Oparzenia cieplne i chemiczne – zapobieganie, pierwsza pomoc i leczenie.

Oparzenia cieplne i chemiczne – charakterystyka

Oparzenia cieplne (inaczej termiczne) to oparzenia wywołane czynnikiem termicznym. Najczęściej dochodzi do nich w wyniku kontaktu skóry z wrzącą wodą lub olejem. Oparzenia chemiczne natomiast występują w przypadku kontaktu skóry z czynnikiem żrącym. Mogą to być zarówno chemikalia używane w zakładach chemicznych jak i zwykłe środki czystości stosowane w każdym domu.

Oparzenia cieplne i chemiczne mogą być uszkodzeniami powierzchownymi, ale również stanowić zagrożenie zdrowia, a nawet życia. Nie należy ich lekceważyć i każdorazowo zaleca się wizytę u lekarza – zwłaszcza, gdy wystąpiło oparzenie powyżej I stopnia lub obejmuje więcej niż 10% powierzchni ciała.

Oparzenia cieplne i chemiczne – pierwsza pomoc i leczenie

Mimo wspólnej nazwy doznanie oparzeń cieplnych i chemicznych to sytuacje wymagające najczęściej nieco innego leczenia, a na pewno innej reakcji i udzielenia pierwszej pomocy na różny sposób. Standardem dla obu rodzajów oparzeń jest przeszczep skóry, gdy rany okażą się zbyt rozległe i głębokie, a w pierwszej pomocy najważniejsza jest szybka reakcja. Na przykład: odpowiednio szybkie schłodzenie oparzenia cieplnego pod bieżącą wodą może znacznie ułatwić późniejsze gojenie się rany.

Pierwsza pomoc i leczenie oparzeń cieplnych (termicznych)

1.      Jeżeli miejsce oparzenia nie znajduje się pod ubraniem, należy od razu przystąpić do jego schłodzenia. Najlepsza będzie bieżąca, zimna woda. Pod strumieniem należy trzymać miejsce oparzenia od 10 do nawet 30 minut – w zależności od stopnia oparzenia. Jeśli ubranie przylega do oparzenia, należy udać się na pogotowie. Absolutnie nie można odrywać ubrania od rany!

2.      Oparzone miejsce należy wysuszyć jałową gazą oraz założyć suchy i dosyć luźny opatrunek. Nigdy nie używamy do wycierania oparzenia ręcznika, szmatki ani innych materiałów, które były wcześniej używane do wycierania czegokolwiek, łącznie ze skórą!

3.      Jeżeli oparzenie obejmuje znaczną część powierzchni skóry lub wygląda na poważne, każdorazowo zaleca się wizytę na pogotowiu. Im szybciej lekarz zaordynuje konkretnie leczenie, tym lepiej dla pacjenta.

4.      W leczeniu oparzeń cieplnych stosuje się najczęściej antybiotykoterapię w celu uniknięcia zakażenia oraz środki łagodzące pieczenie i ból (środki przeciwbólowe). Dobrze działają też wszelkiego rodzaju pianki, maści i żele łagodzące i nawilżające ranę.

5.      W procesie gojenia oparzenia należy pamiętać o odpowiednim odpoczynku, przyjmowaniu dużej ilości płynów, prawidłowej podaży białka w codziennej diecie oraz regularnej zmianie opatrunków w warunkach aseptycznych (na tyle na ile pozwalają na to warunki domowe).

Pierwsza pomoc i leczenie oparzeń chemicznych:

1.      Oparzenie chemiczne kwasami – pierwsza pomoc polega na płukaniu poparzonego miejsca roztworami zasadowymi takimi jak roztwór sody oczyszczonej, mydła czy wody wapiennej.

2.      Oparzenie chemiczne ługami – pierwsza pomoc polega na płukaniu oparzonego miejsca roztworami kwasowymi substancji takich jak kwas octowy, borowy czy cytrynowy.

3.      Oparzenie chemiczne wapnem niegaszonym – pierwsza pomoc polega na mechanicznym usunięciu wapna niegaszonego z ciała poprzez pocieranie. Następnie dopiero należy spłukać skórę pod bieżącą wodą.

4.      Dalsze leczenie oparzeń chemicznych podobne jest do tego, które zaordynować może lekarz w przypadku oparzenia cieplnego. Standardem są antybiotykoterapia, leki przeciwbólowe oraz regularna zmiana opatrunków. Należy również dbać o odpowiedni odpoczynek, nawodnienie oraz dietę białkową, która sprzyja gojeniu.