Vulvodynia - uciążliwa dolegliwość wielu kobiet

Vulvodynia – co to jest?

Okresowe bóle narządów płciowych to zjawisko powszechne, dotyczące większą część kobiet. Jednak kiedy silny dyskomfort występuje chronicznie, odbierając przyjemność z pożycia seksualnego i aktywności fizycznej, pojawia się ryzyko vuvlodyni (z łaciny vulva – srom). Dolegliwość objawiająca się bólem sromu samoistnym lub spowodowanym ingerencją w miejsca intymne jest wyjątkowo problematyczna. W Polsce nie prowadzi się badań nad tą chorobą, przez co praktycznie nie dochodzi do jej prawidłowego diagnozowania. Dodatkowo leczenie jest utrudnione przez panujące w społeczeństwie tabu związane ze sferą intymną i poczuciem wstydu w związku z komplikującym życie intymne zaburzeniem. Według badań, z vulvodynią zmaga się od 5 do 16% kobiet na świecie.

Vulvodynia – przyczyny

Nieprzyjemny ból sromu może być spowodowany wieloma czynnikami. Zalicza się do nich zmiany nowotworowe, infekcje i choroby przenoszone drogą płciową. Vulvodynia nie jest skutkiem żadnego z nich, lekarzom nie udało się ustalić etiologii tego zaburzenia. Schorzenie najczęściej nasila się między 18 a 25 rokiem życia i wpływa wyjątkowo negatywnie na seksualność młodej kobiety. Postawienie prawidłowej diagnozy zajmuje czasem nawet kilka lat. Najprawdopodobniej defekt jest konsekwencją nadwrażliwości sromu i odbiegający od normy rozrost zakończeń nerwowych narządów płciowych. Uwzględnia się również czynniki genetyczne. Wcześniej klasyfikowano vulvodynię jako chorobę o podłożu psychicznym, jednak aktualnie medycyna uznaje ją za faktycznie występującą nadwrażliwość skóry.

Vulvodynia – rodzaje

Istnieją dwa typy vulvodyni, które nie wykluczają się wzajemnie i mogą występować równocześnie. Vuvlodynia właściwa spowodowana fizycznym kontaktem, np. penetracją w trakcie seksu, badaniem ginekologicznym lub zmianą tamponu. Drugi rodzaj choroby to vestibulodynia, przy której ból pojawia się samoistnie, bez ingerencji i dotyku, nazywany również jako zespół zapalenia przedsionka pochwy. W zależności od tego, czy ból nasila się w trakcie dotykania oraz jego ciągłość, oba rodzaje dodatkowo rozdziela się na jeden z podtypów: vulvodynia prowokowana, nieprowkowana i mieszana. Chociaż żaden z rodzajów nie stanowi zagrożenia dla życia, może znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Występowanie pierwotne i wtórne bólu określa się na podstawie czasu pojawienia się dolegliwości po rozpoczęciu współżycia seksualnego.

Vulvodynia – diagnostyka

Podstawą obrazu klinicznego jest wykluczenie innych schorzeń, w tym infekcji intymnych i złośliwych zmian patologicznych w obrębie narządów płciowych. Diagnostyka opiera się na wywiadzie medycznym, uwzględniającym higienę pacjentki, jej tryb aktywności seksualnej i przyjmowanie leków. Pobranie wydzieliny z pochwy pozwala wykluczać bakteryjne i grzybicze infekcje. Oceniany jest także ogólny stan pochwy, w celu stwierdzenia, że nie doszło do nadużyć seksualnych. Kryteria pozwalające rozpoznać vulvodynię to przede wszystkim trwające co najmniej od trzech miesięcy bóle sromu, ujścia cewki moczowej, krocza lub odbytu przejawiające się kłuciem, pieczeniem, ogólnym uczuciem suchości i nadwrażliwością. Ginekolog opiera diagnozę na tzw. kryteriach Friedricha, pozwalających sklasyfikować vulvodynię, jeśli dotyki sromu w trakcie badania towarzyszy ból a przedsionek pochwy jest zaczerwieniony.