Zmiany w orzeczeniach ZUS coraz bliżej. Wyższe wynagrodzenia i ostrzejsze kontrole
Najnowsze zmiany legislacyjne wprowadzają istotne modyfikacje w funkcjonowaniu systemu ubezpieczeń społecznych. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie procedur wydawania decyzji medycznych, zmianę warunków zatrudnienia personelu orzekającego oraz doprecyzowanie zasad weryfikacji zwolnień lekarskich. Przekształcenia te obejmują zarówno strukturę organizacyjną instytucji, jak i codzienne obowiązki ubezpieczonych przebywających na zwolnieniach.
Jakie są nowe zasady i tryb wydawania orzeczeń lekarskich przez ZUS?
W czwartek posłowie przyjęli senackie poprawki do noweli reformującej orzecznictwo lekarskie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, co finalizuje proces akceptacji zmian przez Sejm. Regulacja ta, będąca częścią szerszej nowelizacji przygotowanej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przewiduje wprowadzenie jednolitych zasad i trybu wydawania orzeczeń. Zgodnie z przyjętymi przepisami, lekarze orzecznicy ZUS będą nadal wykonywać kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich.
Orzeczenia te stanowią podstawę do ubiegania się między innymi o rentę z tytułu niezdolności do pracy, dodatek pielęgnacyjny czy rentę socjalną. Nowe przepisy wprowadzają zasadę jednoosobowego orzekania we wszystkich przypadkach, co dotyczy zarówno pierwszej, jak i drugiej instancji uruchamianej wskutek złożenia sprzeciwu lub zarzutu wadliwości. Ponadto nowa regulacja przewiduje możliwość wydawania orzeczeń w określonych rodzajach spraw również przez fizjoterapeutów, pielęgniarki i pielęgniarzy.
W sprawach szczególnie skomplikowanych pozostawiono furtkę dla szerszej oceny medycznej, gdyż główny lekarz orzecznik lub jego zastępca będzie mógł skierować sprawę do ponownego rozpatrzenia przez orzekających łącznie trzech lekarzy orzeczników.
Jakie zmiany w zatrudnieniu i wynagrodzeniach czekają lekarzy orzeczników ZUS?
Wprowadzone zmiany dotyczą także formy współpracy z personelem medycznym, ponieważ lekarze orzecznicy będą mogli wybrać formę zatrudnienia między umową o pracę a umową cywilnoprawną.
Od tej zasady przewidziano wyjątki dla kadry kierowniczej i nadzorczej, gdyż naczelny lekarz ZUS, główny lekarz orzecznik oraz lekarze inspektorzy nadzoru orzecznictwa lekarskiego będą zatrudniani wyłącznie na podstawie umów o pracę. Wynagrodzenie zasadnicze lekarzy orzeczników będzie ustalane na zasadach zbliżonych do tych, jakie obowiązują przy najniższych wynagrodzeniach zasadniczych niektórych pracowników w podmiotach leczniczych.
Resort pracy przewiduje, że wprowadzenie nowych regulacji przyniesie około 25-procentowy wzrost wynagrodzeń lekarzy pracujących w ZUS. Co do zasady, na stanowisko lekarza orzecznika będą zatrudniani także lekarze nieposiadający tytułu specjalisty.
Jakie są nowe zasady kontroli zwolnień lekarskich i utraty zasiłku chorobowego?
Wdrożenie nowych zasad kontroli zwolnień lekarskich ma na celu ustalenie, czy dana osoba nie podejmuje działań, które wyłączałyby ją z prawa do czasowego zwolnienia od pracy. Jednocześnie w przepisach doprecyzowano konkretne warunki, których spełnienie skutkuje utratą zasiłku chorobowego.
Osoby wykonujące pracę zarobkową podczas zwolnienia lub podejmujące aktywność niezgodną z jego celem mogą stracić świadczenie, przy czym wyjątkiem pozostają drobne czynności życia codziennego, takie jak zakupy. Utrata zasiłku grozi także w sytuacji podejmowania działań przedłużających chorobę, na przykład przez forsowny wyjazd w trakcie rekonwalescencji. Istotną zmianą jest wprowadzenie możliwości korzystania ze zwolnienia w jednym miejscu pracy i jednoczesnego świadczenia pracy w drugim dla osób z dwoma etatami, o ile charakter wykonywanych zadań na to pozwala.
W procesie weryfikacji ZUS zyska uprawnienie do żądania udostępnienia dokumentacji medycznej bezpośrednio od wystawiającego zaświadczenie lub od podmiotu udzielającego świadczeń. Jeżeli kontrola dotyczy zasiłku opiekuńczego, urzędnicy będą również ustalać, czy poza ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę.
Jakie zmiany strukturalne i organizacyjne obejmie orzecznictwo lekarskie w ZUS?
Nowelizacja, która została przygotowana w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zakłada również istotne zmiany struktury organizacyjnej orzecznictwa lekarskiego.
Zaproponowano konsolidację zadań związanych z wydawaniem orzeczeń oraz realizacją bezpośredniego nadzoru nad procesem orzekania.
Wspomniane skonsolidowane zadania będą realizowane w nowo tworzonych centrach orzeczniczych, które powstaną w oddziałach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
