Wczesne sygnały i nietypowe objawy zawału serca
W Polsce zawał serca jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów, związanych z chorobami układu krążenia. Każdego roku na zawał serca zapada około 80-100 tysięcy osób, a ryzyko wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie u mężczyzn powyżej 40. roku życia i kobiet po menopauzie.
Nagły, ostry lub piekący ból w klatce piersiowej, promieniujący do ramienia, szyi lub żuchwy to najbardziej charakterystyczny z objawów zawału. Co ciekawe, nie u każdego musi on wystąpić, a pierwsze sygnały o zbliżającym się zawale mogą pojawić się nawet do 3 tygodni wcześniej.
Fakty o zawale serca
O zawale serca mówimy w sytuacji, gdy w efekcie niedokrwienia mięśnia sercowego dochodzi do jego martwicy . Najczęściej jest konsekwencją miażdżycy tętnic wieńcowych. Kiedy blaszka miażdżycowa pęka, powstaje skrzep, który zamyka przepływ krwi przez tętnicę. Do tkanek nie dociera krew i transportowany nią tlen ani składniki odżywcze, w związku z czym – obumierają.
Im dłużej trwa niedotlenienie serca, tym większy obszar narządu ulega martwicy, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. Dlatego tak ważne jest, by w pacjent z zawałem jak najszybciej otrzymał pomoc medyczną.
Wczesne sygnały zawału serca
W wielu przypadkach zawał serca poprzedzają wczesne objawy, nazywane potocznie stanem przedzawałowym. Mogą one pojawić się na kilka godzin, dni, a nawet tygodni przed wystąpieniem ostrego incydentu.
Najczęstszym sygnałem świadczącym o ryzyku zbliżającego się zawału jest dyskomfort w klatce piersiowej . Chory może odczuwać ucisk, pełność, pieczenie albo lekki ból . Symptomy mogą zaostrzać się w czasie wysiłku i ustępować podczas odpoczynku. Podobne objawy mogą występować też w innych obszarach górnych części ciała np. w ramionach, plecach, a nawet w żołądku.
Kolejnym objawem stanu przedzawałowego są duszności. Trudności z oddychaniem mogą występować zarówno podczas aktywności fizycznej, jak i przy odpoczynku. Chory, może czuć się nietypowo zmęczony i osłabiony. Ten sygnał występuje często u kobiet.
Do innych wczesnych objawów zawału serca zaliczamy nudności, zimne poty oraz nietypowe zawroty głowy , które mogą prowadzić nawet do omdleń.
Nietypowe objawy zawału serca
Według prof. Mariusza Gąsiora, kierownika III Katedry i Oddziału Klinicznego Kardiologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu:
W 2021 roku według danych Narodowego Funduszu Zdrowia zanotowano w kraju 68 tys. przypadków zawału serca. Oznacza to, że około 9 tys. pacjentów z zawałem ma nietypowe dolegliwości. Dotyczy to głównie kobiet, chorych po ,,by-passach”, przebytym zawale, z cukrzycą , starszych, po przebytym udarze, z przewlekłą chorobą nerek i niewydolnością serca.
W przypadku zawału serca kluczową rolę odgrywa natychmiastowa reakcja i jak najszybsze wdrożenie leczenia. Dlatego
pacjenci nie powinni powstrzymywać się od wezwania karetki nawet w sytuacji, gdy nie są pewni, czy doświadczają właśnie ataku serca
. Do nietypowych objawów zawału, które powinny zwrócić uwagę pacjenta, należą:
•
ból w nietypowych miejscach
– może występować w ramionach, szyi, szczęce, plecach lub nadbrzuszu; może być odczuwany jako tępy, piekący lub przypominający skurcz mięśni,
•
ból w górnej części brzucha
na środku lub po prawej stronie, z towarzyszącymi nudnościami, a nawet wymiotami – może być jedyną dolegliwością,
•
kaszel
– może towarzyszyć dyskomfortowi w klatce piersiowej oraz dusznościom, ale może też być samodzielnym objawem; niekiedy pojawia się też odkrztuszanie wydzieliny,
•
stan podgorączkowy
– podwyższona temperatura ciała, zazwyczaj około 37–37,5°C, a czasami nawet gorączka, może występować u osób z rozległym zawałem w ciągu pierwszych kilkudziesięciu godzin po ataku serca,
• nagłe, nadmierne
pocenie się
, zwłaszcza jeśli jest zimne, przypominające reakcję na
stres
lub niskie ciśnienie krwi,
•
nieregularne bicie serca
, tzw. kołatanie serca lub uczucie przyspieszonego tętna, szczególnie jeśli towarzyszą mu inne objawy – powinno wzbudzić niepokój pacjenta,
•
objawy przypominające atak paniki
, w tym zwiększony niepokój i uczucie zbliżającej się katastrofy.
Zawał serca to sytuacja, w której każda minuta ma znaczenie. Im szybciej osoba z zawałem trafi do szpitala i otrzyma odpowiednie leczenie, tym większe szanse na uratowanie życia i zminimalizowanie uszkodzeń mięśnia sercowego. Dlatego kluczowe jest rozpoznanie zarówno typowych, jak i nietypowych objawów, i jak najszybsze działanie.
W przypadku podejrzenia zawału mięśnia sercowego nie zwlekaj. Wezwij pogotowie ratunkowe, dzwoniąc pod numer 112 i dokładnie opisz dyspozytorowi objawy.
Czytaj także:
Po tym poznasz miażdżycę nóg. Objaw jest wyraźny
Miażdżyca daje nie tylko fizyczne objawy, ale też psychiczne. Lekarz zdradza, jak wyglądają
Nagły zgon sercowy – możliwości zabezpieczania pacjentów w Polsce 2025
