Sygnały, że trzustka przestaje prawidłowo pracować. Te objawy łatwo zlekceważyć

Objawy chorej trzustki – diagnostyka

Objawy chorej trzustki interpretujemy w kontekście roli narządu w organizmie: trzustka wydziela do jelita cienkiego enzymy trawienne oraz wytwarza insulinę i glukagon regulujące glikemię. Zaburzenia w tych obszarach przekładają się na problemy trawienne i metaboliczne, co ukierunkowuje wybór badań.

Diagnostykę rozpoczyna się od podstaw: badania fizykalnego i wywiadu lekarskiego, po których zlecane są badania laboratoryjne, obrazowe i endoskopowe. Dzięki temu lekarz może powiązać charakter bólu, czas trwania dolegliwości oraz czynniki ryzyka z prawdopodobną jednostką chorobową.

W badaniach krwi i moczu ocenia się enzymy trzustkowe, a przy podejrzeniu nowotworu także markery: oznacza się amylazę w surowicy i moczu oraz lipazę w surowicy; u większości chorych na raka trzustki bywa podwyższony marker CA19-9. Dopełnieniem są obrazy narządu i potwierdzenie rozpoznania: USG, wielofazowa tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny pomagają w rozpoznaniu, a ostateczne rozpoznanie raka wymaga badania histopatologicznego.

Objawy chorej trzustki – najpoważniejsze choroby

Objawy chorej trzustki najczęściej wynikają z ostrych lub przewlekłych zapaleń oraz nowotworów, ale ryzyko wzrasta przy określonych nawykach i chorobach współistniejących. Do czynników ryzyka należą alkohol, palenie, otyłość, niezdrowa dieta, zakażenia wirusowe, autoimmunizacja i niektóre leki. W praktyce połączenie objawów z tym tłem klinicznym kieruje rozpoznaniem.

• ostre zapalenie trzustki (OZT): nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu promieniujący do kręgosłupa, często z nudnościami, wymiotami, tachykardią, spadkami ciśnienia i gorączką;
• przewlekłe zapalenie trzustki (PZT): nawracający lub stały ból nadbrzusza promieniujący do pleców, biegunka tłuszczowa, chudnięcie oraz hiperglikemia lub cukrzyca;
• rak trzustki: długo bywa bezobjawowy, a typowe dolegliwości to ból brzucha promieniujący do pleców, nudności, wymioty, chudnięcie i żółtaczka;
• guzy neuroendokrynne (np. glukagonoma): rumień wędrujący z bolesnymi, swędzącymi zmianami przechodzącymi w pęcherze i strupy martwicze.

W każdej z tych chorób obraz kliniczny może się nakładać, dlatego decyduje zestawienie charakteru bólu, tempa narastania dolegliwości oraz wyników badań, co ogranicza ryzyko opóźnionej diagnozy.

Objawy chorej trzustki – najważniejsze sygnały

Objawy chorej trzustki bywają niespecyficzne, ale ich układ i dynamika budują czytelny wzorzec alarmowy. Część dotyczy przewodu pokarmowego, część skóry, a część zaburzeń metabolicznych, dlatego warto zwracać uwagę na współwystępowanie kilku sygnałów jednocześnie. Mowa o takich objawach jak:

• częsty, nieswoisty sygnał to ból brzucha, a choroby trzustki mogą przez długi czas nie dawać objawów;
• biegunkę tłuszczową z cuchnącym stolcem, nadmiernymi gazami, nudnościami i bólami brzucha może powodować niewydolność enzymatyczna trzustki;
• niewyjaśniona utrata masy ciała może towarzyszyć ostremu lub przewlekłemu zapaleniu trzustki oraz rakowi i zawsze wymaga diagnostyki;
• przewlekły świąd skóry trwający ponad sześć tygodni może być pierwszym sygnałem procesu nowotworowego związanego z trzustką;
• żółtaczka z odbarwieniem stolca, ciemnym moczem i świądem występuje u około 90 procent chorych na raka trzustki;
• w OZT występuje nagły, bardzo silny ból nadbrzusza związany z samostrawieniem, a także nudności, wymioty, gorączka, tachykardia, hipotensja i odwodnienie;
• plamista wysypka na bokach tułowia i w okolicy pępka oraz marmurkowata sinica mogą wskazywać na ostre zapalenie trzustki;
• martwica tkanki podskórnej może dawać bolesne guzki 1–5 cm z pękaniem i bliznami, często z gorączką, wymiotami i bólami brzucha;

Na raka trzustki mogą wskazywać również świeżo rozpoznana cukrzyca, zakrzepica żył, żółtaczka, odbarwiony stolec, ciemny mocz, świąd oraz niedokrwistość.

Powiązanie objawów skórnych z dolegliwościami brzusznymi i zaburzeniami glikemii znacznie zwiększa trafność czujności onkologicznej i przyspiesza skierowanie na adekwatne badania.

Objawy chorej trzustki – podsumowanie

Objawy chorej trzustki tworzą rozpoznawalny schemat, gdy spojrzeć na nie łącznie: charakter bólu, zaburzenia trawienia, zmiany skórne i sygnały cholestazy lub hiperglikemii. W praktyce szybka konsultacja i ukierunkowana diagnostyka zwiększają szansę na skuteczne leczenie.

Świadome obserwowanie ciała i znajomość wzorców objawów ułatwiają wczesne reagowanie. Dzięki temu decyzje dotyczące badań zapadają szybciej, a terapia może rozpocząć się we właściwym momencie.

 

Źródła:

• pacjenci.pl
• mp.pl