Retinopatia cukrzycowa – czynniki ryzyka, objawy, diagnostyka, leczenie

Retinopatia cukrzycowa – charakterystyka

Retinopatia cukrzycowa jest najgroźniejszym ze wszystkich powikłań cukrzycy. Wiąże się ona ze stopniowym pogarszaniem wzroku oraz jego postępującą utratą, i może doprowadzić nawet do nieodwracalnej ślepoty. Choroba występuje, ponieważ ze względu na wahania poziomu cukru we krwi u pacjentów cierpiących na cukrzycę następuje uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych siatkówki oka, co prowadzi do jej niedotlenienia. Ponadto pod wpływem zbyt wysokiego stężenia glukozy w naczyniach tworzą się mikrotętniaki, a przez ich ściany przesącza się krew, prowadząc do mikrowylewów.Retinopatia cukrzycowa w ciągu 10 lat trwania choroby pojawia się u niemal wszystkich chorych na cukrzycę typu I oraz u 60 % chorych na cukrzycę typu II. Pozostaje także najczęstszą przyczyną trwałej utraty wzroku u osób dorosłych.

Retinopatia cukrzycowa – czynniki ryzyka

Choć retinopatia cukrzycowa rozwija się na skutek zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi, istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo jej wystąpienia i mogą nasilać objawy, a także przyspieszać rozwój zmian. Wymienia się pośród nich nieprawidłowy dobór leczenia cukrzycy, nadciśnienie tętnicze, przebycie operacji zaćmy, przebycie zabiegu przeszczepu nerki lub trzustki oraz rozwój nefropatii cukrzycowej. Ponadto retinopatia częściej atakuje kobiety w ciąży oraz osoby w wieku dojrzewania.

Czym objawia się retinopatia cukrzycowa?

Objawy towarzyszące retinopatii cukrzycowej zależą od stopnia zaawansowania zmian w siatkówce oka. W przypadku retinopatii nieproliferacyjnej występują zaburzenia ostrości widzenia, tzw. „mroczki przed oczami”, pogorszenie wzroku oraz nocne upośledzenie widzenia. U chorych pojawiają się także twarde wysięki, obrzęk, niewielkie wynaczynienie krwi i poszerzenie naczyń w siatkówce oka. Przy dalszym rozwoju choroby, na etapie retinopatii przedproliferacyjnej, dochodzi do miejscowego braku przepływu krwi i znacznego zniekształcenia naczyń. W przypadku retinopatii proliferacyjnej do objawów dołączają wylewy krwi do ciała szklistego oka, rozwarstwienie siatkówki i powstawanie nowych naczyń na tęczówce, które skutkują trwałą utratą wzroku.

Jak przebiega diagnostyka retinopatii cukrzycowej?

Diagnostyką retinopatii cukrzycowej zajmuje się lekarz okulista. Przeprowadza on wywiad lekarski i wykonuje badanie ostrości widzenia, badanie dna oka oraz – w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości – specjalistyczne badania siatkówki. Należą do nich laserowa oftalmoskopia skaningowa, tomografia optyczna, analiza grubości siatkówki i angiografia (cyfrowa bądź fluoresceinowa). To ostatnie badanie jest szczególnie istotne w diagnostyce retinopatii cukrzycowej, ponieważ pozwala uzyskać dokładny obraz siatkówki i określić wszelkie nieprawidłowości dotyczące naczyń krwionośnych, obrzęki, stopień niedokrwienia i miejsca, w jakich tworzą się nowe naczynia.Należy pamiętać, że osoby cierpiące na cukrzycę w celu wczesnego wykrycia retinopatii cukrzycowej co roku powinny odbywać wizytę kontrolą u okulisty i poddawać się profilaktycznym badaniom.