Badania dla dziecka – kiedy i jakie badania profilaktyczne warto wykonać u najmłodszych?
Badania dla dziecka – bilanse zdrowia dziecka
Troska o zdrowie dziecka spędza sen z powiek każdemu rodzicowi. Ponieważ niemowlęta i małe dzieci nie potrafią powiedzieć, czy coś im dolega, a sygnały przez nie wysyłane, takie jak nadmierna nerwowość czy płaczliwość mogą być mylnie odczytywane przez opiekunów, niezwykle istotne są badania profilaktyczne małych pacjentów. Jakie badania dla dziecka są najistotniejsze?
Zaplanowane, profilaktyczne wizyty u lekarza, nazywane badaniami bilansowymi, dostarczają specjalistom i rodzicom informacji o ogólnym stanie zdrowia dziecka, o jego wzroście i rozwoju motorycznym czy psychospołecznym. Takie wizyty dają także rodzicom możliwość zadawania pytań i zasięgania porad dotyczących pielęgnacji i zdrowia ich pociechy. W Polsce, zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Zdrowia, bilanse są świadczeniami refundowanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i obejmują badania w 2., 4., 6., 10., 14., 16. i 18. roku życia. W ich trakcie pediatra przeprowadza wywiad lekarski oraz badanie fizykalne, bada wzrok i słuch dziecka, a także narządy płciowe, ocenia jego rozwój ruchowy i społeczny, stan uzębienia, dokonuje pomiaru masy i długości ciała oraz ciśnienia tętniczego krwi. Podczas każdej wizyty zdrowego dziecka lekarz omawia dietę i odżywianie dziecka, poziom aktywności fizycznej, ewentualne niepokojące objawy, które dostrzegli rodzice.
Badania dla dziecka – badania laboratoryjne
Dzieci poddawane okresowym badaniom bilansowym i niewykazujące żadnych niepokojących objawów choroby, nie wymagają wykonywania licznych specjalistycznych laboratoryjnych badań przesiewowych. Niemniej jednak, podobnie jak u dorosłych, badania dla dziecka warto przeprowadzać mniej więcej co dwa lata, oceniając ogólny stan zdrowia. Mowa tu głównie o:
morfologii krwi – pełna morfologia krwi obwodowej to grupa testów, które oceniają, pod względem ilościowym oraz jakościowym, elementy morfotyczne krwi, w tym krwinki czerwone – erytrocyty (RBC), białe krwinki – leukocyty (WBC) i płytki krwi –trombocyty (PLT); dzięki niej można ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć różne schorzenia, takie jak infekcje, anemia i białaczka,
badaniu ogólnym moczu – to proste badanie laboratoryjne próbki moczu, oceniające jego cechy fizyczne i biochemiczne, może ono pomóc wykryć zaburzenia i choroby dróg moczowych (pęcherza, nerek), wątroby, a także cukrzycę; po uprzednim umyciu okolic intymnych dziecka, należy pobrać do specjalnego, jałowego pojemnika mocz ze środkowego strumienia,
CRP – to białko C-reaktywne, jedno z białek ostrej fazy, jego poziom wzrasta, gdy w organizmie toczy się stan zapalny; badanie wykonuje w celu potwierdzenia bądź wykluczenia m.in.: zakażeń bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych, chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zapalenia jelit,
badaniu kału – najczęstszym powodem, dla którego przeprowadza się badanie stolca jest ocena obecności pasożytów, może ono być również pomocne w diagnostyce alergii, np. na białko mleka krowiego; próbkę należy pobierać do specjalnego pojemniczka dostępnego w aptece,
poziomie żelaza we krwi – określenie poziomu żelaza w surowicy jest pomocne przy diagnozowaniu niedokrwistości (anemii), która objawia się przede wszystkim: ogólnym osłabieniem, bladością powłok skórnych, bólami i zawrotami głowy, bólami brzucha, omdleniami,
poziomie witaminy D – to związek (prohormon) rozpuszczalny w tłuszczach, który pobudza wchłanianie wapnia i fosforu; jest ona odpowiedzialna za prawidłowy rozwój i mineralizację kości, wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, bierze udział w procesie podziału komórek; warto określić jej poziom, aby sprawdzić, czy suplementacja witaminy D jest odpowiednia i indywidualnie dostosować dawki.
Badania dla dziecka – kiedy je wykonywać?
Badania profilaktyczne są najistotniejszym elementem dbania o dobry stan zdrowia dziecka. Nie należy lekceważyć roli badań bilansowych w wykrywaniu nieprawidłowości rozwojowych i diagnozowaniu chorób – pomimo, iż nie są obowiązkowe, warto o nich pamiętać. Pomocne w określeniu ogólnego stanu zdrowia mogą być również podstawowe badania laboratoryjne, które można wykonać nawet bez skierowania, nie są bowiem kosztowne. W określonych sytuacjach, konieczne może być przeprowadzenie rozszerzonej diagnostyki. Dzieje się tak np.:
przy występowaniu niepokojących objawów, takich jak: osłabienie, stany podgorączkowe, gorączka, bóle brzucha, zaparcia, biegunki, bóle i zawroty głowy, wzmożone pragnienie, częstsze oddawanie moczu,
przy nawracających, częstych infekcjach układu oddechowego czy układu moczowego,
przy podejrzeniu alergii,
przy zaburzeniach napięcia mięśniowego,
przy problemach ze wzrokiem bądź słuchem,
przy problemach z układem ruchu, np. koślawości kolan,
przy opóźnieniu w rozwoju psychomotorycznym.
