Osteoporoza – przyczyny, objawy, leczenie.
Osteoporoza należy do typowych schorzeń, z którymi od wielu lat w największym stopniu zmaga się przede wszystkim tak zwany świat zachodni. Przez wiele jednak lat ani lekarze, ani pacjenci nie powiązali ze sobą zachodniego stylu życia z występowaniem wielu chorób cywilizacyjnych, do których należy również osteoporoza. Na szczęście obecnie się to zmienia. Świadomość na temat szkodliwości stylu życia, do którego przywykliśmy, rośnie z każdym dniem. Sama wiedza jednak nic nie zmieni. Trzeba jeszcze wprowadzić zmiany! Dlatego właśnie mamy dla ciebie garść porad, jak poradzić sobie z osteoporozą i jak rozpoznać jej pierwsze objawy.
Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza to inaczej zrzeszotnienie kości. W przebiegu choroby następuje zanik tkanki kostnej, co staje się podstawową przyczyną wielu złamań. Najlepszym sposobem na zrozumienie, na czym polega osteoporoza i jakie są jej skutki, jest obejrzenie zdjęć oraz grafik, na których struktura kości osoby dotkniętej osteoporozą wygląda jak pajęcza sieć. Nic dziwnego, że tak zubożona tkanka zaczyna ulegać coraz częstszym urazom.
Powszechnie uważa się, że osteoporoza to choroba kobieca. Rzeczywiście częściej dotyka ona kobiety, jednak mężczyźni również znajdują się w grupie ryzyka. Wprawdzie w wieku przedemerytalnym większość zachorowań dotyczy kobiet (na jednego chorującego mężczyznę przypada aż sześć kobiet), jednak w wieku emerytalnym stosunek zachorowań kobiet do mężczyzn wynosi już tylko 2:1.
W przebiegu choroby najczęstszymi złamaniami są te w obrębie kręgów oraz kości udowych i jednocześnie są to jedne z groźniejszych urazów. Wiele osób chorych na osteoporozę traci zdolność swobodnego poruszania się. Aż 30% kobiet oraz 20% mężczyzn umiera w wyniku doznanych urazów takich jak złamania kości udowej już w pierwszym roku po złamaniu.
Przyczyny osteoporozy
WHO już dawno sklasyfikowało osteoporozę jako jedną z chorób cywilizacyjnych i tak jak wiele z nich jest ona skutkiem przede wszystkim zachodniej diety i stylu życia. Wiadomo powszechnie, że grupa największego ryzyka obejmuje kobiety w okresie okołomenopauzalnym, kiedy organizm ogranicza znacząco produkcję hormonów, które w kobiecym ciele dbają między innymi o kości. Zmiany hormonalne nie są jednak w naszych czasach wyrokiem, wystarczy terapia hormonalna zastępcza, a często wystarczająco pomocna będzie również sama dieta.
No właśnie, co z tym stylem życia? Media, lekarze i dietetycy trąbią wszem i wobec od lat na temat epidemii otyłości oraz innych chorób cywilizacyjnych. Czy statystyka nie wystarczy, aby człowiek się przestraszył i zaczął dbać o swoje zdrowie? Niestety często nie wystarczy nawet doświadczanie poważnych chorób wywołanych brakiem dbałości o siebie. Wówczas nawet łatwiej znajdować wymówki – „nie wyjdę na spacer, bo bolą mnie plecy”, „nie zrezygnuję z cukru, bo muszę mieć jakąś przyjemność z życia, skoro już jestem tak bardzo chory”. Człowiek jest z natury istotą leniwą – co zresztą ma swoje ewolucyjne uzasadnienie. Obecnie jednak, w obliczu epidemii chorób cywilizacyjnych wszystkie wymówki tracą swój sens.
Nawiązując do powyższych akapitów trzeba przede wszystkim powiedzieć, że głównymi przyczynami osteoporozy jest nieprawidłowa dieta (uboga w wartości odżywcze, przede wszystkim wapń) oraz brak aktywności fizycznej na co dzień.
Wśród czynników pośrednich sprzyjających występowaniu osteoporozy znajdują się między innymi:
· przekwitanie,
· wiek emerytalny,
· skłonności genetyczne do złamań,
· choroby autoimmunologiczne i genetyczne związane z działaniem tarczycy, nerek, wątroby, jelit i stawów.
