Zabija w 5 do 7 minut, a większość ignoruje objawy. Na to zmarł m.in. Witold Pyrkosz
Witold Pyrkosz, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich aktorów, znany szerokiej publiczności przede wszystkim z roli Janka Rączki w serialu „Janosik”, a w późniejszych latach jako nestor rodu Mostowiaków w „M jak Miłość”, zmarł 22 kwietnia 2017 r. w wieku 90 lat. Bezpośrednią przyczyną śmierci był udar mózgu, który nastąpił w wyniku powikłań po ciężkim zapaleniu płuc. Wcześniej aktor zmagał się również z problemami kardiologicznymi, co dodatkowo obciążało jego organizm. Historia ta, choć tragiczna, rzuca światło na poważne konsekwencje, jakie choroby zakaźne mogą nieść dla układu krążenia, zwłaszcza u osób starszych.
- Udar mózgu u Witolda Pyrkosza był powikłaniem ciężkiego zapalenia płuc.
- Zapalenie płuc i inne infekcje zwiększają ryzyko udaru, szczególnie u osób z chorobami serca i krążenia.
- W przypadku udaru liczy się każda minuta.
Zapalenie płuc jako czynnik ryzyka udaru mózgu
Choć udar mózgu kojarzy się głównie z nadciśnieniem i miażdżycą, ostre infekcje, takie jak ciężkie zapalenie płuc czy sepsa, znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia incydentu naczyniowego. Zapalenie płuc wywołuje w organizmie silną reakcję zapalną, która:
- Prowadzi do odwodnienia i zagęszczenia krwi, co sprzyja tworzeniu się zakrzepów.
- Obciąża serce i może wywołać zaburzenia rytmu, zwłaszcza migotanie przedsionków. To właśnie migotanie przedsionków jest jednym z najczęstszych powodów powstawania skrzeplin, które mogą oderwać się i dotrzeć do mózgu, wywołując udar niedokrwienny.
- Uszkadza śródbłonek naczyniowy, czyli wewnętrzną warstwę naczyń krwionośnych, zwiększając ryzyko zakrzepicy.
U osób w podeszłym wieku, które, tak jak Witold Pyrkosz, miały już wcześniej problemy z sercem i krążeniem, ostra infekcja bakteryjna lub wirusowa jest często „ostatnią kroplą”, która prowadzi do udaru.
Jak rozpoznać udar mózgu? Kluczowe objawy alarmowe
Udar mózgu następuje, gdy dochodzi do nagłego zatrzymania dopływu krwi do części mózgu (udar niedokrwienny) lub w wyniku krwotoku (udar krwotoczny). W obu przypadkach komórki nerwowe szybko umierają z powodu braku tlenu i składników odżywczych. Szybka identyfikacja objawów i wezwanie pomocy (numer 112 lub 999) są absolutnie krytyczne, ponieważ leczenie ratujące życie jest najskuteczniejsze w ciągu pierwszych 4,5 godziny od wystąpienia symptomów.
Specjaliści zalecają zapamiętanie akronimu FAST (ang. Face, Arms, Speech, Time), który pomaga w szybkim rozpoznaniu udaru:
- F (Face – Twarz): Poproś osobę, by się uśmiechnęła. Czy jeden kącik ust opada, czy uśmiech jest niesymetryczny?
- A (Arms – Ramiona/Ręce): Poproś osobę, by podniosła obie ręce do góry. Czy jedna ręka opada lub jest słabsza i osoba nie może jej utrzymać? (Jest to niedowład jednostronny).
- S (Speech – Mowa): Poproś o powtórzenie prostego zdania. Czy mowa jest bełkotliwa, niewyraźna lub osoba ma trudności ze zrozumieniem?
- T (Time – Czas): Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów, nie trać czasu – natychmiast dzwoń po pomoc.
Inne objawy to nagłe zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, utrata pola widzenia), nagłe zawroty głowy, utrata równowagi i koordynacji, a także nagły, bardzo silny ból głowy bez wyraźnej przyczyny (szczególnie typowy dla udaru krwotocznego).
Co robić i kiedy wezwać pomoc?
W przypadku podejrzenia udaru należy działać natychmiast. Samoistne ustąpienie objawów (tzw. przemijający atak niedokrwienny – TIA) nie oznacza, że problem zniknął; jest to sygnał alarmowy, że pełny udar może nastąpić wkrótce.
Praktyczne zalecenia:
- Zadzwoń pod numer 112 lub 999: Oświadcz, że podejrzewasz udar mózgu. Dyspozytor powinien skierować pacjenta do najbliższego ośrodka specjalizującego się w leczeniu udarów.
- Nie podawaj niczego do jedzenia ani picia: Osoba może mieć problemy z połykaniem (dysfagia), co grozi zakrztuszeniem.
- Ułóż bezpiecznie: Jeśli osoba jest nieprzytomna, ułóż ją w pozycji bocznej ustalonej.
- Kontroluj czas: Postaraj się zanotować dokładną godzinę pojawienia się pierwszych objawów – jest to kluczowa informacja dla zespołu medycznego.
Zapalenie płuc to poważna choroba, a w przypadku osób starszych lub obciążonych kardiologicznie, wymaga szybkiej i intensywnej opieki medycznej, aby zapobiec groźnym powikłaniom naczyniowym.
Źródło: Pacjenci.pl
