Dlaczego ciśnienie krwi rośnie rano? Medyczne przyczyny i konsekwencje zdrowotne

Twój organizm to nie robot, czyli o dobowym rytmie serca

Ciśnienie krwi nie jest stałe – zmienia się w ciągu doby pod wpływem naturalnego, okołodobowego rytmu biologicznego. Zwykle spada w nocy, osiągając najniższy poziom w czasie snu; następnie zaczyna stopniowo rosnąć na kilka godzin przed przebudzeniem, osiągając szczyt w godzinach porannych. Ten wzrost jest naturalną odpowiedzią organizmu, przygotowującą go do aktywności. 

Problem pojawia się, gdy ten poranny wzrost jest nadmierny i gwałtowny. Taki stan, zwany porannym gwałtownym wzrostem ciśnienia, może być niebezpieczny. Jest to szczególnie niekorzystne dla osób z już istniejącym nadciśnieniem, ponieważ może zwiększać ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak udar czy zawał serca. Dlatego tak ważne jest, aby nie lekceważyć regularnych, wysokich odczytów ciśnienia o poranku i skonsultować je z lekarzem.

Dlaczego ciśnienie zmienia się w ciągu dnia?

Choć rytm dobowy odgrywa kluczową rolę, na codzienne wahania ciśnienia krwi wpływa wiele innych czynników. Dieta ma ogromne znaczenie – nadmiar soli, kofeiny czy alkoholu może prowadzić do wzrostów ciśnienia. Stres, zarówno przewlekły, jak i nagły, również wywołuje reakcję organizmu, która podnosi ciśnienie, przygotowując ciało do „walki lub ucieczki”. To dlatego w stresujących sytuacjach często czujemy, jak serce zaczyna bić mocniej.

Poza tym, na ciśnienie wpływa aktywność fizyczna i jej brak, temperatura otoczenia, a nawet zażywane leki. Ważne jest, aby pamiętać, że każdy organizm reaguje inaczej. Dla jednej osoby poranna kawa może spowodować tylko minimalny wzrost ciśnienia, a u innej wywołać znaczny skok. Kluczem do zrozumienia własnego ciała jest regularne monitorowanie ciśnienia w różnych porach dnia i w różnych sytuacjach, co pozwala zidentyfikować, co na naszą gospodarkę ciśnieniową wpływa najbardziej.

Przeczytaj też: Takie ciśnienie jest bardzo niebezpieczne. Jeśli masz taki pomiar, natychmiast jedź do szpitala

Poranny skok ciśnienia – kiedy z sygnału ostrzegawczego zamienia się w alarm?

Poranne skoki ciśnienia krwi stają się niepokojące, gdy są znaczne, regularne i występują u osób z dodatkowymi czynnikami ryzyka. Mowa tu o pacjentach z:

•  nadciśnieniem tętniczym, 
• cukrzycą, 
• chorobami nerek lub 
• chorobami serca. 

W takich przypadkach gwałtowny wzrost ciśnienia rano może świadczyć o złej kontroli choroby podstawowej i zwiększać ryzyko groźnych powikłań, takich jak udar krwotoczny.

Niebezpieczny jest nie tylko sam wysoki pomiar, ale także objawy towarzyszące, takie jak silny ból głowy, zawroty głowy, duszność, uczucie kołatania serca czy ból w klatce piersiowej. Jeśli zauważysz u siebie takie symptomy, szczególnie jeśli pojawiają się regularnie po przebudzeniu, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem. 

Ważne jest, aby monitorować ciśnienie w domu i prowadzić dzienniczek pomiarów, co ułatwi lekarzowi ocenę sytuacji i dobór odpowiedniego leczenia, jeśli będzie to konieczne. Wczesna diagnoza i leczenie mogą skutecznie zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.

Źródła:

1. Chobanian, A. V., Bakris, G. L., Black, H. R., Cushman, W. C., Green, L. A., Izzo, J. L., Jr., ... & Roccella, E. J. (2003). The seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure: the JNC 7 report.
2. Parati, G., & Stergiou, G. S. (2012). Blood pressure measurement: new evidence for old technologies. Hypertension, 60(4), 859-866.
3. Kario, K., & Schwartz, J. E. (2018). Morning blood pressure surge as a risk factor for cardiovascular events. The Journal of clinical hypertension, 20(8), 1184-1188.
4. O'Brien, E. (2008). The morning blood pressure surge and the risk of cardiovascular events. European Heart Journal, 29(16), 1957-1959.