Paraliżuje Cię stres? Psycholog podpowiada, jak go zwalczyć w kilka sekund
Sytuacje stresogenne mogą pojawić się w każdym miejscu, zarówno w domu, jak i w pracy. Jak sobie z nimi radzić, aby nasza codzienność jawiła się bardziej komfortowo?
Artykuł powstał na bazie rozmowy Anny Ziółkowskiej, psychoterapeutki i trenerki, zajmującej się tworzeniem bezpiecznych i niestresujących środowisk pracy z Agnieszką Wąsikowską, w ramach cyklu „Nie jestem psychologiem”, realizowanego dla portalu Pacjenci.
Stres nie jest typowo ludzką rzeczą
Stres jest reakcją na każdą sytuację, którą nasz organizm odczytuje jako zagrożenie i jest to reakcja na poziomie biologicznym. Zawsze służyły temu, abyśmy przetrwali, aby zmobilizować całą energię w organizmie i uniknąć zagrożenia. Sytuacji stresogennych mamy całe spektrum. Jak przyznaje Anna Ziołkowska, nasza ekspertka, nie musimy reagować na poziomie biologicznym, jak zwierzęta – ale niestety jest to nasza zmora.
„Jako jedyni potrafimy stworzyć stresor z… myślenia o stresie” – mówi ekspertka. „Dla każdego innego zwierzęcia stresor jest czymś zewnętrznym. My potrafimy wywołać reakcję stresową w sposób odmienny, samą nasza interpretacją tego, co widzimy, albo wyobrażając sobie sytuację, której jeszcze nie ma”.
Wiele funkcji naszego organizmu w takiej sytuacji przestaje poprawnie funkcjonować, np. trawienie, odporność. Jest to niekorzystne i potencjalnie groźne w skutkach, zwłaszcza wtedy, gdy sytuacja stresogenna trwa zbyt długo.
Grozi nam następna pandemia. Oto choroby z niebezpiecznym potencjałem 7 sygnałów z ciała, że może ci brakować witaminy DJak odczytywać reakcje organizmu?
Warto tłumaczyć sobie reakcje organizmu w pozytywny sposób, odcinając się od negatywnych doświadczeń.
„Mamy problem, aby z sytuacji stresowych wychodzić obronną ręką. Nie ma niczego w stresie, który się pojawia. Nie czując stresu moglibyśmy przegapić pewne momenty, spiąć się aby coś zrobić” – wyjaśnia Anna Ziółkowska.
Jeśli w sytuacji stresogennej pojawi się np. drżenie rąk, warto interpretować to na swoją korzyść i pomyśleć: mój organizm reaguje tak, aby coś dobrze zrobić. W przeciwnym wypadku stres dopadnie nas zgodnie z zakodowanym w głowie skryptem – czyli dotychczasową reakcja organizmu na podobne sytuacje. Jak podkreśla nasza ekspertka, konsekwencją długotrwałego stresu mogą być uszczerbki na zdrowiu, zarówno w kontekście psychicznym (np. depresja, stany lękowe), jak i fizycznym (np. niemożliwość zajścia w ciążę).
Pomocne narzędzia w walce ze stresem
Wiele bodźców wywołuje w nas stres, na który reagujemy jak w sytuacji zagrożenia. Często są one tak obciążające, że nie jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować. W takiej sytuacji nie możemy zapominać o odpoczynku i regeneracji organizmu. Jakie inne sposoby mogą nam pomóc radzić sobie ze stresem?
Psychoterapeutka podpowiada, że warto wcześniej wypracować własne sposoby radzenia sobie ze stresem, nasze sposoby reakcji. Pomocne może być stworzenie listy najczęstszych stresorów, na które reaguje nasz organizm. Już samo poczucie kontroli nad sytuacją może sprawić, że poziom reakcji stresowej się zmniejszy, czyli nasz poziom stresu się obniży.
Zastanówmy się również, jakie działania możemy podjąć w konkretnych sytuacjach stresogennych. Możemy unikać danego czynnika stresogennego – np. w odniesieniu do pracy, możemy ograniczyć kontakt z problematyczną osobą lub rozważyć zmianę miejsca zatrudnienia.
„W ten sposób zmieniamy rzeczywistość, gdzie ten stresor jest obecny. Ale możemy zrobić drugą rzecz” – podpowiada ekspertka. „Jest to zmiana pracy nad naszą reakcją. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby podjąć działania w jednej i drugiej materii, ale nie zawsze jesteśmy w stanie zmienić sytuację, np. chorobę bliskiej osoby. Możemy natomiast zmienić naszą reakcję na tę sytuację”.
Dobrze jest więc znać swoje reakcje, aby odpowiednio zareagować i ewentualnie je zmienić, podpowiada ekspertka. Pomocne mogą okazać się bezpieczne rytuały, jak możliwość napicia się wody czy wzięcie głębszego oddechu.
Pomóż swojemu organizmowi zwalczyć stres
Anna Ziółkowska sugeruje, aby obserwować swój organizm i w sytuacji krytycznej wziąć nie tylko głębszy oddech, który spowalnia reakcje ciała i daje poczucie bezpieczeństwa, ale też spróbować poznać swoją reakcję wcześniej, przygotować się do danej sytuacji, np. przyjmując pewną postawę ciała, poprosić o przerwę w rozmowie na zebranie myśli i zacząć panować nad sytuacją wzorem samców Alfa. Tak przygotowany organizm pewniej sobie poradzi w sytuacji trudnej i nerwowej.
Zobacz także:
Od tego roku pracownicy na obowiązkowych badaniach bez wyjątku. Ministerstwo Zdrowia potwierdza
Ten nowotwór złośliwy zmienia nos. Pierwsze objawy łatwo zbagatelizować
Gadzi mózg ma każdy z nas. Jak pierwotne instynkty wpływają na nasze życie?
