Zmniejsza ryzyko depresji o 20%. Wystarczy 1 sztuka dziennie
Depresja jest chorobą niezwykle wyniszczającą, a jednocześnie powszechną. Szacuje się, że schorzenie dotyczy nawet 280 mln ludzi na całym świecie. Co gorsza, aż 70% pacjentów nie odczuwa poprawy przy początkowym leczeniu antydepresantami lub boryka się z poważnymi skutkami ubocznymi leczenia.
Olbrzymia skala problemu depresji oraz brak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o przyczyny rozwoju choroby zainspirowały naukowców z Harvard Medical School do przeprowadzenia kolejnych badań.
Choroba XXI wieku
Depresja to jedno z najczęstszych zaburzeń psychicznych współczesnego społeczeństwa. Choroba ta dotyka ludzi w każdym wieku, a po 65. roku życia cierpi na nią co piąta osoba . Mimo swojej powszechności depresja często pozostaje nierozpoznana.
Objawy to przede wszystkim długotrwałe obniżenie nastroju, utrata zainteresowań i energii życiowej . Często towarzyszy im apatia, poczucie winy, zaburzenia snu, łaknienia, koncentracji, a także myśli samobójcze, które występują nawet u 60% chorych. W skrajnych przypadkach pojawiają się objawy psychotyczne.
Przeczytaj też: "Uśmiechnięta depresja" – czy to paradoks? Wiele ludzi choruje właśnie w ten sposób
Co istotne, depresji często towarzyszą inne zaburzenia psychiczne, np. lękowe czy uzależnienia, co dodatkowo komplikuje proces leczenia.
Przyczyny i leczenie depresji
Naukowcy wciąż nie wiedzą, co dokładnie powoduje depresję, ale wiadomo, że
na jej rozwój wpływa wiele różnych czynników
. Jedna z najstarszych teorii mówi, że przyczyną może być brak równowagi substancji chemicznych w mózgu, takich jak serotonina, dopamina i noradrenalina.
Leki przeciwdepresyjne
mają za zadanie
poprawić funkcjonowanie tych neuroprzekaźników
, jednak nie zawsze są skuteczne – pomagają tylko części chorych. Ich działanie przebiega w dwóch etapach: najpierw dochodzi do zmian chemicznych w mózgu, a dopiero po czasie pacjent zaczyna czuć poprawę.
Coraz częściej mówi się o tym, że depresja może wynikać z nieprawidłowej współpracy różnych części mózgu i zaburzeń w działaniu kilku układów, które odpowiadają za emocje i samopoczucie.
Przeczytaj też: Depresja to nie tylko objawy psychiczne! Jakie są fizyczne objawy depresji? Zapytaliśmy specjalistę
Taka dieta poprawia nastrój
Jak się okazuje, pomocna w walce z depresją może być dieta. Liczne badania dowodzą, że przestrzeganie zasad diety śródziemnomorskiej jest związane z niemal 35% niższym ryzykiem rozwoju tej choroby . Taka dieta sprawdza się również jako remedium na zły nastrój.
Konkretne grupy produktów spożywczych odpowiedzialne za te zależności nie są jeszcze do końca znane. Natomiast niedawno udało się powiązać z niższym ryzykiem depresji spożywanie cytrusów, w tym pomarańczy i grapefruitów . Teraz naukowcy postanowili wyjaśnić mechanizmy, które na to wpływają.
Nowy trop w poszukiwaniu przyczyn depresji
Coraz więcej badań pokazuje, że to, jak dieta wpływa na zdrowie, może zależeć od mikrobiomu – czyli zbioru bakterii żyjących w naszych jelitach. Mikrobiom jelitowy może mieć wpływ na rozwój chorób psychicznych , takich jak depresja, poprzez tzw. oś jelito–mózg. To połączenie między mózgiem a jelitami działa w obie strony i może wpływać na nastrój m.in. poprzez produkcję substancji działających na mózg, wytwarzanie neuroprzekaźników w jelitach czy pobudzanie nerwu błędnego.
Aby lepiej zrozumieć związek między mikrobiomem a depresją, naukowcy z Harvard Medical School przebadali dane od ponad 32 000 osób. Sprawdzili, jak jedzenie cytrusów (np. pomarańczy i grejpfrutów) wiąże się z depresją i składem mikrobiomu jelitowego.
Wyniki okazały się zaskakujące. Dowiodły m.in., że jedzenie jednej pomarańczy dziennie może obniżyć ryzyko depresji aż o 20% . Co ciekawe, podobnych efektów u badanych osób nie przyniosło jedzenie owoców innych niż cytrusy. Nie odkryto żadnego związku między depresją a jedzeniem np. bananów czy jabłek.
Zdaniem naukowców dobroczynny wpływ cytrusów na zdrowie psychiczne może wynikać właśnie z pobudzenia wzrostu konkretnych bakterii jelitowych — Faecalibacterium prausnitzii . Jest to rodzaj bakterii występujących w ludzkim jelicie, który wpływa na produkcję neuroprzekaźników — serotoniny i dopaminy — dwóch cząsteczek biologicznych znanych z działania poprawiającego nastrój.
Przeczytaj też: Psychobiotyki na depresję. Czy działają i jak wpływają na nasz nastrój?
Źródła:
Krzystanek M., Wiaderkiewicz R., Depresja – podstawowe informacje o chorobie i stosowanych lekach, Warszawa 2022.
Samuthpongtorn, C., Chan, A.A., Ma, W. et al. F. prausnitzii potentially modulates the association between citrus intake and depression. Microbiome 12, 237 (2024). https://doi.org/10.1186/s40168-024-01961-3.
