Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – charakterystyka
Miażdżyca jest chorobą tętnic, czyli dużych naczyń krwionośnych, których zadanie polega na odprowadzaniu krwi z serca do narządów i z powrotem. Miażdżyca cechuje się gromadzeniem cholesterolu w ścianach naczyń tętniczych, co skutkuje powstawaniem tzw. blaszek miażdżycowych (ognisk kaszowatych). Są one zbudowane z lipidów, głównie z cholesterolu frakcji LDL i stają się komórkami piankowymi, które dość łatwo pękają. Prowadzi to do tworzenia się zakrzepów i zwężania ścian tętnic oraz zamykania ich światła. Dochodzi wówczas do niedokrwienia, a nawet martwicy obszaru zaopatrywanego w krew przez daną tętnicę.
Miażdżyca może dotyczyć różnych naczyń tętniczych i pod tym względem wyróżnia się:
miażdżycę tętnic kończyn dolnych,
miażdżyce tętnic szyjnych,
miażdżycę mózgu,
miażdżycę tętnic nerkowych,
miażdżycę tętnic jamy brzusznej,
miażdżycę aorty.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych dotyczy przede wszystkim tętnic udowych i podkolanowych (w 70% przypadków). Rzadziej dochodzi do zwężenia tętnic biodrowych czy tętnic w obrębie łydek. U 10% chorych zmiany chorobowe pojawiają się w kilku miejscach.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – przyczyny
Głównymi przyczynami powstawania zmian miażdżycowych w naczyniach tętniczych kończyn dolnych są czynniki genetyczne oraz środowiskowe. W większości przypadków u pacjentów współistnieje kilka czynników ryzyka, wśród których wymienia się:
wiek (ryzyko powstawania blaszek miażdżycowych pojawia się po 30. roku życia i wzrasta z wiekiem),
nadciśnienie tętnicze,
nadwaga i otyłość,
podwyższony poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów,
cukrzyca,
występowanie miażdżycy i hipercholesterolemii w rodzinie,
wysoki poziom homocysteiny,
niski poziom aktywności fizycznej,
przewlekły stres.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – objawy
Nasilenie objawów miażdżycy tętnic kończy dolnych zależy od zaawansowania procesu chorobowego. Pojawiają się one przede wszystkim w sytuacjach, kiedy mięśnie potrzebują zwiększonej ilości tlenu, a zwężone naczynia tętnicze uniemożliwiają jego podaż, np. podczas aktywności – szybkiego chodzenia, biegania czy wchodzenia po schodach. Przy zaawansowanej miażdżycy symptomy niedokrwienia pojawiają się jednak nawet w spoczynku. W skrajnych sytuacjach może pojawić się konieczność amputacji kończyny.
Najczęstsze objawy miażdżycy tętnic kończyn dolnych to:
ból nóg – ból ud, łydek, stóp,
skurcze łydek,
opuchlizna nóg,
bladość kończyn dolnych,
rany i owrzodzenia.
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – diagnostyka
Aby potwierdzić hipotezę postawioną podczas podstawowego badania lekarskiego, lekarz może zlecić wykonanie następujących badań:
USG dopplerowskie tętnic kończyn dolnych, które pozwala ocenić przepływ krwi przez naczynia krwionośne i stwierdzić ich ewentualne zwężenia lub niedrożności,
tomografia komputerowa ukierunkowana na ocenę naczyń,
rezonans magnetyczny tętnic z wykorzystaniem środka kontrastowego.
Oprócz badań obrazowych wykonuje się podstawowe badania laboratoryjne: morfologię krwi, OB, CRP, stężenie mocznika we krwi, stężenie kreatyniny, lipidogram.
