Alarmujące wyniki badań. Przemoc seksualna w dzieciństwie zwiększa ryzyko schizofrenii
Przemoc seksualna w dzieciństwie ma ogromne konsekwencje dla zdrowia psychicznego. Najnowsze badania wskazują, że może przyczyniać się do rozwoju poważnych zaburzeń psychicznych, w tym schizofrenii. Co dokładnie wiemy na ten temat?
Czym jest schizofrenia?
Schizofrenia to poważne zaburzenie psychiczne należące do grupy psychoz, charakteryzujące się zaburzonym postrzeganiem rzeczywistości, myślenia i emocji. Chorzy mogą doświadczać m.in.:
- urojeń – fałszywych, trwałych przekonań niezgodnych z rzeczywistością,
- halucynacji – złudzeń percepcyjnych, najczęściej słuchowych,
- dezorganizacji myślenia i mowy,
- objawów negatywnych – wycofanie społeczne, spłycenie afektu, brak energii.
Schizofrenia dotyka około 1 % populacji na świecie. W Polsce liczba osób żyjących z tym schorzeniem ocenia się na ok. 250 000–400 000, w zależności od źródła i metody szacowania. Około 180 000 pacjentów korzysta z leczenia i świadczeń opieki zdrowotnej.
Choroba zwykle zaczyna się w młodym wieku dorosłym, ale może ujawniać się wcześniej i wpływać dramatycznie na jakość codziennego życia, więzi społecznych oraz funkcjonowanie zawodowe.
Przemoc seksualna a choroby psychiczne – nowe badania
W październiku 2025 opublikowano rozległą analizę Global Burden of Disease 2023 dotyczącą przemocy domowej i seksualnej. Badanie objęło dane z 204 krajów i wykazało, że:
- około 1,01 miliarda ludzi doświadczyło przemocy seksualnej w dzieciństwie (SVAC) (ang. sexual violence against children) w ciągu życia;
- z tego 6,71 mln DALY (lat życia skorygowanych o niepełnosprawność) można przypisać samobójstwom, a 4,15 mln DALY schizofrenii bezpośrednio związanym z doświadczeniami przemocy seksualnej w dzieciństwie i innych skutków zdrowotnych.
Badania sugerują również, że różne typy traumy (w tym seksualne) mogą wpływać m.in. na:
- funkcje społeczne i „teorię umysłu” u dorosłych z zaburzeniem psychicznym,
- przebieg objawów psychotycznych,
- odpowiedź na leczenie farmakologiczne.
Skala przemocy seksualnej wobec dzieci w Polsce
Dane ogólnopolskie wskazują, że problem przemocy wobec dzieci ma ogromny zakres:
- 79 % dzieci i młodzieży w Polsce doświadczyło w swoim życiu przemocy lub zaniedbania (różne formy, nie tylko seksualne),
- 26 % młodych ludzi zgłosiło wykorzystywanie seksualne bez kontaktu fizycznego,
- 8 % respondentów doświadczyło przemocy seksualnej z kontaktem fizycznym.
Dane te pochodzą z reprezentatywnego badania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę („Diagnoza przemocy wobec dzieci w Polsce 2023”), które analizuje różne formy krzywdzenia dzieci i młodzieży w wieku 11–17 lat.
Źródło: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/41386261/
