Czy można podać aspirynę osobie, która dostała zawału? O odpowiedź zapytaliśmy lekarza
Aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy, znana jest przede wszystkim jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny. Mimo to może również hamować zdolność płytek krwi do tworzenia skrzepów. Nic dziwnego, że w pewnych kręgach uznawana wręcz za środek pierwszej pomocy przy zawale . Ale czy słusznie? O komentarz poprosiliśmy lekarza. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą kardiologiem sportowym, prof. dr hab. n.med. Łukaszem Małkiem.
Aspiryna – czy to lek na serce?
Aspiryna może hamować krzepnięcie krwi – informację tę można znaleźć na stronie producenta jednego z leków na przeziębienie i grypę zawierającego aspirynę. Co więcej, sam producent leku stwierdził, że może być to zarówno działanie niepożądane, jak i działanie pomocne w leczeniu. Mimo iż pierwotne przeznaczenie tego rodzaju preparatów nie ma na celu przeciwdziałania zawałom, to podawanie aspiryny osobie, która dostała zawału nie jest niedozwolone: „ Dobrą, często stosowaną praktyką jest podanie aspiryny (jednej tabletki 300 -500 miligramów). Oczywiście trzeba cały czas monitorować sytuację, czy nie doszło do zatrzymania krążenia, aby niezwłocznie podjąć akcję reanimacyjną. W zasadzie to wszystko, co możemy zrobić w warunkach domowych. Resztę wykonuje personel medyczny”. - powiedział kardiolog sportowy prof. dr. hab. n. med Łukasz Małek.
Kwas acetylosalicylowy to jedna z najstarszych substancji z grupy NLPZ. Hamuje aktywność cyklooksygenazy. Zastosowanie znalazł zarówno w preparatach o działaniu typowo zakrzepowym, jak i przeciwbólowych czy przeciwzapalnych. Preparaty zawierające kwas acetylosalicylowy podawane są nie tylko po świeżym zawale mięśnia sercowego. Są pomocne również w leczeniu m.in.:
• choroby niedokrwienne serca,
• by zapobiegać zakrzepicy żylnej,
• po przebytym udarze niedokrwiennym mózgu,
• by zapobiegać zawałowi serca, gdy występują duże ryzyko jego wystąpienia.
Gdy zbliża się zawał serca – jak go rozpoznać?
Najbardziej charakterystycznym objawem zawału jest gniotący ból w klatce piersiowej – powoduje uczucie rozpierania i ucisku. „Pojawia się uczucie, jakby ktoś usiadł nam na klatce piersiowej. Towarzyszą mu lęk i pocenie się, często też zaburzenia rytmu. Mogą pojawić się zawroty głowy związane ze spadkiem ciśnienia i funkcji serca. Przede wszystkim ból ten musi utrzymywać się długo. Nie jest to chwilowa, kilkusekundowa dolegliwość. Ból nie powinien się zmieniać w zależności z fazą oddechową, czyli nie zmniejszać się, ani nie zwiększać w zależności od tego, czy głębiej nabierzemy powietrze, czy je wypuścimy”. - powiedział kardiolog sportowy prof. dr. Hab. n. med Łukasz Małek.
„Typową cechą zawału serca jest promieniowanie bólu. Ból może promieniować do kończyny górnej, lewej ręki, pleców lub do żuchwy”. - powiedział kardiolog sportowy prof. dr. Hab. n. med Łukasz Małek. Jednak zawał serca powoduje też objawy nietypowe – w pewnych przypadkach zawał daje nietypowe objawy, sprawiające, że dana osoba czuje się jakby „na kacu”.
Przyczyną zawału najczęściej jest miażdżyca tętnic wieńcowych: „ W spoczynku zaopatrzenie serca w krew może być jeszcze wystarczające, ale przy niewielkim wysiłku zaczyna pojawiać się problem. Mięsień sercowy pracuje bardziej, potrzebuje więcej tlenu i wówczas dochodzi do wystąpienia tzw. bólów dławicowych o podobnym charakterze jak ból zawałowy. Różnica jest taka, że wraz z zaprzestaniem wysiłku, z chwilą odpoczynku bóle te ustępują. Są to najczęstsze objawy poprzedzające, które mogą zwiastować, że grozi nam zawał mięśnia sercowego”. - powiedział kardiolog sportowy prof. dr. hab. n. med Łukasz Małek.
Jakie są czynniki ryzyka zawału sercu?
Objawy poprzedzające zawał serca nie zawsze występują: „Niestety na chwilę obecną nie ma jednej dobrej metody, która pozwoliłaby nam skutecznie i tanio wstępnie przewidzieć, czy komuś grozi zawał. Powinniśmy więc skupić się na podstawowych czynnikach ryzyka, do których należą m.in. podwyższone stężenie cholesterolu we krwi, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, siedzący tryb życia, otyłość, stres oraz choroby takie jak miażdżyca i cukrzyca”. - powiedział kardiolog sportowy prof. dr. Hab. n. med Łukasz Małek.