Leczenie osteoporozy
Podstawą do rozpoczęcia leczenia osteoporozy jest oczywiście jej rozpoznanie. Nie każde złamanie jest przecież wynikiem choroby. Gdy starsza osoba doświadcza częstych złamań może być to również skutkiem różnego rodzaju niedowładów kończyn wywołanych np. chorobą Parkinsona.
W procesie diagnostycznym wykonuje się przede wszystkim densytometrię, która pomoże ustalić poziom gęstości naszych kości. Jeżeli wynik będzie wskazywał gęstość poniżej normy, lekarz zleca badania takie jak morfologia, OB, oznaczenie poziomu wapnia i fosforu we krwi oraz samego wapnia w moczu. Następnie dobiera się najlepszą dla pacjenta terapię.
Wśród zaleceń lekarskich pojawi się na pewno urozmaicenie diety w produkty bogate w wapń oraz witaminę D3, która znacząco zwiększa wchłanialność wapnia. Ważna będzie również regularna aktywność fizyczna – wystarczą spacery czy marsze. Popularnym i dobrym sposobem na poprawienie gęstości kości przy jednoczesnym ich nie obciążaniu jest korzystanie z pływalni (mamy oczywiście na myśli pływanie, a nie korzystanie z jacuzzi i zjeżdżalni ????). Powszechne staje się również podawanie pacjentowi generycznych bisfosfonianów. Wszystko to oczywiście pod kontrolą lekarza!
Przecież piję dużo mleka! – mity związane z osteoporozą
Nadszedł czas na najtrudniejszą część tego artykułu – będziemy obalać mity związane z osteoporozą, a przecież wiara w nie jest nieraz bardzo wygodna! Na samym początku chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, iż osteoporoza jest chorobą charakterystyczną dla zachodniego świata – odżywiającego się ogromnymi ilościami mięsa i nabiału. Wśród Azjatów żyjących w tradycyjny dla swoich kultur sposób oraz wśród ludów afrykańskich, gdzie mięso czy mleko są rzadkim luksusem, osteoporoza praktycznie nie występuje.
Następnie warto powiedzieć, że ludzie nigdy wcześniej w swojej historii nie spożywali takich ilości mleka i produktów odzwierzęcych jak obecnie. Zwróćcie również uwagę na małą i niezbyt przyjemną ciekawostkę – Eskimosi, którzy spożywają niemal wyłącznie wysokotłuszczowe produkty pochodzenia zwierzęcego dożywają średniego wieku 30 lat, a najczęstszą bezpośrednią przyczyną ich śmierci są choroby sercowo-naczyniowe.
Zmierzamy do tego, że przemysł mleczarski przez wiele lat wmawiał nam, że picie mleka korzystnie wpłynie na nasze kości, jedzenie mięsa sprawi, że będziemy duzi i silni, a wszystkie inne produkty odzwierzęce przyniosą nam pełnię zdrowia. Mit ten nazywa się już powszechnie największym oszustwem w historii ludzkości!
Mimo, że mleko posiada największe stężenie wapnia wśród wszystkich produktów żywnościowych, ze względu na swój odczyn kwasowy powoduje większy jego ubytek w organizmie niż wzrost. Organizm bowiem, aby zneutralizować kwasowy odczyn mleka pobiera wapno z kości w większej ilości niż mleko jest go w stanie dostarczyć. Podobnie ma się sytuacja z wieloma produktami pochodzenia zwierzęcego, które w zbyt dużych ilościach powodują przewlekły stan zapalny w organizmie, który po latach objawia się wieloma chorobami – od chorób serca poczynając a na nowotworach kończąc. Nie twierdzimy oczywiście, że dieta jest jedyną tych chorób przyczyną. Przyczynia się jednak walnie do ich występowania, zwiększa znacząco prawdopodobieństwo zachorowania.
Pierwsze zatem, o czym musicie pomyśleć, to zmiana nastawienia do jedzenia. Mówiąc w dużym uproszczeniu - im bardziej coś było rośliną przed trafieniem do garnka, tym lepiej dla Was… ????
