Autoimmunologiczne choroby skóry – przyczyny, przykłady, objawy
Czym są autoimmunologiczne choroby skóry?
Autoimmunologiczne choroby skóry to schorzenia wynikające z nieprawidłowego działania układu odpornościowego organizmu, przez które komórki immunologiczne atakują tkanki własne organizmu. Do autoimmunologicznych chorób skóry należą m.in.: twardzina (sklerodermia), łuszczyca, zapalenie skórno-mięśniowe, pęcherzowe oddzielanie się naskórka oraz pemfigoid. Dokładny mechanizm powstawania jest inny w przypadku każdej z tych chorób, niemniej jednak podstawowym źródłem jest zwrócenie się układu odpornościowego chorego przeciw własnym komórkom.
Autoimmunologiczne choroby skóry – twardzina
Twardzina jest rzadką chorobą autoimmunologiczną na skutek której skóra i inne tkanki twardnieją przez nadmierne gromadzenie się kolagenu. Chorzy na twardzinę doświadczają całego spektrum objawów, ponieważ choroba ta dotyka także naczyń krwionośnych, mięśni i pozostałych organów. Twardzina zlokalizowana na skórze manifestuje się poprzez wyraźnie odgraniczone łaty stwardniałej skóry. Oprócz widocznych przejawów sklerodermii, chorzy mogą doświadczać bólu w stawach, zaparć lub biegunki, skróconego oddechu, pieczenia serca oraz świądu i pieczenia w okolicach oka.
Twardzina atakuje zarówno mężczyzn jak i kobiety, jednak większość przypadków dotyczy kobiet między 30. a 40. rokiem życia. Uważa się, że ryzyko zapadnięcia na tę chorobę zwiększa zawodowa ekspozycja na pył krzemionkowy oraz poli(chlorek winylu). Około 1/3 przypadków twardziny objawia się jako choroba układowa (nie dotyczy tylko skóry).
Autoimmunologiczne choroby skóry – łuszczyca
Do autoimmunologicznych chorób skóry zalicza się również łuszczyca. Ta częsta choroba dermatologiczna jest uwarunkowana genetycznie i szacuje się, że może dotyczyć nawet 4% populacji. Łuszczyca objawia się występowaniem czerwonobrunatnych lub różowych płaskich grudek o wyraźnie oddzielonych od reszty skóry brzegach. Grudki te pokrywają się srebrzystą, nawarstwiającą się łuską. Z czasem grudki łączą się, zlewając się w jedno ognisko. Łuszczyca może obejmować małe obszary skóry i być ledwo widoczna lub może dochodzić w niej do zajęcia większości powierzchni skóry – wtedy przybiera postać uogólnioną. Objawy łuszczycy mogą przybierać na sile i znikać w zależności od różnych czynników, np. stresu czy infekcji bakteryjnych. Przyczyną powstawania łuszczycy jest nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin.
Autoimmunologiczne choroby skóry – zapalenie skórno-mięśniowe
Zapalenie skórno-mięśniowe jest chorobą dotyczącą głównie tkanki mięśniowej, ale przez swoją manifestację skórną jest również zaliczane do autoimmunologicznych chorób skóry. Zapalenie skórno-mięśniowe jest rzadką chorobą objawiającą się osłabieniem, podwyższeniem temperatury ciała oraz spadkiem masy ciała. Zmiany skórne obejmują: objaw Gottrona (rumieniowe plamy koloru fiołkowego obejmujące skórę stawu łokciowego i kolanowego), grudki Gottrona przechodzące w owrzodzenia. Możliwe jest pojawienie się fiołkowatego rumienia wokół powiek, zajmujący z czasem większe połacie twarzy.
Zapalenie skórno-mięśniowe u dzieci różni się od postaci u dorosłych i objawia się gorączką, zmęczeniem, wysypką oraz osłabieniem. U dzieci zaburzenie zwykle pojawia się w wieku od 5 do 15 lat, a u dorosłych u osób między 40. a 60. rokiem życia. Choroba ta występuje częściej wśród kobiet. Dokładna przyczyna powstawania zapalenia skórno-mięśniowego nie jest znana – w przebiegu choroby obserwowane są autoprzeciwciała, których obecność jest spowodowana prawdopodobnie przez połączenie czynników genetycznych i środowiskowych.
