Kiedy lęk staje się agresją. Zrozumienie zachowań osób z demencją
Agresja u osób z demencją jest często błędnie interpretowana jako cecha charakteru, podczas gdy zazwyczaj jest wyrazem głębokiego lęku i niezrozumienia otaczającego świata. Zrozumienie przyczyn tych zachowań jest kluczowe dla efektywnej opieki. Materiał został przygotowany na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez Martę Sadkowską (Pacjenci.pl) z Sabiną Obwiosło-Budzyń.
- Agresja u pacjentów z demencją zazwyczaj wynika z zaburzeń poznawczych i lęku, nie ze złego charakteru
- Czynniki środowiskowe, takie jak odbicie w lustrze czy ciemne dywany, mogą wywołać przerażenie i opór
- Łagodność i próba wejścia w świat pacjenta są bardziej skuteczne niż forsowanie własnych rozwiązań
Agresja jako wyraz lęku i niezrozumienia
Wiele osób kojarzy chorobę Alzheimera z agresywnymi i nieprzewidywalnymi zachowaniami. Sabina Obwiosło-Budzyń, założycielka fundacji Zapisane w mózgu, zaznacza, że choć takie sytuacje się zdarzają, agresja rzadko wynika ze złego charakteru pacjenta.
Agresja bierze się nie z charakteru pacjenta. Oczywiście możemy mieć do czynienia z osobami, które całe życie były agresywne, a choroba tylko to zaczynili. Ale moja mama była niezwykle spokojną osobą, sympatyczną, taką zawsze otwartą, uśmiechniętą, a staje się czasami agresywna – wyjaśnia Pani Sabina.
Agresja jest często reakcją na lęk, dezorientację i niezrozumienie tego, co dzieje się wokół nich. Zaburzenia poznawcze sprawiają, że pacjenci nie są w stanie przetworzyć informacji w taki sposób, jak osoby zdrowe, co prowadzi do frustracji i obronnych zachowań. Przeczytaj więcej: Ten objaw demencji pojawia się lata przed diagnozą. Łatwo go przeoczyć
Wpływ otoczenia na zachowanie pacjenta
Osoby z demencją często interpretują otoczenie w sposób dla nas niezrozumiały, co może prowadzić do silnego lęku. Sabina Obwiosło-Budzyń podaje konkretne przykłady:
Mogą kogoś nie rozpoznać, nawet odbicie w lustrze może być dla nich przerażające, bo mogą nie poznać tej osoby. Cień na ścianie może być przerażający. Proszę sobie wyobrazić, że nawet ciemna wykładzina, nie czarna, ale ciemna wykładzina, chodnik, dywan mogą spowodować w ich mózgu interpretację, że to jest dziura i mogą nie chcieć robić kroku dalej – mówi Pani Sabina.
Podobnie, zaburzenia słuchu mogą sprawić, że niektóre dźwięki stają się nie do zniesienia, co wywołuje pobudzenie i agresję, jak w przypadku mamy Pani Sabiny w schronisku. Przeczytaj też: Te 3 rzeczy prowadzą do demencji. Nowe wyniki badań
Łagodność kluczem do spokoju
Reakcją na lęk i opór pacjenta ze strony opiekunów bywa niestety presja, co tylko nasila negatywne zachowania.
Najczęściej bronimy się jednak w taki sposób, że stawiamy opór. Najczęściej opiekunowie bliscy w jeszcze większą presję, no to ten pacjent jeszcze większy opór i dochodzi do agresji – wyjaśnia Sabina Obwiosło-Budzyń.
Zamiast tego, kluczem jest łagodność i próba wejścia w świat pacjenta. Jeśli pacjent opowiada coś, co nie jest prawdą, często lepiej jest to zaakceptować, niż próbować go konfrontować, co wywoła tylko frustrację. Pani Sabina przytacza przykład kobiety, która opiekowała się mężem z demencją przez 10 lat, a on nigdy nie był agresywny dzięki jej "ogromnej łagodności”. To podejście pozwala na łagodniejszy przebieg choroby i buduje bardziej wspierającą relację.
Poznaj więcej szczegółów:
