Grubość szyi a zdrowie. Kiedy obwód szyi wskazuje na poważne problemy?

Obwód szyi jako wskaźnik otyłości centralnej

Otyłość centralna, czyli gromadzenie się tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha i tułowia, jest powszechnie uznawana za główny czynnik ryzyka zespołu metabolicznego. Tradycyjnie mierzy się ją obwodem talii, jednak obwód szyi (OS) staje się coraz bardziej docenianym, a w pewnych kontekstach bardziej niezawodnym, pomiarem. Tkanka tłuszczowa gromadząca się w tej okolicy jest tłuszczem trzewnym (aktywnym metabolicznie, który otacza narządy i może osadzać się także wokół górnych dróg oddechowych.

Nadmierny obwód szyi jest ściśle skorelowany z:

• Insulinoopornością – organizm słabiej reaguje na insulinę, co sprzyja rozwojowi cukrzycy typu 2.
• Dyslipidemią – nieprawidłowościami w poziomie cholesterolu (wysokie stężenie „złego” cholesterolu LDL i trójglicerydów).
• Nadciśnieniem tętniczym – które jest jednym z głównych czynników ryzyka udaru i zawału serca.

Wartość pomiaru obwodu szyi wynika z jego prostoty i niezmienności w porównaniu do obwodu talii, który jest podatny na wahania związane z wypełnieniem żołądka czy postawą ciała. Jest to parametr szczególnie przydatny w badaniach przesiewowych. Przeczytaj: Szyja Nerona to pierwszy objaw. Bez szpitala się nie obędzie

 

Obwód szyi a Obturacyjny Bezdech Senny (OBS)

Najsilniejszy i najbardziej klinicznie istotny związek obwód szyi wykazuje z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS). Jest to przewlekłe zaburzenie, w którym dochodzi do powtarzających się epizodów częściowego lub całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe podczas snu.

Tkanka tłuszczowa zlokalizowana w okolicy szyi zwęża światło gardła i krtani, co utrudnia swobodny przepływ powietrza. Większy obwód szyi zwiększa masę miękkich tkanek uciskających drogi oddechowe w pozycji leżącej.

Progi alarmowe obwodu szyi (wg rekomendacji American Academy of Sleep Medicine, AASM, oraz badań epidemiologicznych) wynoszą:

• Dla mężczyzn: powyżej 43 cm
• Dla kobiet: powyżej 40 cm 

Osoby, których obwód szyi przekracza te wartości, mają znacząco podwyższone ryzyko OBS – zaburzenia, które prowadzi do senności w ciągu dnia, wzrostu ciśnienia tętniczego, arytmii i zwiększa ryzyko wypadków komunikacyjnych. Z tego powodu pomiar obwodu szyi jest często pierwszym krokiem w diagnozowaniu bezdechu sennego.

Kiedy iść do lekarza i co można zrobić samemu?

Jeśli samodzielny pomiar obwodu szyi (wykonany na wysokości chrząstki tarczowatej, bez ucisku przekroczy wskazane wyżej progi alarmowe (43 cm u mężczyzn i 40 cm u kobiet), nie należy panikować, ale potraktować to jako sygnał do pogłębionej diagnostyki. Obwód szyi sam w sobie nie jest diagnozą, a jedynie wskaźnikiem ryzyka.

Kiedy należy skonsultować się z lekarzem:

Obwód szyi przekracza progi alarmowe i towarzyszą mu inne czynniki ryzyka (otyłość, nadciśnienie, cukrzyca w rodzinie).

Występują objawy sugerujące bezdech senny:

• Bardzo głośne, nieregularne chrapanie.
• Epizody duszności lub przestojów oddechowych obserwowane przez bliskich.
• Poranne bóle głowy, ciągłe zmęczenie i nadmierna senność w ciągu dnia (wskazana wizyta u pulmonologa lub somnologa).

Występuje widoczne powiększenie szyi (obrzęk, guzki, asymetria), które może wskazywać na problemy z tarczycą lub węzłami chłonnymi (wskazana wizyta u internisty lub endokrynologa). Przeczytaj: Coraz więcej osób cierpi na syndrom "szyi żółwia". Leczenie nie jest proste

Najskuteczniejszym działaniem, które pozwala zmniejszyć obwód szyi i obniżyć ryzyko, jest redukcja masy ciała. Utrata nawet niewielu kilogramów tkanki tłuszczowej trzewnej często prowadzi do zmniejszenia otłuszczenia górnych dróg oddechowych, co może złagodzić objawy chrapania i bezdechu sennego. Warto również zwrócić uwagę na aktywność fizyczną i zdrową dietę jako kluczowe elementy zarządzania ryzykiem metabolicznym.

 

Źródło: mp.pl, Pacjenci.pl