Rodzaje śmierci i przyczyny zgonów – klasyfikacja oraz porady dla bliskich
Rodzaje śmierci i przyczyny zgonów – klasyfikacja
Śmierć biologiczna
Śmierć biologiczna jest stanem, w którym uległy zatrzymaniu czynności wszystkich organów w ciele człowieka, a jego organizm nie daje żadnych oznak życia. W pierwszej kolejności następuje zatrzymanie akcji serca i utrata oddechu, a następnie stopniowe obumieranie reszty narządów oraz komórek. Ten rodzaj śmierci nazywa się także śmiercią naturalną i dochodzi do niego najczęściej w wyniku fizjologicznego starzenia się organizmu.
Śmierć mózgu
Śmierć mózgu ma miejsce, kiedy organ ten nieodwracalnie traci wszystkie swoje funkcje (kontrola emocji, pamięci, umiejętności motorycznych oraz wzroku). Jeżeli dojdzie do takiego stanu u osoby podtrzymywanej przy życiu za pomocą respiratora, stwierdza się u niej zgon i odłącza od aparatury. W Polsce od 2007 r. śmierć mózgu stanowi definicję śmierci i jest niezbędna, aby uznać pacjenta za zmarłego.
Śmierć kliniczna
Śmierć kliniczna następuje, kiedy mimo ustania akcji serca, krążenia krwi oraz oddechu, u pacjenta nie dochodzi do śmierci mózgu i można zaobserwować jego aktywność. Stan taki potwierdza się za pomocą badania EEG. Z powodu całkowitego zatrzymania układu krążenia mózg pozostaje jednak niedotleniony i jeżeli w ciągu pierwszych 5 minut nie uda się przywrócić u pacjenta funkcji życiowych, rozpoczyna się proces obumierania kory mózgu, który skutkuje jego śmiercią.
Śmierć gwałtowna
Śmierć gwałtowna to rodzaj śmierci przeciwstawny śmierci naturalnej. Dochodzi do niego na skutek urazu, np. podczas postrzelenia, pobicia, wypadku komunikacyjnego czy upadku z dużej wysokości. Terminu tego używa się głównie w kontekście prawnym.
Śmierć powolna i śmierć nagła
Śmierć powolna charakteryzuje się trwającą od wielu godzin do nawet wielu dni agonią. Pośród jej przykładów można wymienić np. śmierć głodową lub śmierć w przebiegu niektórych chorób. Śmierć nagła jest przeciwieństwem śmierci powolnej. Następuje błyskawicznie, w ciągu zaledwie kilku sekund. Dotyczy np. osób, które popełniły samobójstwo poprzez powieszenie.
10 najczęstszych przyczyn zgonów na świecie
W 2019 roku 55 % zgonów na całym świecie spowodowane było dziesięcioma poniższymi czynnikami:1. Choroba niedokrwienna serca.2. Zawał serca.3. Przewlekła obturacyjna choroba płuc.4. Infekcje dolnych dróg oddechowych.5. Schorzenia neonatalne (do 3. tygodnia życia noworodka).6. Nowotwory tchawicy, oskrzeli i płuc.7. Choroba Alzheimera oraz inne rodzaje demencji.8. Choroby biegunkowe.9. Cukrzyca.10. Choroby nerek.
W ciągu jednego roku choroby te odebrały życie 55.4 milionom pacjentów.
Fazy żałoby po stracie bliskiej osoby
Każda osoba przeżywa żałobę inaczej. Niektórzy wpadają w depresję, unikają kontaktu z rodziną i przyjaciółmi – inni zaś próbują znaleźć sobie jak najwięcej obowiązków i angażują się w coraz to nowsze aktywności, aby choć przez chwilę zapomnieć o swoim cierpieniu. Niezależnie jednak od tego, jak się zachowujemy, żałoba najczęściej przebiega w czterech fazach.
Faza pierwsza – szok, otępienie. Występuje tuż po stracie i często towarzyszy jej poczucie niezgody na to, co się wydarzyło, które niekiedy skutkuje zaprzeczeniem realnego stanu rzeczy. Objawia się wstrząsem psychicznym i poczuciem gwałtownego gniewu bądź rozpaczy.
Faza druga – tęsknota, żal. Pojawia się po ustaniu fazy pierwszej, kiedy osoba przyjmuje do wiadomości prawdę i otrząsa się z pierwszego szoku. Towarzyszy jej głęboki smutek, żal, tęsknota za zmarłym oraz niekiedy poczucie winy.
Faza trzecia – dezorganizacja, żałoba właściwa. Następuje, kiedy mimo prób powrotu do normalnego życia osoba nadal nie może poradzić sobie ze stratą ani zorganizować sobie codziennego życia na nowo. Objawia się poczuciem beznadziei, lęku, izolowaniem od bliskich oraz nieustającym smutkiem.
Faza czwarta – ukojenie, reorganizacja. Dochodzi do niej w momencie, kiedy osoba zaakceptuje stratę i powoli zaczyna przyzwyczajać się do nowej codzienności. Wraz z upływem czasu ponownie zbliża się do przyjaciół i odzyskuje chęć życia.
Jak poradzić sobie z żałobą?
Żałoba jest niezwykle trudnym i wymagającym doświadczeniem. Osoba, która straciła kogoś bliskiego, może mieć wrażenie, że ból nigdy się nie skończy, a dalsze życie zupełnie straciło sens. Istnieją jednak sposoby, aby nieco ułatwić sobie – albo przynajmniej dodatkowo nie utrudniać – tego czasu.Przede wszystkim podczas żałoby bardzo ważne jest, aby otwarcie wyrażać własne emocje. Nie należy wstydzić się płaczu, smutku, udawać, że „jakoś się trzymamy”. Działania takie jeszcze bardziej wyczerpią nasze zasoby sił, które zamiast na uporanie się z własnymi emocjami, stracimy na ich tłumienie. Warto pozwolić sobie na smutek, załamanie, gniew i przeżyć wszystkie uczucia, jakie do nas przychodzą. Nie należy także izolować się od bliskich ani odmawiać im pomocy – rozmowa lub po prostu milczące potrzymanie drugiej osoby za rękę może dodać nam otuchy i siły, a także pozwolić lepiej poradzić sobie z własnymi przeżyciami. Jak ognia powinno się z kolei unikać wpędzania się w poczucie winy, które bardzo często atakuje osoby doświadczające straty. Niekiedy żałujemy, że coś powiedzieliśmy bądź zrobiliśmy, w innych wypadkach wręcz przeciwnie – żałujemy, że się nie odezwaliśmy, że nie podjęliśmy działania. Takie myśli niczego konstruktywnego jednak nie przynoszą. Nie można zmienić przeszłości, dlatego nie warto jej rozpamiętywać - szczególnie w tak trudnym i bolesnym dla nas czasie.Ogromną pomoc podczas żałoby może przynieść również kontakt z psychologiem. Osoby, które nie mają wsparcia rodziny oraz przyjaciół lub które nie chcą rozmawiać z nimi o swoich doświadczeniach, mogą zgłosić się do specjalisty. Dzięki temu lepiej zrozumieją siebie, uzyskają wartościowe porady i łatwiej przyjdzie im zaakceptować stratę.
