Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie > Wrzody żołądka i dwunastnicy - Mleko pomaga czy szkodzi? Pytamy specjalistę
Joanna Kamińska
Joanna Kamińska 11.04.2023 15:25

Wrzody żołądka i dwunastnicy - Mleko pomaga czy szkodzi? Pytamy specjalistę

mleko
canva.com

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy najczęściej spowodowana jest infekcją bakteryjną Helicobacter pylori, ale ma też związek z niezdrowymi nawykami, takimi jak m.in. nadmierne spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, nadużywanie leków przeciwzapalnych czy przewlekły stres. Pokarm sam z siebie nie wywołuje wrzodów, jednak może wzmagać dolegliwości. Dieta odgrywa więc istotną rolę w procesie leczenia. 

Podstawowe zasady diety przy wrzodach żołądka i dwunastnicy

Podstawową zasadą żywienia w chorobie wrzodowej jest dieta łatwostrawna oraz sposób spożywania posiłków: jedzenie małych porcji kilka razy dziennie, w spokoju i bez pośpiechu. 

Produkty, których należy unikać przy chorobie wrzodowej: 

  • smażone potrawy
  • ostre przyprawy
  • sól
  • produkty bogate w tłuszcz zwierzęcy
  • produkty z dużą ilością błonnika (pieczywo razowe, grube kasze, warzywa kapustne, nasiona roślin strączkowych, surowe warzywa i owoce) 
  • produkty pobudzające wydzielanie soku żołądkowego (alkohol, kawa, mocna herbata, mocne wywary mięsne, aromatyczne wywary warzywne, mięsne lub rybne galarety)

Projekt bez tytułu - 2023-04-11T144425.546.png

Dieta w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy – najważniejsze zasady Helicobacter pylori – bakteria powodująca chorobę wrzodową. Skąd się bierze?

Spożywanie mleka przy wrzodach żołądka i dwunastnicy - pomaga czy szkodzi?

Temat spożywania mleka w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy powraca jak bumerang, a zdania są podzielone. Jedni twierdzą, że mleko łagodzi objawy choroby, inni wręcz przeciwnie, uważają, że może wzmagać dolegliwości. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, zapytaliśmy o opinię lekarze gastroenterologa. Okazuje się, że w kontekście choroby wrzodowej mleko jest produktem neutralnym, jednak z pewnych powodów może łagodzić bóle związane z wrzodami dwunastnicy. 

Mleko nie powinno zaszkodzić, jednak nie zwalczy problemu wrzodów żołądka czy dwunastnicy. W chorobie wrzodowej dwunastnicy mamy do czynienia z tak zwanymi bólami nocnymi, czy głodowymi. W dawnych czasach pacjent próbując sobie pomóc i ukoić dolegliwości spał ze szklanką mleka przy łóżku. Może to być sposób uśmierzania bólu, ale nie leczenia problemu, które powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty. Jeśli chodzi o szkodliwe działanie mleka, myślę, że dotyczy to innych chorób przewodu pokarmowego.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. 

W tym miejscu stawiamy kropkę, jednak warto odpowiedzieć na inne pytanie, często zadawane przez pacjentów: Czy przy wrzodach trawiennych pokarm łagodzi, czy nasila dolegliwości bólowe? 

Kiedy pokarm nasila, a kiedy łagodzi ból przy wrzodach trawiennych?

Ból jest typowym objawem choroby wrzodowej. Ma on charakter piekący bądź gniotący o zmiennym natężeniu. W zależności od tego, czy mamy do czynienia z wrzodami żołądka czy dwunastnicy, jedzenie może nasilać dolegliwości, bądź też je niwelować. 

W chorobie wrzodowej żołądka pokarm wzmaga dolegliwości bólowe. W przypadku choroby wrzodowej dwunastnicy pokarm będzie te bóle zmniejszał. Mówimy tu o tzw. bólach głodowych bądź nocnych.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. 

