Place zabaw bez dzieci. Maluchy wolą bawić się w domach - jak to wpływa na zdrowie?

Coraz mniej dzieci bawi się na świeżym powietrzu

Jeszcze kilkanaście lat temu wolny czas oznaczał „wyjść na dwór”. Dziś według raportu Uniwersytetu Michigan 9 proc. dzieci w wieku 1-5 lat spędza czas poza domem zaledwie raz w tygodniu lub rzadziej, znacznie poniżej zaleceń rozwojowych. Podobny obraz widać w Polsce: opustoszałe place zabaw i skrócone przerwy w szkołach to nowa codzienność.

Badacze wskazują kilka przyczyn: rosnące uzależnienie od ekranów, napięty harmonogram zajęć dodatkowych, a także lęk rodzicielski przed urazami czy obcymi. Paradoksalnie nadmierna troska o bezpieczeństwo często odbiera dzieciom przestrzeń do swobodnej, „ryzykownej” zabawy, która stymuluje rozwój ruchowy i społeczny.

Jakie mogą być konsekwencje zdrowotne?

Brak codziennej dawki ruchu na zewnątrz nie kończy się jedynie znudzeniem. Lista możliwych skutków jest długa:

• Nadwaga i otyłość – przedszkolaki regularnie bawiące się na dworze mają o 15 proc. mniejsze ryzyko nadwagi w wieku szkolnym.
• Krótkowzroczność (myopia) – każda dodatkowa godzina aktywności na świeżym powietrzu dziennie obniża ryzyko postępu wady wzroku o 12 proc., podczas gdy godzina przed ekranem zwiększa je o 31 proc.
• Niedobór witaminy D i słabsze kości – lekarze notują coraz więcej przypadków deficytu wit. D, wad postawy i bólu kręgosłupa u nastolatków, co wiążą z brakiem słońca i ruchem jedynie „na kanapie”. 
• Problemy psychiczne i behawioralne – Kanadyjskie Towarzystwo Pediatryczne wskazuje, że swobodna zabawa na zewnątrz redukuje objawy lęku, poprawia koncentrację i uczy regulacji emocji.

Przeczytaj również: Otyłość u dzieci to nie uroda, to choroba. Jak z nią walczyć?

Eksperci zalecają dłuższy pobyt na dworze

Światowa Organizacja Zdrowia przypomina: dzieci i młodzież (5-17 lat) powinny codziennie gromadzić co najmniej 60 minut umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej, najlepiej właśnie na świeżym powietrzu. Pediatrzy dodają, że „więcej znaczy lepiej” – dodatkowe minuty to kolejne korzyści dla serca, kości i samopoczucia.

Jak to wdrożyć w praktyce?

• Umów się na „godzinę podwórka” o stałej porze – rytuały pomagają dzieciom i rodzicom.
• Pozwól na swobodną, nie do końca sterylną zabawę: wspinanie na drzewo czy gra w klasy budują odwagę i motorykę.
• Ogranicz czas ekranowy przed snem; zamień „tabletową ciszę” na wieczorny spacer z latarką.
• Włącz szkołę i samorząd: dłuższe przerwy, zielone boiska i bezpieczne trasy piesze sprzyjają wyborom „na ruch”.

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej. Jeśli twoje dziecko unika aktywności fizycznej, skonsultuj się z pediatrą lub fizjoterapeutą, by dobrać bezpieczny plan ruchu.

Sprawdź też: Dziecko nie chce bawić się samo? Istnieje prosty sposób, by je tego nauczyć

 

źródła:

• E. Beaulieu i in., „Healthy childhood development through outdoor risky play”, Paediatrics & Child Health, 2024.
• H. Ding i in., „Physical activity, sedentary behaviour and myopia…”, BMC Public Health, 2025.
• T. Tsuge i in., „Outdoor play linked to lower obesity risk in children”, Acta Paediatrica (omów. News-Medical), 2024.
• „Lack of outdoor activity weakening children’s bones”, The Times of India, 07.09.2025.