Paluch koślawy – przyczyny, objawy i leczenie.

Czym jest paluch koślawy?

Paluch koślawy jest zjawiskiem prowadzącym bardzo często do deformacji śródstopno-paliczkowych. Najczęściej powstaje w wyniku ucisku lub nieprawidłowego (zbyt dużego lub źle rozłożonego) obciążenia kości stopy. Deformacja polega na odchyleniu dużego palca u nogi (palucha) w stronę pozostałych palców stopy. Kość śródstopia natomiast zaczyna się wówczas mocno wysuwać na zewnątrz stopy. Większość osób chorujących opisuje ten widok jako niezbyt estetyczny i wstydzi się pokazywać gołe stopy np. na plaży czy na basenie.

Wystająca na zewnątrz kość śródstopia regularnie podrażniana jest w zbyt ciasnym dla niej (w wyniku właśnie deformacji) obuwiu, co powoduje częste zapalenie kaletki stawowej i tworzenie się charakterystycznej nadbudowy kostnej, którą kość wytwarza jako dodatkową formę ochrony przed uciskiem. Częstym objawem pogłębiającej się deformacji jest stopniowe zachodzenie palucha koślawego na pozostałe palce.

UWAGA!!! Najczęściej na halluksy cierpią kobiety, jednak nie tylko ze względu na zamiłowanie do obcasów, ale również dlatego, że posiadają słabszą budowę mięśniowo-więzadłową stopy. Jednak mężczyźni również zgłaszają związane z paluchem koślawym dolegliwości, zatem warto, aby obie płcie umiały skutecznie zapobiegać deformacjom stóp.

Paluch koślawy – przyczyny i zapobieganie

Tak jak już wspomnieliśmy, paluch koślawy jest deformacją stopy najczęściej wywoływaną przez ucisk spowodowany przez źle dopasowane obuwie. Nie jest to natomiast jedyna przyczyna tego schorzenia. Poniżej prezentujemy listę najpowszechniej występujących przyczyn i czynników ryzyka kształtowania się palucha koślawego:

·        Noszenie źle dopasowanych lub niezdrowych dla stóp butów – w tej kwestii najbardziej znaczącą rolę odgrywają wysokie obcasy, które powodują nadmierne obciążenie przedniej części stopy oraz podbicia. Dochodzi wówczas do poszerzenia przodostopia oraz obniżenia poprzecznego łuku stopy. Oprócz obcasów duże znaczenie ma noszenie butów o byt wąskich czubkach. Poza takimi przypadkami, częstą przyczyną powstawania u kobiet palucha koślawego jest celowe noszenie zbyt małego rozmiaru buta, aby stopa wydawała się mniejsza oraz kupowanie butów rano, a nie wieczorem czy po południu.

Ciekawostka!!! Buty powinno kupować się w godzinach późno popołudniowych ze względu na zmieniający się w ciągu dnia rozmiar stopy. Nasze nogi w ciągu dnia puchną, męczą się i po prostu nieco powiększają z godziny na godzinę. Buty kupione rano, mogą okazać się wieczorem za małe i powodować ból!

·        predyspozycje genetyczne – te możemy odziedziczyć po naszych bliższych i dalszych krewnych. Występowanie jakichkolwiek naturalnych nieprawidłowości w budowie stóp w rodzinie, zwiększa niebezpieczeństwo wystąpienia ich u nas. Tym bardziej jeżeli razem z genami odziedziczyliśmy złe nawyki. ????

Ciekawostka!!! Niezależnie czy odziedziczyliśmy geny czy tylko/aż zachowania po naszych krewnych, aż 70% przypadków występowania halluksów to przypadki powtarzające się w obrębie rodziny któryś raz z kolei. Jaki z tego wniosek? Obserwujcie swoich rodziców i zapobiegajcie w porę zmianom u siebie!

·        Płeć – koślawy paluch to przypadłość występująca znacznie częściej u kobiet niż mężczyzn, co, jak już tłumaczyliśmy wyżej, ma związek ze słabszą budową więzadłową stóp kobiecych.

A także inne takie jak:

·        płaskostopie oraz od urodzenia występujące lub pojawiające się z czasem deformacje i nieprawidłowości,

·        urazy mechaniczne,

·        nadmierna długość palucha,

·        przykurcz w okolicy ścięgna Achillesa,

·        amputacja drugiego palca,

·        patologia mięśnia piszczelowego tylnego,

·        reumatoidalne zapalenie stawów,

·        dna moczanowa,

·        łuszczycowe zapalenie stawów,

·        zespół Downa lub zespół Marfana.

Ważnym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwinięcia się palucha koślawego jest również otyłość, chociaż nie wymienia się jej jako pierwszej z wielu powyższych możliwości. Ze względu na to i wiele innych czynników podstawowym zaleceniem lekarzy w celu zapobiegania halluksom jest regularne uprawianie aktywności fizycznej w wygodnym obuwiu, szerokim, ale i dobrze dopasowanym oraz rezygnacja z obcasów.

Paluch koślawy – leczenie

Przed postawieniem ostatecznej diagnozy lekarz oczywiście zleca podstawowe badania takie jak USG czy tomografia. Gdy dojdzie już do pewnego rozpoznania przyczyny oraz samego charakteru dolegliwości, w zależności od stopnia zaawansowania deformacji, stosuje się kilka metod leczenia. Osoby, które odpowiednio szybko zgłoszą się do lekarza mogą liczyć przede wszystkim na zatrzymanie się procesu odginania gości śródstopia na zewnątrz poprzez rehabilitację, następnie regularne samodzielnie ćwiczenia oraz, oczywiście obowiązkowo, zmianę obuwia. Często również ortopeda zaleca używanie do butów specjalnych wkładek ortopedycznych lub noszenie ortezy odciągającej paluch na zewnątrz.

W przypadku osób, które sprawę zaniedbały, a takich, jak twierdzą lekarze, jest niestety znacznie więcej, jedynym wyjściem jest operacja. W zależności od zaawansowania deformacji stosuje się mniej lub bardziej inwazyjne zabiegi. Metod jest kilka i każda możliwość zawsze jest bardzo dokładnie przez lekarza analizowana.

W ciężkich przypadkach deformacji lekarz zaleca również tak samo jak w przypadkach lekkich palucha koślawego kilka metod pomocniczych takich jak noszenie wkładek różnego rodzaju, aparatów korekcyjnych (noszonych w dzień i w nocy) czy separatorów międzypalcowych. Każdą z tych metod oraz innymi, które charakteryzują się przede wszystkich łagodzeniem objawów lub osłanianiem stopy przed urazem, warto zainteresować się już na samym początku, gdy tylko zauważymy jakieś zmiany. Postępująca deformacja im wcześniej zauważona, tym lepiej, łatwiej i skuteczniej się ją leczy!