Choroba wieńcowa a styl życia - główne zasady postępowania w chorobie wieńcowej
Choroba wieńcowa jest najbardziej powszechnym schorzeniem układu krążenia w krajach rozwiniętych, a jej powikłania, takie jak zawał serca i nagła śmierć sercowa są najczęstszymi przyczynami zgonów. Choroba wieńcowa należy do chorób przewlekłych, a podstawę leczenia stanowi farmakoterapia oraz modyfikacja stylu życia. Specjaliści są zgodni, że zdrowy styl życia znacznie obniża ryzyko wystąpienia epizodów wieńcowych. Artykuł powstał na podstawie rozmowy z kardiologiem dr n. med. Ewą Uścińską.
Przyczyny choroby wieńcowej
Choroba wieńcowa, inaczej choroba niedokrwienna serca to zespół chorobowy związany z niedostatecznym ukrwieniem i tym samym niedostatecznym zaopatrzeniem serca w tlen. Przyczyną choroby wieńcowej jest znaczne zwężenie lub też zamknięcie światła tętnic wieńcowych, odżywiających mięsień serca. W większości przypadków choroba wieńcowa spowodowana jest odkładaniem się w ścianie naczyń wieńcowych blaszek miażdżycowych.
Czynniki ryzyka choroby wieńcowej:
- zaawansowany wiek
- płeć męska
- menopauza
- obciążenia genetyczne
- miażdżyca
- nadciśnienie tętnicze
- cukrzyca
- otyłość
- siedzący tryb życia
- nieprawidłowa dieta
- palenie papierosów
- stres
Główne zasady postępowania w chorobie wieńcowej
Podstawę leczenia choroby wieńcowej stanowi farmakoterapia. Jest to stan przywlekły, dlatego wymaga stałego przyjmowania leków. Drugim, równie ważnym elementem terapii jest zmiana stylu życia.
„Chociaż wyleczenie z choroby wieńcowej nie jest możliwe, możemy z nią żyć długo i szczęśliwie. Niezbędne jest spełnienie następujących warunków: optymalna farmakoterapia, regularna aktywność fizyczna, wyeliminowanie lub ograniczenie czynników ryzyka oraz okresowe konsultacje u specjalisty. Pozwoli to na zatrzymanie progresji choroby, utrzymanie stabilnego stanu i korzystanie z życia bez większych ograniczeń.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Redukcja nadmiernej masy ciała
Otyłość prowadzi do zaburzeń gospodarki węglowodanowej, czyli podwyższonego stężenia glukozy we krwi oraz do zaburzeń gospodarki lipidowej, czyli wysokiego stężenia złego cholesterolu. Ponadto otyłość może powodować nadciśnienie tętnicze, które obciąża serce.
Unikanie palenia papierosów
„Bardzo poważnym czynnikiem ryzyka jest palenie papierosów, które w połączeniu z otyłością może doprowadzić do rozwoju choroby wieńcowej w młodym wieku. Osoba otyła, z niewielką aktywnością fizyczną i paląca papierosy jest zagrożona wystąpieniem zawału serca przed 40-tym rokiem życia.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Zdrowa dieta
Bardzo ważnym elementem profilaktyki i leczenia choroby wieńcowej jest prawidłowa dieta. „Dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną wyeliminuje lub zredukuje prawie wszystkie modyfikowalne czynniki ryzyka. Jeśli dołożymy do tego unikanie stresu i zaprzestanie palenia papierosów przez osoby z takim nałogiem, to możemy wtedy powiedzieć, że zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy, aby uchronić się przed chorobą wieńcową.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Dieta powinna być bogata w błonnik i kwasy omega-3, z przewagą produktów pochodzenia roślinnego. Należy ograniczyć tłuszcze zwierzęce oraz cukier i sól. Produkty o wysokiej szkodliwości to przede wszystkim te wysokoprzetworzone, ponieważ zawierają duże ilości soli i innych szkodliwych substancji. „Nadmiar soli w jadłospisie jest jednym z czynników rozwoju nadciśnienia tętniczego, obciążenia serca i rozwoju choroby wieńcowej.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska
Aktywność fizyczna
Aby zadbać o zdrowe serce, powinniśmy się ruszać. Pacjentom ze schorzeniami serca, a zwłaszcza z chorobą wieńcową zaleca się regularną aktywność fizyczną.
„Zalecenia Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego rekomendują co najmniej 150 minut umiarkowanego lub dużego wysiłku fizycznego tygodniowo, najlepiej 30 minut przez 5 dni w tygodniu.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska. Jeśli nie możemy pozwolić sobie na rekreacyjne uprawianie sportu, starajmy się jak najczęściej poruszać pieszo i rzadziej korzystać z transportu. Już niewielkie zmiany zaowocują lepszym zdrowiem naszego serca, jak i całego organizmu.
Należy podkreślić, że osoby z chorobą wieńcową, u których doszło do nieodwracalnego i znacznego uszkodzenia serca, nie powinny wykonywać ciężkich prac fizycznych, a szczególnie dźwigać ciężkich przedmiotów. Pacjentom, u których planowany jest zabieg poszerzenia tętnicy wieńcowej zaleca się unikanie pracy fizycznej do momentu uzyskania stabilnego stanu klinicznego.
Objawy choroby wieńcowej
Głównym objawem choroby wieńcowej jest charakterystyczny ból w klatce piersiowej. „Jest to zazwyczaj pieczenie, ucisk, dławienie lub gniecenie. Dolegliwości są zlokalizowane za mostkiem, mogą też promieniować do brody i lewej ręki. Często pojawiają się w czasie wysiłku i ustępują kilka minut po jego zaprzestaniu.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Wraz z zaawansowaniem choroby wieńcowej, zmniejsza się dystans, który pacjent jest w stanie pokonać bez pojawienia się dolegliwości. Czerwona lampka powinna się zapalić w momencie, kiedy ból zaczyna doskwierać nawet w spoczynku. „Poważnym sygnałem ostrzegawczym jest pojawianie się bólu w spoczynku, gdyż może świadczyć o epizodach niedokrwienia mięśnia sercowego w czasie spokojnej pracy serca.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
Dość częstym objawem choroby wieńcowej są zaburzenia rytmu serca, będące następstwem niedokrwienia mięśnia sercowego. Znacznie rzadziej dochodzi do zasłabnięć, a nawet utrat przytomności.
Choroba wieńcowa u niektórych osób może objawiać się w sposób nietypowy, co sprawia trudności diagnostyczne. Do takiej grupy pacjentów należą między innymi osoby z wieloletnią cukrzycą, u których dochodzi do uszkodzeń włókien nerwowych i percepcja bólu jest zaburzona. „U tych osób podstawowym objawem jest duszność wysiłkowa oraz wyraźne pogorszenie tolerancji wysiłku.” - powiedziała dr n. med. Ewa Uścińska.
