Pacjenci.pl Choroby Te żyłki na brzuchu mówią jasno, że wątroba jest chora. Gdy je zobaczysz, natychmiast do lekarza
Fot. Shutterstock/Andrey_Popov

Te żyłki na brzuchu mówią jasno, że wątroba jest chora. Gdy je zobaczysz, natychmiast do lekarza

9 września 2024
Autor tekstu: Marta Uler

Objawy niektórych chorób są nietypowe i niespecyficzne. Można im przypisać wiele przyczyn. Ale są też takie, które dla lekarza są jednoznaczne, a zalicza się do nich tzw. głowa meduzy. To określenie na zasinienie wokół pępka, często połączone z wyraźnym uwidocznieniem żył w tym miejscu.

"Głowa meduzy" to objaw chorej wątroby. Tak objawia się marskość tego narządu, który to stan może rozwijać się przez wiele lat i długo nie dawać wyraźnych objawów. Ale kiedy już dostrzeżesz "głowę meduzy", konieczna będzie natychmiastowa konsultacja z lekarzem.

"Głowa meduzy" to objaw poważnej choroby

"Głowa meduzy” nie jest chorobą samą w sobie, ale jest to objaw poważnego stanu toczącego się w organizmie. Chodzi o marskość wątroby. To jednostka, w której zdrowe komórki wątroby włóknieją i są zastępowane tkanką bliznowatą. Proces ten jest skutkiem przewlekłego uszkodzenia wątroby, spowodowanego różnymi czynnikami, takimi jak:

  • nadużywanie alkoholu,
  • przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C,
  • choroby metaboliczne,
  • długotrwałe zażywanie niektórych leków.

Wątroba odgrywa kluczową rolę w organizmie. Filtruje krew, usuwa toksyny i produkuje ważne białka. W miarę postępu choroby narząd ten traci jednak zdolność do regeneracji, co skutkuje zaburzeniem jej funkcji. Wtedy pojawiają się liczne problemy zdrowotne, w tym niewydolność wątroby i nadciśnienie wrotne, czyli znaczny wzrost ciśnienia w żyle, która doprowadza krew do gruczołu wątrobowego.

Fot. Pixabay/ezibear
Najgorsze warzywo, jakie można dodać do rosołu. Zupa z nim staje się toksyczna
Szykuje się przełom w medycynie? Naukowcy twierdzą, że mają lek na raka

Jak rozpoznać "głowę meduzy"?

Termin " głowa meduzy " odnosi się do widocznych, poszerzonych naczyń krwionośnych na skórze brzucha, które przypominają promieniście rozchodzące się macki mitycznej Meduzy. Te żyłki pojawiają się w wyniku nadciśnienia wrotnego, które jest konsekwencją upośledzenia przepływu krwi przez uszkodzoną wątrobę. W efekcie krew szuka alternatywnej drogi przepływu, wykorzystując naczynia krwionośne w ścianie brzucha, co prowadzi do ich poszerzenia i uwidocznienia.

Widok "głowy meduzy" nie jest oczywiście tylko problemem estetycznym. To poważny sygnał, że wątroba jest już poważnie uszkodzona. Nieleczone nadciśnienie wrotne może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak krwawienie z żylaków przełyku, wodobrzusze czy encefalopatia wątrobowa.

Wyróżniamy "głowę meduzy wewnętrzną” i "głowę meduzy zewnętrzną”. Czym się różnią?

  • głowa meduzy wewnętrzna (łac. caput medusae internum) – częściej występujące poszerzenie żył wewnętrznych ściany brzucha, dające się uwidocznić podczas badania USG Doppler,
  • głowa meduzy zewnętrzna (z łac. caput medusae externum) — poszerzenie żył położonych dookoła pępka, pojawiające się tylko wtedy, gdy drożność żył okołopępkowych jest zachowana (co zdarza się u około 1 proc. chorych).
Fot. wikipedia.org/James Heilman, MD

Inne objawy marskości wątroby

Choć "głowa meduzy” jest ewidentnym objawem wskazującym na marskość wątroby, ta choroba manifestuje się także w wielu innych, subtelniejszych formach, które często są ignorowane na wczesnych etapach. Warto tu zwrócić uwagę na:

  • chroniczne zmęczenie, osłabienie,
  • zażółcenie skóry i oczu ( żółtaczka ) – z powodu zaburzonej funkcji wątroby bilirubina gromadzi się we krwi,
  • obrzęki nóg i kostek – upośledzona wątroba nie produkuje wystarczającej ilości białek, co może prowadzić do zatrzymywania płynów w organizmie,
  • świąd skóry,
  • wodobrzusze,
  • krwawienia z dziąseł,
  • wzdęcia ,
  • brak apetytu,
  • zmianę sylwetki – pacjent ma wyraźnie powiększony brzuch, a przy tym szczupłe kończyny;

Marskość wątroby często rozwija się w sposób bezobjawowy przez wiele lat, dlatego regularne badania kontrolne są kluczowe, zwłaszcza jeśli pacjent znajduje się w grupie ryzyka (choroba alkoholowa, przewlekłe zapalenie wątroby). Widoczne żyłki na brzuchu to jednak sygnał, że choroba jest już zaawansowana i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Szybka diagnoza i leczenie mogą spowolnić postęp choroby i zapobiec powikłaniom.

Leczenie marskości wątroby

Niestety, marskość wątroby jest chorobą nieodwracalną. Leczenie skupia się głównie na spowolnieniu jej postępu, łagodzeniu objawów oraz zapobieganiu powikłaniom. W zależności od przyczyny marskości lekarz może zalecić:

  • farmakoterapię leki obniżające ciśnienie w żyle wrotnej, redukujące ryzyko krwawień z żylaków czy leki moczopędne na wodobrzusze,
  • zmianę stylu życia – całkowita rezygnacja z alkoholu, zdrowa dieta, ograniczenie soli i regularna aktywność fizyczna,
  • przeszczep wątroby w przypadkach zaawansowanej marskości, gdy inne metody leczenia zawodzą, przeszczepienie wątroby może być jedyną opcją.

Zobacz także:

Po tym poznasz, że alkohol uszkodził Twoją wątrobę. Wcale nie trzeba się upijać

Jaki wpływ na wątrobę ma kawa? Zaskakujące odkrycia naukowców!

To charakterystyczny objaw raka wątroby. Pojawia się u 40 proc. pacjentów

To bagatelizowany objaw tętniaka. Pojawia się na oczach
Czy golić się przed wizytą u ginekologa? Lekarka odpowiada
Obserwuj nas w
autor
Marta Uler

Psychodietetyczka, dietoterapeutka i dziennikarka z 20-letnim stażem. Ukończyła także kurs dietetyki i odchudzania. W swoich artykułach porusza tematy z zakresu zdrowia fizycznego i psychicznego, ale także właściwego odżywiania, prawidłowych nawyków życiowych, a także wszystkiego, co dotyczy dzieci. Prywatnie mama dwóch chłopców – nastolatka, który właśnie zaczyna najbardziej burzliwy okres w swoim życiu oraz uroczego przedszkolaka.

Chcesz się ze mną skontaktować? Napisz adresowaną do mnie wiadomość na mail: redakcja@pacjenci.pl
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko