Rak szyjki macicy – przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie

Rak szyjki macicy – czym jest i dlaczego występuje?

Rak szyjki macicy to złośliwy nowotwór, który powstaje z nabłonka pokrywającego szyjkę macicy. Stanowi jeden z najczęściej występujących nowotworów u kobiet – każdego roku w Polsce zapada na niego ok. 3500 pań. Choć ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem i jest największe między 45. a 59. rokiem życia, rak szyjki macicy atakuje pacjentki we wszystkich grupach wiekowych. Może przybrać postać nowotworu płaskonabłonkowego, gruczołowego i drobnokomórkowego, lub – w rzadkich przypadkach – mięsaka bądź chłoniaka. Najczęściej zlokalizowany jest w pochwowej części szyjki macicy.Do jego głównych przyczyn należy zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), który przenoszony jest zazwyczaj drogą płciową, dlatego w grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim kobiety o dużej liczbie partnerów seksualnych. Ponadto na rozwój raka szyjki macicy mają wpływ czynniki takie jak palenie papierosów, wiek, długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej, stany zapalne dróg rodnych, obniżona odporność oraz niedobory witamin. Choroba częściej występuje także u kobiet o niskim statusie socjoekonomicznym oraz u kobiet, które wcześnie rozpoczęły współżycie płciowe lub przebyły wiele porodów.

Czym objawia się rak szyjki macicy?

Rak szyjki macicy, podobnie jak wiele innych nowotworów, przez długi czas może rozwijać się, nie dając żadnych wyraźnych symptomów. W początkowych stadiach choroby u kobiet występują plamienia między menstruacjami, krwawienia po stosunku, ból w trakcie stosunku oraz długotrwałe, bardzo obfite miesiączki. U kobiet po menopauzie również obserwuje się nieuzasadnione krwawienia oraz plamienia. Przy większym stopniu zaawansowania choroby występują objawy takie jak ropne upławy o nieprzyjemnym zapachu, bóle w podbrzuszu, bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, obrzęki kończyn dolnych i problemy z oddawaniem moczu lub stolca.

Rak szyjki macicy – rozpoznanie

W celu rozpoznania nowotworu szyjki macicy w pierwszej kolejności wykonuje się badanie fizykalne oraz cytologię, która polega na pobraniu komórek z pochwowej części szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki i poddaniu ich ocenie mikroskopowej. W dalszej kolejności z użyciem wziernika i urządzenia optycznego (kolposkop) przeprowadza się badanie kolposkopowe, umożliwiające dokładną ocenę nabłonka oraz naczyń krwionośnych szyjki macicy. Jeżeli u pacjentki występują niepokojące zmiany, lekarz zleca wykonanie biopsji, a pobraną część tkanki poddaje się badaniu histologicznemu.W przypadku ryzyka rozprzestrzenienia się raka szyjki macicy na pozostałe narządy, przeprowadza się także tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, USG jamy brzusznej, USG przezpochwowe, cystoskopię, RTG oraz laparoskopię.

Rak szyjki macicy – leczenie i rokowania

Sposób leczenia nowotworu szyjki macicy każdorazowo jest dobierany indywidualnie i zależy od stanu zdrowia pacjentki oraz stopnia zaawansowania zmian. W początkowym stadium choroby stosuje się metody oszczędzające narząd rodny, które umożliwiają miejscowe usunięcie nowotworu. Należą do nich m.in. kriochirurgia, elektrokauteryzacja oraz laseroterapia. Przy średnim stopniu zaawansowania zmian przeprowadza się leczenie chirurgiczne, polegające na całkowitym usunięciu macicy, jajników oraz lokalnych węzłów chłonnych, natomiast w najbardziej zaawansowanych stadiach nowotworu oprócz operacji konieczne jest także zastosowanie radioterapii oraz chemioterapii.Wskaźnik pięcioletniej przeżywalności u kobiet chorych na raka szyjki macicy wynosi 70 %, a jeśli zmiany zostały wykryte na wczesnym etapie rozwoju - nawet 90 %.