Wrzody żołądka - wywiad z ekspertem. Jak rozpoznać wrzody żołądka? Jakie są objawy? Jak leczyć wrzody? Czy jest to choroba uleczalna? Co jeść, a czego unikać?
wrzody
Wrzody żołądka - objawy, przyczyny, leczenie, dieta. Jak rozpoznać wrzody żołądka? Jakie są objawy? Jak leczyć wrzody żołądka? Czy jest to choroba uleczalna? Co jeść, a czego unikać? Jakie są objawy pęknięcia wrzodu? Na te i inne pytania odpowiada gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. Co to są wrzody żołądka? Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy jest to jedna z najczęstszych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. W tej chwili uważa się, że ok. 6% - 10% populacji przynajmniej raz w życiu będzie miało rozpoznaną chorobę wrzodową żołądka bądź dwunastnicy. Wrzodem trawiennym nazywamy ubytek w błonie śluzowej żołądka lub dwunastnicy, który przekracza blaszkę mięśniową. Jak rozpoznać wrzody żołądka? Jakie są objawy wrzodów żołądka?Głównym objawem jest ból, który umiejscawia się najczęściej w nadbrzuszu. Ma on charakter piekący, bądź też gniotący, o zmiennym natężeniu. Znaczące jest to, iż pokarm może ten ból nasilać lub wręcz odwrotnie, może go niwelować. Wszystko zależy od tego, gdzie wrzód jest umiejscowiony. W chorobie wrzodowej żołądka pokarm wzmaga też dolegliwości bólowe. W przypadku choroby wrzodowej dwunastnicy pokarm będzie te bóle zmniejszał. Mówimy tu o tzw. bólach głodowych bądź nocnych.Jakie są przyczyny powstawania wrzodów żołądka?Mówiąc o chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, możemy podzielić przyczyny na dwie główne grupy. Pierwsza związana jest z infekcją Helicobacter pylori. Jest to bakteria, która odpowiada za ostry, a następnie przewlekły stan zapalny błony śluzowej. Może doprowadzić do powierzchniowych ubytków, które nazywamy nadżerkami, bądź do ubytków głębokich, czyli wrzodów. Pozostałe przyczyny, niezwiązane z infekcją Helicobacter pylori to głównie: wysokoprocentowe alkohole, palenie wyrobów tytoniowych, nadużywanie leków przeciwzapalnych oraz stres.Skąd Helicobacter pylori bierze się w naszym organizmie? Czy możemy zarazić się tego typu bakterią od innej osoby? Na szczęście w tej chwili mamy tendencję spadkową. W Polsce zakażonych jest około 66% osób dorosłych i 30% dzieci. Najczęściej zakażamy się nią w okresie dziecięcym drogą kropelkową z pokarmem bądź też poprzez kontakt z zakażoną glebą czy wodą.Czy jeśli jesteśmy już nosicielami Helicobacter pylori, będziemy na nią skazani do końca życia? Na szczęście nie. Dzięki dobrze przeprowadzonej diagnostyce oraz wdrożeniu odpowiedniego leczenia, możemy sobie z nią poradzić. Mówimy tu o szerokospektralnej antybiotykoterapii, która pozwoli nam pozbyć się bakterii.Jak wykryć wrzody żołądka?Złotym standardem w diagnostyce choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy jest wykonanie endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego. Mówimy tutaj o gastroskopii, która jest już powszechnie dostępna. Przeprowadzenie gastroskopii umożliwi nam nie tylko rozpoznanie choroby wrzodowej, ale także pozwoli określić lokalizację wrzodu. Przy podejrzeniu choroby nowotworowej, podczas gastroskopii możemy pobrać wycinki do oceny mikroskopowej. Jednocześnie możliwe jest wykonanie tzw. testu ureazowego na obecność Helicobacter pylori.Jak leczyć wrzody żołądka? Czy jest to choroba uleczalna? Czy istnieją skuteczne leki na wrzody żołądka? Jak najbardziejjest to choroba wyleczalna. Proces leczenia zależy od przyczyny, czy będzie związana z infekcją Helicobacter, czy też nie. Znamienne jest tutaj wyeliminowanie czynnika sprawczego. Jeżeli chodzi o Helicobacter pylori, stosuję szerokospektralną antybiotykoterapię. Jeśli jednak wrzody nie są związane z infekcją bakteryjną, w większości przypadków używamy leków z grupy tzw. inhibitorów pompy protonowej. Leki te silnie hamują wydzielanie kwasu solnego w żołądku i tym samym działają protekcyjnie na błonę śluzową żołądka, bądź dwunastnicy. Czy leki z grupy inhibitorów pompy protonowej są dostępne bez recepty? Część leków z tej grupy dostępna jest bez recepty. Podkreślę jednak, że choroba wrzodowa żołądka bądź dwunastnicy powinna być leczona pod kontrolą lekarza.Przede wszystkim dlatego, iż może nieść groźne dla zdrowia i życia powikłania, takie jak m.in. krwawienie z przewodu pokarmowego lub