To jeszcze nie jest depresja! Psychoterapeutka wskazuje, jak odróżnić ją od chwilowego kryzysu
Depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób o podłożu psychicznym, z którą zmaga coraz większa część społeczeństwa. Nieleczona może być przyczyną samobójstwa. Dlatego tak ważne jest, by w razie pojawienia się przesłanek świadczących o chorobie, szybko skonsultować się z ekspertem. Jednak często mylimy depresję np. z obniżonym nastrojem. Czym więc różni się depresja od chwilowego kryzysu? Odpowiedź poniżej. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z mgr Anną Tulczyńską, psychologiem oraz certyfikowaną psychoterapeutką poznawczo-behawioralną.
Chwilowy kryzys, a depresja
„Warto obserwować, co się z nami dzieje. Jeżeli nasz stan się nie zmienia, nie mamy lepszego okresu i właściwie ciągle jest źle, a nawet coraz gorzej, możemy podejrzewać depresję. W kryteriach diagnostycznych czerwona lampka zapala się już powyżej dwóch tygodni utrzymywania się obniżonego nastroju, braku energii i niemożności odczuwania radości. To już jest sygnał, który może nas skłaniać do zastanowienia się, czy należy zwrócić się o pomoc.” – powiedział psycholog mgr Anna Tulczyńska.
Głównym kryterium, które pozwoli odróżnić chwilowy kryzys od depresji, jest czas trwania gorszego samopoczucia psychicznego oraz natężenie nasilenia objawów. W momencie kiedy obniżony nastrój, przygnębienie, brak energii i motywacji trwa już kilkanaście dni, warto udać się do psychiatry, by ocenił, czy pacjent choruje na depresję, czy ma akurat trudniejszy okres w swoim życiu.
Za gorszym samopoczuciem psychicznym mogą stać nasilone lęki, negatywne emocje, traumy, czy pewne odczucia. Jednak istotne jest ich nasilenie oraz czas utrzymywania się. Zbagatelizowanie nawet chwilowego kryzysu, może stać się przyczyną depresji.
Objawy depresji
Warto wiedzieć, że niektóre symptomy świadczące o depresji, mogą też towarzyszyć chwilowemu kryzysowi. Najczęstszymi objawami depresji są:
- brak motywacji,
- problem w codziennym funkcjonowaniu,
- ciągłe zmęczenie,
- problemy z apetytem,
- problem z koncentracją i pamięcią,
- niska samoocena,
- poczucie winy,
- myśli samobójcze,
- dolegliwości bólowe,
- spadek masy ciała,
- lęk,
- problemy ze snem,
- brak energii,
- obniżony nastrój,
- przygnębienie,
- negatywne myśli.
„Typowe objawy depresji to problemy z nastrojem. Nastrój jest mocno obniżony, a chory nie odczuwa radości z rzeczy, które do tej pory go cieszyły. Przykładowo jazda na rowerze, uprawianie sportu, spotkania ze znajomymi, czy inne aktywności, które wcześniej przynosiły mu radość, nagle przestają “smakować”. Chory ma także poczucie obniżonej samooceny. Osoby w depresji zaczynają myśleć o sobie bardzo negatywnie i przestają widzieć swoje pozytywy. Z ich głowy znikają sukcesy, które osiągnęły. Uważają, że do niczego się nie nadają i dostrzegają w swoim życiu same porażki. Pojawia się tak zwana triada depresyjna, czyli negatywna wizja siebie, świata i przyszłości. Chorego dręczą myśli typu: “Jestem beznadziejny, nic nie potrafię zrobić, nic mi nie wychodzi, wszystko mi się nie udaje. Ludzie są mało przyjaźni, zostawiają mnie, nie pamiętają, nie dbają o mnie. Nic ciekawego już mnie nie spotka”. Do tego dochodzą jeszcze problemy somatyczne.” - powiedział psycholog mgr Anna Tulczyńska.
Przyczyny depresji
Często przyczyny powodujące rozwój depresji, u pewnej grupy osób spowodują tylko chwilowy kryzys. Niemniej warto obserwować swoje stany emocjonalne i ich czas trwania. Do rozwoju depresji lub chwilowego kryzysu mogą się przyczynić:
- śmierć bliskiej osoby, żałoba
- utrata pracy i trudności w znalezieniu nowej,
- przewlekły stres,
- problemy rodzinne, zawodowe, społeczne,
- genetyczne skłonności do chorób i zaburzeń o podłożu psychicznym,
- rozstanie się z kimś bliskim,
- rozwód,
- traumy z przeszłości,
- niepowodzenia i porażki,
- kryzys finansowy,
- choroba,
- nieodpowiednie środowisko.
„Trudno wskazać jedną konkretną przyczynę. Badania nad depresją pokazują, że przyczyn może być bardzo wiele. Zaliczmy do nich skłonności genetyczne. Badania nad bliźniakami pokazują, że jeśli jedno z nich choruje, jest to sygnałem, że ryzyko rozwoju choroby u drugiego jest dużo większe. W naszym mózgu może brakować substancji, które powodują, że odczuwamy szczęście. Niedobory dopaminy, serotoniny, czy noradrenaliny sprawiają, że pomimo miłych rzeczy, które się dzieją, nasz mózg nie dostaje sygnału i nie odczuwamy radości. Pomocne są wtedy leki przeciwdepresyjne, które powodują wzrost poziomu tych substancji w mózgu. Objawy depresji mogą być także związane z zaburzeniami hormonów płciowych, hormonów tarczycy i hormonów nadnerczy. Często także inne choroby odbierają nam wiele radości z życia, powodują lęk i niepokój oraz przyczyniają się do rozwoju depresji.”- powiedział psycholog mgr Anna Tulczyńska.
