno nowotwory jelita cienkiego, jak i grubego. Rak jelita grubego zdarza się o wiele częściej niż jelita cienkiego – jest trzecim co do częstości występowania nowotworem, na który chorują mężczyźni (po raku prostaty oraz płuc), jak również drugim co do częstotliwości występowania u kobiet (po raku piersi). Rak jelita cienkiego stanowi mniej niż 0,5 % wszystkich nowotworów złośliwych i zaledwie 1-3 % wszystkich nowotworów złośliwych układu pokarmowego. Najczęstszą formą występowania nowotworu jelita cienkiego jest: gruczołowy rak jelita cienkiego, rakowiak, chłoniak, mięsak. Z kolei 90-95 % wszystkich nowotworów jelita stanowią gruczolakoraki, których podłożem są komórki gruczołowe znajdujące się w wewnętrznej warstwie okrężnicy lub odbytnicy. O wiele rzadsze typy raka jelita grubego to (podobnie jak w jelicie cienkim): chłoniaki, rakowiaki, mięsaki, GIST – czyli nowotwory podścieliskowe przewodu pokarmowego.
Nowotwory jelit – objawy
Nowotwory jelita cienkiego zwykle nie dają specyficznych objawów, dlatego pacjenci często nie zdają sobie sprawy z tego, że je mają. Czasem pojawiają się bóle brzucha po posiłku, biegunka, krwawienie z przewodu pokarmowego. Jeśli stadium guza jest zaawansowane, guz może dawać objaw w postaci „ostrego brzucha”. Dzieje się tak w wyniku przedziurawienia jelita, niedrożności mechanicznej lub skrętu jelita.
Rak jelita grubego objawia się m.in. występowaniem krwi w kale. Nie zawsze jest ona widoczna, dlatego warto od czasu do czasy wykonać profilaktyczne testy, które są obecnie dostępne w każdej aptece i które można przeprowadzić w warunkach domowych. Innym symptomem choroby jest obniżony poziom żelaza we krwi, który możemy stwierdzić podczas rutynowego badania krwi. Brak żelaza powodować będzie osłabienie chorego, a także gorszą tolerancję wysiłku. Jeśli nowotwór jelita grubego usytuowany jest w lewej połowie okrężnicy, mogą pojawić się uciążliwe wzdęcia oraz bóle imitujące kolkę jelitową. Niekiedy występuje również zaburzenie rytmu wypróżniania, zmieni się też wygląd stolca – zamiast pełnego i grubego stanie się on wydłużony i cienki. Przy guzach w lewej połowie okrężnicy pojawić się mogą zaparcia, uczucie nudności lub wymioty, które spowodowane są niedrożnością jelit. Jeśli rak jelita grubego umiejscowiony będzie w prawej połowie okrężnicy, wtedy może pojawić się tępy ból w okolicy pępka albo nadbrzusza (często mylony z atakiem wyrostka robaczkowego), a stolec zyska brunatne, ciemne zabarwienie i będzie zmieszany z krwią.
Nowotwory jelit – diagnostyka
Diagnostyka raka jelita grubego obejmuje przede wszystkim:
kolonoskopię,
sigmoidoskopię,
badanie krwi utajonej w kale,
badanie kliniczne przez odbyt.
Z kolei w diagnostyce raka jelita cienkiego stosuje się metodę endoskopową przy użyciu kapsułek endoskopowych lub bada się stan jelita przy pomocy enteroskopii balonowej. Pierwsze badanie polega na połknięciu specjalnej kapsułki, która zawierają kamerkę. Kiedy przemieszcza się ona przez układ pokarmowy, wykonuje tysiące zdjęć, które składają się na jeden film przedstawiający wnętrze jelit. Dzięki niemu lekarz może później ocenić, jaki jest aktualny stan jelita cienkiego i gdzie ewentualnie rozwija się guz. Niestety przeciwwskazaniem do wykonania tego badania jest niedrożność przewodu pokarmowego, zaburzenia jego motoryki czy zaburzenia połykania. Również liczne zrosty po operacjach mogą dyskwalifikować pacjenta do wykonania tego typu endoskopii. Z kolei enteroskopia balonowa to badanie, przy którym używa się długiego endoskopu z systemem balonowym umieszczonym na jego końcu. Urządzenie to pozwala obejrzeć jelito oraz pobrać tkanki do badania.
Nowotwory jelit - leczenie
Jedyną formą leczenia nowotworu, zarówno jelita grubego, jak i cienkiego, jest zabieg operacyjny. Czasem kojarzony jest on z chemioterapią i radioterapią. Guzy usuwane są albo endoskopowo lub też laparoskopowo.