perforację. Są to sytuacje bezpośrednio zagrażające życiu. Jakie są objawy pęknięcia wrzodu? Jak wspomniałem wcześniej, musimy pamiętać, że pęknięcie wrzodu to stan bezpośredniego zagrożenia życia. Niepokojące mogą być objawy krwawienia do przewodu pokarmowego pod postacią krwistych wymiotów, bądź też wymiotów, które mają wygląd fusów do kawy. Kolejnym objawem jest smolisty, bądź krwisty stolec. Sama perforacja objawia się najczęściej ostrym, przeszywającym bólem, nazywanym bólem sztyletowym. W sytuacji pęknięcia wrzodu niezbędna jest natychmiastowa pomoc medyczna. W przypadku krwawienia, wskazany jest pilny zabieg endoskopowy, tamujący to krwawienie. Natomiast w przypadku perforacji, konieczny jest zabieg operacyjny w trybie pilnym.Czy możemy wspomagać się domowymi sposobami? Czy istnieją naturalne, domowe, sposoby na wrzody żołądka?To określenie idealnie trafia w punkt: „wspomagać się”, nie leczyć! Część pacjentów pije wywar z siemienia lnianego, który ma działanie protekcyjne na błonę śluzową. Zaznaczam, że jest to jedynie „wspomaganie” a nie leczenie. O wszelkich dodatkowych działaniach pacjenta – lekarz powinien być poinformowany.Dieta przy wrzodach żołądka - co można jeść, a czego unikać? Tu mam dość dobrą wiadomość. Nie musimy stosować bardzo restrykcyjnej diety, gdyż pokarm sam z siebie nie wywołuje wrzodów żołądka. Może jednak wzmagać dolegliwości, dlatego przy chorobie wrzodowej zalecana jest dieta lekkostrawna. Powinniśmy unikać przede wszystkim potraw tłustych, bardzo mocno przyprawionych oraz smażonych, które zalegają w żołądku. Niektórzy pacjenci skarżą się na dolegliwości bólowe po kawie, mocnej herbacie, a szczególnie po napojach wysokoprocentowych. Czy osoba z wrzodami żołądka może pozwolić sobie na kawę? Czy kawa jest całkowicie zabroniona? Raczej zalecałbym unikanie kawy do momentu wyzdrowienia. Czy mleko jest dobre na wrzody żołądka? Zdania na ten temat są podzielone. Mleko nie powinno zaszkodzić, jednak nie zwalczy problemu wrzodów żołądka czy dwunastnicy. Tak jak wcześniej wspomniałem, w chorobie wrzodowej dwunastnicy mamy do czynienia z tak zwanymi bólami nocnymi, czy głodowymi. W dawnych czasach pacjent próbując sobie pomóc i ukoić dolegliwości spał ze szklanką mleka przy łóżku. Może to być sposób uśmierzania bólu, ale nie leczenia problemu, które powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty. Jeśli chodzi o szkodliwe działanie mleka, myślę, że dotyczy to innych chorób przewodu pokarmowego.Czy przy wrzodach żołądka można jeść ogórki kiszone? Mogą pomóc, czy zaszkodzić? Myślę, że jest to kwestia indywidualna danego pacjenta. U niektórych osób ogórki kiszone mogą nasilać dolegliwości, u innych wręcz przeciwnie, mogą pomóc uśmierzyć ból. Jest to temat dyskusyjny, na który nie przeprowadzono badań klinicznych. W mojej wieloletniej praktyce i ocenie uważam, że nie pomagają nam w tej chorobie.Z Joanną Kamińską rozmawiał gastroenterolog lek. med. Jacek Kowerzanow, wykształcony i doświadczony specjalista chorób wewnętrznych oraz gastroenterologii. Specjalizuje się w samodzielnym wykonywaniu badań diagnostycznych i zabiegowych z zakresu endoskopii. Swoje kwalifikacje podnosił podczas wieloletniej praktyki zarówno w szpitalach, jak i poradniach prywatnych (Medicover, Luxmed). Był uczestnikiem licznych kongresów międzynarodowych i krajowych z zakresu gastroenterologii i chorób wewnętrznych. Posiada Certyfikat ukończenia kursu z Zaawansowanych Technik Badań i Zabiegów Endoskopowych oraz Certyfikat w Dziedzinie Ochrony Radiologicznej Pacjenta. Ukończył kurs ECPW w Brukseli, a także podstawowy kurs USG jamy brzusznej Roztoczańskiej Szkoły Ultrasonografii. Ponadto odbył staż z Medycyny Tropikalnej w Madonna University w Nigerii.
Czytaj dalej
Dieta w chorobie refluksowej - główne zasady. Co radzi lekarz?
dieta na refluks
Refluks to fizjologiczne zjawisko cofania się treści żołądkowej do przełyku, do którego dochodzi przeważnie po spożyciu posiłku. Kiedy mamy do czynienia z powikłaniami, takimi jak ubytki w błonie śluzowej przełyku, mówimy wtedy o chorobie refluksowej. Jest to choroba przewlekła, a podstawę leczenia stanowi zdrowy stylu życia. “Powinniśmy zmienić nasze przyzwyczajenia dietetyczne, unikać palenia papierosów i nadużywania alkoholu.” - powiedział gastroenterolog, lek. med. Jacek Kowerzanow. 
Czytaj dalej